Những cột mốc chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN, SBV) trong những tháng gần đây, theo điểm lại của UOB Việt Nam, tính từ trở lại cuối năm 2022 trong khoảng thời gian từ tháng 9 đến tháng 11, gồm:

NHNN đã phải điều chỉnh một loạt các chính sách điều hành trước các quyết định tăng lãi suất rất mạnh của Cục Dự trữ Liên bang (Fed) Hoa Kỳ, sự lên giá của đồng USD và áp lực lạm phát. NHNN sau đó bất ngờ tăng lãi suất cơ bản thêm 100 điểm cơ bản vào ngày 22/9, sau đó là một đợt tăng 100 điểm cơ bản khác một tháng sau đó (24/10). Giữa lúc đó, vào ngày 17/10 NHNN đã công bố mở rộng biên độ giao dịch USD/VND từ +/-3% lên +/-5%, để cho phép VND linh hoạt hơn trong bối cảnh đồng USD mạnh lên.

Đến ngày 16/3/2023, NHNN bất ngờ hạ lãi suất tái chiết khấu ở mức 100 điểm cơ bản xuống 3,5% (từ 4,5%) trong nỗ lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong bối cảnh bất ổn toàn cầu khi ngành ngân hàng ở Hoa Kỳ và Châu Âu lún sâu trong cuộc khủng hoảng niềm tin. NHNN cũng giảm 100 điểm cơ bản lãi suất cho vay qua đêm trên thị trường liên ngân hàng xuống 6% và giảm trần lãi suất cho vay đối với các khoản vay ngắn hạn trong một số lĩnh vực từ 5,5% xuống 5%.

Báo cáo về kinh tế Việt Nam và chính sách tiền tệ quý II/2023 của Ngân hàng UOB Việt Nam cho rằng "phần quan trọng nhất trong động thái chính sách mới là việc NHNN giữ nguyên lãi suất tái cấp vốn ở mức 6%. Điều này cho thấy lập trường chính sách vẫn không thay đổi mặc dù có cắt giảm các loại lãi suất khác".

Các chuyên gia UOB đánh giá, khi NHNN cân bằng giữa việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và đảm bảo bình ổn giá, nhiều khả năng NHNN sẽ thiên về chính sách nới lỏng hơn trong giai đoạn sắp tới. Việc Fed Hoa Kỳ sẵn sàng kết thúc chu kỳ tăng lãi suất ngay sau tháng 5/2023 và tỷ lệ lạm phát trong nước đang cho thấy một số dấu hiệu đảo chiều, chúng tôi dự đoán rằng NHNN sẽ cắt giảm lãi suất tái cấp vốn 100 điểm cơ bản đâu đó trong quý II/2023 xuống còn 5,00%.

"Hiện tại, chúng tôi nghĩ đây có thể là động thái một lần kèm nhiều đợt cắt giảm lãi suất hơn có thể được thực hiện nếu áp lực lạm phát trong nước giảm bớt, mặc dù điều này rất không chắc chắn ở thời điểm hiện tại".

Điểm nổi bật trong tiền tệ - ngoại hối của Việt Nam thời gian qua, là đồng VND là một trong những đồng tiền ổn định nhất ở châu Á. Bất chấp những thay đổi lớn trong kỳ vọng tăng lãi suất của Fed, lo ngại suy thoái kinh tế toàn cầu và tình trạng rối loạn của hệ thống ngân hàng Mỹ, Đồng VND giao dịch trong biên độ hẹp 0,8% quanh mức 23.600/USD. Bất chấp việc NHNN đột ngột cắt giảm lãi suất 100 bps vào tháng 3, sự phục hồi mạnh mẽ của xuất khẩu và sản xuất công nghiệp cùng với lạm phát giảm có thể sẽ giữ ổn định cho đồng VND.

"Nhìn chung, chúng tôi kỳ vọng USD/VND sẽ nối gót các cặp tỷ giá ngoại hối USD/Châu Á khác tiến tới mốc cao hơn là 24.200 trong quý II/2023 trước khi giảm xuống 24.000 trong quý III/2023, 23.800 trong quý IV/2023 và 23.600 trong quý I/2024", các chuyên gia UOB dự báo.

Theo báo cáo, kinh tế Việt Nam trong quý II/2023 ghi nhận có dấu hiệu tăng trưởng chậm lại. Tuy nhiên, UOB giữ nguyên dự báo tăng trưởng GDP năm 2023 ở mức 6,6% khá sát với mức dự báo tăng 6,5% từ Chính Phủ Việt Nam. Điều này có tính đến dự báo tăng trưởng trong quý I/2023 ở mức 6,45% so với cùng kỳ, phần lớn là do cơ sở tính toán thấp trong năm 2022. 

Một số rủi ro bên ngoài tiếp tục gây áp lực lên triển vọng này: 1) Xung đột Nga-Ukraine và tác động của nó lên giá cả năng lượng, lương thực và hàng hóa, 2) sự thay đổi và gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu, 3) thắt chặt chính sách tiền tệ toàn cầu, và 4) các biến động trong lĩnh vực ngân hàng toàn cầu với tác động của nó đối với niềm tin thị trường.

Ghi nhận từ UOB là giá tiêu dùng đang có dấu hiệu đảo chiều, tuy nhiên vẫn còn sớm để khẳng định xu hướng này có bền vững hay không. Điều đáng lo ngại là lạm phát cơ bản vẫn cao hơn nhiều so với mục tiêu chung, đây sẽ là một trong những mối quan tâm lớn đối với ngân hàng trung ương, chuyên gia UOB Việt Nam lưu ý.