Đại diện Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương) cho biết, theo kế hoạch phát triển thương mại điện tử giai đoạn 2016-2020, tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử trong lĩnh vực bán lẻ sẽ đạt khoảng 20%/năm và cán mốc 10 tỷ USD vào năm 2020.

Trên thực tế, thương mại điện tử trong lĩnh vực bán lẻ đang phát triển nhanh hơn với tốc độ tăng trưởng 25% trong năm 2017. Thời gian tới, thương mại điện tử sẽ trở thành kết cấu hạ tầng quan trọng của lĩnh vực thương mại tại Việt Nam.

Tuy nhiên, song song với tốc độ phát triển của bán lẻ hàng hóa qua các kênh thương mại điện tử lại là khó khăn trong quản lý thu thuế nhà thầu và các giao dịch xuyên biên giới, dẫn tới việc không thể truy thu và xác định được thuế chính xác.

Theo Bộ Tài chính, việc cần sửa đổi một số quy định của các Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp, Luật Thuế thu nhập cá nhân, Luật Quản lý thuế… nhằm hướng tới mục tiêu tạo khung pháp lý để áp dụng phổ biến và phù hợp thông lệ quốc tế; Đồng thời, xây dựng cơ sở dữ liệu và triển khai rộng rãi các mô hình thu thuế điện tử, khai thuế điện tử, hóa đơn điện tử để 100% người nộp thuế tiếp cận được với phương thức giao dịch này.

Hiện nay, thuế nhà thầu bao gồm các sắc thuế là thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập doanh nghiệp, hoặc thuế thu nhập cá nhân đối với cá nhân nước ngoài kinh doanh điều tiết, đánh vào khoản thu của các cá nhân, tổ chức nước ngoài có kinh doanh, phát sinh thu nhập trên lãnh thổ Việt Nam thông qua các cá nhân, tổ chức kinh doanh trong nước.

Theo quy định hiện hành, các doanh nghiệp thương mại điện tử, cá nhân bán hàng trên Facebook, Zalo, Viber… nếu doanh thu bán hàng trên ngưỡng doanh thu chịu thuế (ngưỡng doanh thu quy định hiện hành là từ 100 triệu đồng/năm trở lên) có nghĩa vụ kê khai, nộp thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân.

Tuy nhiên, đứng ở góc độ doanh nghiệp, cá nhân mua dịch vụ quảng cáo từ Google, Facebook cùng nhiều ứng dụng thương mại điện tử khác, việc thu thuế này không đơn giản để thực hiện.

Trên thực tế nhiều năm qua, hàng trăm doanh nghiệp trong nước khi hợp tác với các trang mạng xã hội nước ngoài như Agoda, Booking.com, Google, Facebook… đều phải bỏ tiền túi nộp thuế nhà thầu thay cho các tập đoàn này.

Theo đại diện Khối khách hàng cá nhân của Vietcapital Bank, khi các ngân hàng muốn trừ tiền từ tài khoản khách hàng thì phải có sự đồng ý của khách hàng dựa trên hợp đồng ký kết hai bên. Để hỗ trợ cơ quan thuế, ngân hàng thương mại có thể báo cáo cơ quan chức năng về những giao dịch, còn việc thực thi thu thuế là của cơ quan thuế, ngân hàng không có quyền yêu cầu khách hàng nộp thuế khi thực hiện thanh toán dịch vụ cho đối tác nước ngoài.

Để tránh thất thu thuế, Bộ Tài chính sẽ chủ trì, phối hợp với Ngân hàng Nhà nước nghiên cứu, hướng dẫn các ngân hàng thương mại trước khi chuyển tiền thanh toán từ các tổ chức, cá nhân cho các trang mạng xã hội nước ngoài (như Google, Facebook, YouTube…) có trách nhiệm khấu trừ thay tổ chức nước ngoài số thuế nhà thầu phải nộp vào ngân sách nhà nước.

Theo Công ty cổ phần Thanh toán quốc gia Việt Nam (Napas), nếu có đủ các quy định pháp luật về quản lý đối với các thanh toán chuyển tiền cho nhà thầu cung cấp các dịch vụ xuyên biên giới thì việc kiểm soát thanh toán cũng không khó để thực hiện. Tuy nhiên, việc phối hợp thu thuế nhà thầu trước mắt phải được luật hóa và hướng dẫn cụ thể.

Ở khía cạnh pháp lý, các chuyên gia luật tại Công ty TNHH Tư vấn Thuế Deloitte cho rằng, hiện nay với quy định tại Thông tư số 103/2014 của Bộ Tài chính việc thu thuế nhà thầu sẽ được thực hiện thông qua hình thức khấu trừ tại nguồn, các bên chi trả thu nhập có nghĩa vụ kê khai và nộp thuế thay các doanh nghiệp nước ngoài.

Vì vậy, các doanh nghiệp trong nước cần phải rà soát kỹ các điều khoản trong hợp đồng hợp tác với các công ty cung cấp dịch vụ xuyên quốc gia. Đặc biệt là rà soát các điều khoản về nghĩa vụ và rủi ro với hàng hóa. Từ đó giảm tránh việc không kê khai và nộp thuế cho những hợp đồng lẽ ra thuộc diện chịu thuế của nhà thầu nước ngoài.