Bổ sung phương pháp tính thuế với DN áp dụng chế độ kế toán siêu nhỏ

Một trong những chính sách được Bộ Tài chính đề xuất tại dự án Luật Thuế TNDN (sửa đổi) là sửa đổi, bổ sung các nội dung của Luật thuế TNDN hiện hành nhằm giải quyết những vấn đề bất cập, tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, giảm thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho người nộp thuế. Trong đó, Bộ Tài chính đề xuất bổ sung quy định về phương pháp tính thuế, có tính đến việc quy định chi tiết tỷ lệ thu thuế phù hợp đối với DN áp dụng chế độ kế toán siêu nhỏ.

Theo Luật thuế TNDN và văn bản hướng dẫn hiện hành, các DN thuộc diện nộp thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp, có thu nhập chịu thuế TNDN mà xác định được doanh thu nhưng không xác định được chi phí, thu nhập của hoạt động kinh doanh thì thực hiện thu thuế theo tỷ lệ phần trăm trên doanh thu (phương pháp nộp thuế đơn giản).

Gần đây, để tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của các DN siêu nhỏ, nhiều định hướng chính sách mới cũng đã được đưa ra theo hướng tiết giảm các chi phí và thủ tục hành chính không cần thiết cho các DN này.

Liên quan đến chính sách thuế, tại Điều 10 Luật Hỗ trợ DNNVV năm 2017 đã quy định: “DN siêu nhỏ được áp dụng các thủ tục hành chính thuế và chế độ kế toán đơn giản theo quy định của pháp luật về thuế, kế toán”. Theo đó, cần thiết phải cụ thể hóa quy định này để tạo điều kiện cho các DN siêu nhỏ phát triển, tiết giảm chi phí hành chính cho người nộp thuế và cơ quan thuế.

Việc sửa đổi, bổ sung quy định về phương pháp tính thuế nêu trên sẽ tạo thuận lợi cho các DN trong việc tính số thuế TNDN phải nộp khi không xác định được thu nhập. Đồng thời, góp phần khuyến khích và tạo thuận lợi cho việc thành lập và hoạt động của DN siêu nhỏ.

Áp thuế suất thấp hơn để hỗ trợ DN phát triển

Tại dự án Luật lần này, Bộ Tài chính cũng đề xuất sửa đổi, bổ sung các nội dung nhằm đảm bảo tính thống nhất của hệ thống pháp luật, đáp ứng và tương thích với các Luật chuyên ngành được Quốc hội ban hành sau thời điểm Luật Thuế TNDN có hiệu lực. Đặc biệt, Bộ Tài chính đề xuất nghiên cứu bổ sung quy định về mức thuế suất đối với DN thuộc nhóm DN nhỏ và siêu nhỏ thấp hơn mức thuế suất thông thường để đồng bộ với Luật Hỗ trợ DNNVV.

Theo Bộ Tài chính, ở nước ta hiện nay, số lượng DN có quy mô nhỏ, trong đó chủ yếu là DN nhỏ và siêu nhỏ, chiếm đa số trong tổng số DN đang hoạt động và đang giữ một vị trí đặc biệt quan trọng trong phát triển kinh tế cũng như ổn định xã hội. Trong tổng số hơn 815 nghìn DN đã được thành lập và hoạt động thì số DN nhỏ và siêu nhỏ chiếm hơn 93%.

Xác định nhóm DN có quy mô nhỏ luôn là đối tượng cần phải có các chính sách hỗ trợ, khuyến khích phát triển đồng thời cũng là nuôi dưỡng nguồn thu lâu dài cho ngân sách nhà nước, trong giai đoạn từ năm 2008 đến năm 2012, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ trình Quốc hội ban hành các giải pháp hỗ trợ về thuế đối với nhóm DN này, trong đó có giải pháp về giảm thuế TNDN.

Cùng với đó, trong giai đoạn từ ngày 01/7/2013 đến hết ngày 31/12/2015, DN có quy mô nhỏ (doanh thu năm không quá 20 tỷ đồng) được áp dụng thuế suất 20% (thấp hơn mức thuế suất 25%, 22% áp dụng đối với các DN khác). Từ ngày 01/01/2016 đến nay, DN có quy mô nhỏ đang áp dụng chính sách thuế TNDN như các DN khác (mức thuế suất phổ thông là 20%), riêng năm 2020-2021 bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19, các DN này còn được giảm 30% số thuế TNDN phải nộp.

Hội nghị Trung ương 5 khóa XII đã ban hành Nghị quyết số 10-NQ/TW ngày 03/6/2017 về phát triển kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Trong đó, đã đề ra các mục tiêu, giải pháp và nhiệm vụ cụ thể để phát triển kinh tế tư nhân lành mạnh, hiệu quả, bền vững, chú trọng phát triển DN có quy mô nhỏ, đồng thời khuyến khích chuyển đổi hộ kinh doanh lên DN.

Cùng với đó, Quốc hội khóa XIV cũng đã thông qua Luật Hỗ trợ DNNVV, có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/01/2018, trong đó đã có quy định về nguyên tắc chung làm cơ sở để nghiên cứu, xây dựng và áp dụng chính sách ưu đãi về thuế TNDN như: DNNVV được áp dụng có thời hạn mức thuế suất thuế TNDN thấp hơn mức thuế suất thông thường áp dụng cho DN theo quy định của pháp luật về thuế TNDN (Điều 10).

Bộ Tài chính cho biết, qua tham khảo kinh nghiệm quốc tế hiện nay cho thấy, DN có quy mô nhỏ vẫn luôn là mục tiêu trọng tâm của các chính sách phát triển kinh tế ở nhiều quốc gia. Chính phủ nhiều nước đã thông qua các chính sách và chương trình hỗ trợ trên nhiều phương diện khác nhau nhằm tạo điều kiện thuận lợi và thúc đẩy sự phát triển DN có quy mô nhỏ.

Chính sách hỗ trợ về thuế cũng là công cụ thường được các nước sử dụng theo hướng quy định mức thuế suất ưu đãi (có thể là mức thuế suất cố định hoặc mức thuế suất lũy tiến theo quy mô thu nhập) dành cho các DN có quy mô nhỏ. Trên thực tế, phần lớn các nước áp dụng mức thuế suất thuế TNDN thấp hơn mức thuế suất phổ thông cho các DN có quy mô nhỏ, có phân biệt theo quy mô doanh thu, thu nhập chịu thuế.

Từ những phân tích trên, Bộ Tài chính cho rằng, cần nghiên cứu, bổ sung vào Luật thuế TNDN quy định áp dụng mức thuế suất đối với DN thuộc nhóm DN nhỏ và siêu nhỏ thấp hơn mức thuế suất thông thường.

Việc bổ sung quy định nêu trên sẽ góp phần hỗ trợ cho DN nhỏ, siêu nhỏ theo chủ trương, định hướng của Đảng và Nhà nước. Qua đó, tạo điều kiện cho các DN nhỏ, siêu nhỏ tích tụ vốn để phát triển sản xuất kinh doanh, nâng cao khả năng cạnh tranh của DN, giúp các DN nhỏ, siêu nhỏ phát triển thành DN có quy mô lớn hơn.