Không phải quá khứ khổ cực nào cũng bị người ta lãng quên, nhạt đi vì những điều chưa nói. Với những ngày đi làm cà phê thuê, đi thu hoạch loại trái làm nên thức uống có thể "gây nghiện" của rất nhiều người ấy đã làm tôi nhớ nhiều lắm. Nhớ vì một thời khốn khó, nhớ về một thời ăn nên đọi mà nói chưa nên lời, nhớ về một thuở suy nghĩ còn "lệch lạc" và một thời chỉ muốn khẳng định cái tôi của mình mà làm trái những yêu thương của gia đình.

Cà phê được bán ở khắp các tỉnh, thành trên cả nước nhưng không phải tỉnh nào cũng trồng được loại cây công nghiệp này. Quảng Trị quê tôi cũng vậy, cây cà phê không có mặt ở miền xuôi mà nó chỉ hiện hữu ở các huyện vùng cao như Hướng Hóa với địa hình nhiều đồi dốc. Với tôi, ngoài cây lúa, cây ngô thì cây cà phê, hạt cà phê có lẽ là loài cây hay nói khác đi là thứ đặc sản làm tôi vương vấn và gắn bó với không ít những kỷ niệm.

Cây cà phê đã cho tôi nếm trải những ngày đi làm thuê, làm mướn trên đất Hướng Phùng, Hướng Hóa, Quảng Trị dù đói khổ mà chan chứa ân tình. Cây cà phê đã cho tôi hiểu được những tháng ngày gánh cực chạy lên non. Cây cà phê đã cho tôi nhận ra một điều: cơm người khổ lắm ai ơi, không như cơm mẹ vừa ngồi, vừa ăn.

Cũng chính những mùa cà phê đã giúp đứa trẻ nghèo như tôi cảm nhận được vị chát của rau rừng, vị mặn nơi mùi cá khô và cái nghẹn nơi cổ họng vì những bữa cơm với sắn độn nhưng cơm thì ít mà sắn thì nhiều. Mùa cà phê của 20 năm về trước là mùa cà phê của ân tình khi phận người đang còn khốn khó, cuộc sống còn hiện hữu những chông gai nhưng vẫn cứ thắm, cứ nồng chứ không phải là đãi bôi và trịch thượng của ngày hôm nay khi cái vật chất đã cơ bản đủ đầy...

Mùa này, Tây Nguyên hay đến lạ, nắng mưa đảo chiều chen ngang bất chợt. Mùa này, đất trời cứ rộn ràng, háo hức như trẩy hội. Ừ nhỉ, Tây Nguyên đang rộn rã mùa cà phê cơ mà. Mùa này những rẫy cà phê đang ngậm mùa bội thu và được giá. Mùa này, những trái cà phê căng tròn chín mọng như báo đáp cái công ơn dung dưỡng của người nông phu một nắng hai sương với bao nỗi nhọc nhằn. Mùa cà phê trên vùng đất Tây Nguyên năm nay không chỉ là mùa của sự phấn khởi, đủ đầy, khấm khá mà còn là mùa vui của những dự định, ước mơ.

Năm nay ít đi điệp khúc được mùa mất giá, được giá mất mùa mà là mùa của yêu thương, chờ đợi và hy vọng... Mùa cà phê trên đất Lâm Đồng lại đến, mùa này, những người nông dân tận dưới miệt miền Tây - những anh Bảy, cô Ba, chị Tám... xa quê một bận để lên mảnh đất cao nguyên tìm thêm ít ngày công cho những đứa trẻ thơ có những niềm vui trọn vẹn trong ngày tựu trường, cho ước mơ của đứa học trò nghèo không bị méo mó vì cái nghèo, cái khó luẩn quẩn đeo bám.

Vậy là một mùa cà phê nữa lại đến với người dân trên mảnh đất Nam Tây Nguyên. Mùa cà phê đến, thôn xóm, nhà nhà tất bật cho công việc thu hoạch. Trên những đồi cà phê ấy, những người nông phu vẫn miệt mài gieo niềm tin và hy vọng với công việc cần lao. Ngang qua những đồi cà phê trên vùng cao nguyên đất đỏ này có bao nhiêu câu chuyện để nói, để suy nghĩ. Với tôi, mùa cà phê là lúc chúng ta ngẫm lại những điều thú vị.

Để có những giọt đắng thơm lừng mỗi buổi sáng đó chính là sự kết tinh đức tính cần cù của người nông dân mà sâu thẳm hơn là những giấc mơ trải theo chiều dài nhung nhớ được neo đậu một cách bền chặt. Đôi lúc, mùa cà phê đến, ta lại gặp bóng dáng của mình năm xưa với những công việc quen thuộc, hay chăng mùa cà phê ta gặp chính mình trong quá khứ và gặp được quê hương trên mọi quê hương...