Ngày 17/7 tại TP. Hồ Chí Minh, Hiệp hội Doanh nghiệp TP. Hồ Chí Minh phối hợp với Liên hiệp các Tổ chức Hữu nghị thành phố, Hiệp hội Thương mại Mỹ tại TP. Hồ Chí Minh tổ chức hội thảo “Tác động của hiệp định thương mại đối tác xuyên Thái Bình Dương – TPP”. Hội thảo đã xoay quanh vấn đề cơ hội và thách thức cho doanh nghiệp Việt khi tham gia vào sân chơi này, cũng như những bước chuẩn bị cần thiết của các doanh nghiệp, các cơ quan quan nhà nước để đón nhận hiệp định dự kiến vào đầu năm 2014.

TPP - Hướng đi mới cho ngành dệt may

Hiện tại, Việt Nam đang trong vòng đàm phán thứ 18 diễn ra tại thủ đô của Malaysia, để đi đến thống nhất về nội dung và các điều khoản của hiệp định. Ông Phạm Ngọc Hưng, Phó Chủ tịch thường trực Hiệp hội doanh nghiệp TP. Hồ Chí Minh đánh giá: “Với thị trường hơn 792 triệu người, các nước thành viên trong TPP đóng góp 40% GDP của toàn thế giới, và 1/3 kim ngạch thương mại toàn cầu. Hiệp định TPP có hiệu lực sẽ mang lại nhiều cơ hội cho Việt Nam trong kĩnh vực tiếp cận thị trường, tăng khả năng xuất khẩu tới các nước thành viên của TPP, trong đó đặc biệt là thị trường Hoa Kỳ. Một số ngành như như dệt may, hải sản, da giày, sản phẩm từ gỗ dự kiến sẽ là lợi thế để đưa GDP của Việt Nam tăng thêm khoảng 26,2 tỉ USD và tăng lên 37,5 tỉ USD nếu Nhật Bản tham gia TPP".

Năm 2012, kim ngạch xuất khẩu mặt hàng chủ lực của Việt Nam là dệt may đạt hơn 15 tỉ USD, trong đó gần 50% là xuất khẩu sang thị trường Mỹ. Hiện nay, thuế xuất khẩu hàng dệt may vào Mỹ là 7% nhưng khi tham gia TPP, hàng dệt may của Việt Nam được hưởng thuế suất 0%, đem lại lợi ích rất lớn cũng như khả năng cạnh tranh cao so với các nước khác. Tương tự, mặt hàng da giày, năm 2012 Việt Nam xuất khẩu 7,2 tỉ USSD, trong đó xuất khẩu sang Mỹ chiếm 31%. Nếu hiệp định TPP được ký kết, mặt hàng này cũng được hưởng thuế suất 0% thay vì mức 12% hiện nay.

Riêng với mặt hàng dệt may, một trong những nguyên tắc cơ bản để được hưởng mức thuế suất ưu đãi khi xuất khẩu hàng dệt may sang các nước có tham gia TPP là nguyên liệu sử dụng được sản xuất tại nước sở tại, hoặc sử dụng của các nước thành viên TPP. Trong chuỗi bông xơ – sợi – vải – nhuộm hoàn tất – cắt may chúng ta đang có lợi thế ở khâu cuối. Khi tham gia TPP đây là những thách thức lớn cho ngành dệt may song cũng là động lực, cũng như cơ hội để các doanh nghiệp trong nước mở rộng đầu tư, thu hút đầu tư nước ngoài, giúp tạo ra nguyên liệu đầu vào để chủ động được trong sản xuất cũng như đáp ứng tiêu chuẩn của hiệp định.

Tuy nhiên, khi tham gia TPP, các doanh nghiệp dệt may Việt Nam cũng gặp không ít những thách thức, từ sự cạnh tranh của doanh nghiệp đến từ các nước thành viên trong TPP, những quy định chặt chẽ về nguồn nguyên liệu. Ngoài ra, các quy định kỹ thuật của nội khối như bao gói, nhãn mác, dư lượng hóa chất tối đa trong sản phẩm xuất khẩu cũng là một rào cản cho hàng xuất khẩu Việt Nam, vì thế các doanh nghiệp dệt may cần có bước chuẩn bị chu đáo trước khi chính thức ra nhập.

TPP đã khởi động trong lĩnh vực dệt may

Theo nhận định của một số chuyên gia kinh tế, trong lĩnh vực dệt may, tác động của hiệp định TPP đã thật sự khởi động mặc dù chưa được ký kết chính thức. Mới đây, đại diện Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, hơn 350 triệu USD vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đã được đổ vào ngành dệt may và sợi, và theo con số chưa chính thức sẽ có khoảng 1 tỉ USD nữa sẽ được đầu tưu vào thêm trong thời gian tới, đây có thể coi là sự đón đầu cho xu hướng kêu gọi thu hút đầu tư, nhất là các doanh nghiệp FDI tham gia vào các lĩnh vực dệt, nhuộm giúp cho ngành dệt may chủ động hơn đảm bảo được yêu cầu xuất xứ sản phẩm. Bên cạch đó, Bộ cũng phối hợp với Sở Công thương xem xét lại một số chính sách thu hút đầu tư, trong đó có chính sách với ngành dệt may cho phù hợp với tình hình mới.

Cũng nhận định về xu hướng này, nhìn từ góc độ một nhà kinh tế Mỹ, ông Ray Neyler cho rằng, hiệp định TPP được ký kết sẽ thúc đẩy đầu tư ở Việt Nam, đặc biệt là lĩnh vực dệt may là có lợi thế hơn cả cho các bạn. Và thực tế, TPP đã bước đầu khởi động trong lĩnh vực này. Đối với các tập đoàn dệt may Việt Nam sẽ còn rất nhiều các nhà đầu tư nước ngoài đang theo dõi tiến trình của TPP để đổ vốn vào. Để hưởng lợi ích từ việc tham gia hiệp định TPP, các công ty Việt Nam cần tăng cường tham gia các hội chợ chuyên ngành tại Hoa Kỳ, nâng cao chất lượng sản phẩm để tăng tính cạnh tranh, tìm hiểu kỹ về các quy định trong xuất nhập khẩu của các nước thành viên TPP, đồng thời nâng cao bảo hiểm trách nhiệm sản phẩm.

Ông cũng thêm về lợi ích khi tham gia TPP sẽ giúp Việt Nam cải thiện được môi trường đầu tư và hội nhập với quốc tế, những sức ép của hiệp định thương mại sẽ là động lực để cải cách, tính thích nghi và tinh thần doanh nghiệp, khả năng đương đầu thách thức là thế mạnh của Việt Nam và cũng chính là những gì cần thiết để có thể tận dụng tốt nhất những cơ hội hiệp định TPP mang lại cũng như vượt qua thách thức cạnh tranh./.