Chiều 26/5, Bộ Tài chính tổ chức Hội nghị trực tuyến toàn quốc lấy ý kiến về các văn bản quy phạm pháp luật nhằm thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước về đẩy mạnh phân quyền và sắp xếp tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp trong lĩnh vực tài chính. Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng chủ trì Hội nghị.

Khẩn trương rà soát, hoàn thiện thể chế tài chính theo hướng phân cấp, phân quyền

Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, thực hiện chủ trương lớn của Đảng về phân cấp, phân quyền gắn với sắp xếp tổ chức bộ máy chính quyền địa phương, Bộ Chính trị vừa ban hành Kết luận số 155-KL/TW về một số nhiệm vụ trọng tâm cần triển khai thực hiện. Trong đó, Bộ Chính trị đã yêu cầu: “Rà soát, thực hiện phân cấp, phân quyền giữa các ngành, lĩnh vực có liên quan đảm bảo đồng bộ, tổng thể, liên thông, không bỏ sót hoặc chồng lấn, giao thoa nhiệm vụ”.

Triển khai chỉ đạo này, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ Tài chính khẩn trương xây dựng, sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật liên quan đến chức năng, nhiệm vụ của Bộ, bao gồm đầu tư công, đấu thầu, thống kê tài chính, ngân sách nhà nước, quản lý giá, quản lý và sử dụng tài sản công.

Theo Bộ trưởng, trong thời gian qua, Bộ Tài chính đã nỗ lực phối hợp với các bộ, ngành, đặc biệt là Bộ Tư pháp để đề xuất nhiều nội dung quan trọng trình Quốc hội, trong đó có các dự thảo sửa đổi, bổ sung Luật Quản lý, sử dụng tài sản công, Luật Thuế thu nhập cá nhân và nhiều luật chuyên ngành khác.

Bộ Tài chính cũng đã chủ trì, phối hợp xây dựng và trình Chính phủ, trình Quốc hội khóa XIV và XV ban hành 10 nghị quyết cho phép thực hiện thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù nhằm thúc đẩy phát triển địa phương. Trong số đó, có 27 chính sách liên quan đến phân cấp, phân quyền đang được triển khai tại 10 tỉnh, thành phố. Tại kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV cũng đã thể chế hóa thêm 3 chính sách phân quyền vào các dự thảo sửa đổi Luật Đầu tư, Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn, Luật Di sản văn hóa.

Hội nghị hôm nay được tổ chức kết hợp giữa hình thức trực tiếp và trực tuyến nhằm lấy ý kiến các bộ, ngành Trung ương và 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đối với dự thảo Nghị định và Thông tư về phân cấp, phân quyền gắn với mô hình tổ chức chính quyền địa phương nhiều cấp. Việc tổ chức hội nghị này nhằm đảm bảo dự thảo văn bản quy phạm pháp luật phù hợp với thực tiễn, kịp thời tháo gỡ những vướng mắc, bất cập, tạo điều kiện cho chính quyền địa phương phát huy vai trò, nâng cao hiệu quả quản lý tài chính.

“Thời gian xây dựng dự thảo lần này rất gấp, Bộ Tài chính đã nỗ lực tối đa để hoàn thành và trình gửi các bộ, ngành, địa phương cũng như gửi Bộ Tư pháp thẩm định. Tuy vậy, do tính chất quan trọng và phạm vi ảnh hưởng rộng, rất cần sự tham gia đóng góp ý kiến từ các cơ quan, đơn vị, địa phương để hoàn thiện dự thảo, đảm bảo khả năng thực thi cao và sát với yêu cầu thực tiễn, theo đúng tinh thần “vừa chạy, vừa xếp hàng”. Tinh thần mà Bộ Tài chính quán triệt là cầu thị, lắng nghe. Nếu trong quá trình triển khai sau này phát sinh vấn đề chưa phù hợp, chúng tôi sẵn sàng tiếp tục nghiên cứu, sửa đổi cho phù hợp. Tuy nhiên, mục tiêu hiện tại là nỗ lực hoàn thiện các văn bản ngay từ đầu để khi ban hành nghị định, thông tư sẽ hạn chế tối đa các điểm bất cập”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Địa phương đồng thuận cao, kiến nghị ban hành sớm các văn bản hướng dẫn

Phát biểu tại Hội nghị, đại diện đến từ Hà Nội cho biết, trong thời gian qua, Sở Tài chính Hà Nội cùng các sở, ngành chuyên môn của thành phố đã tổ chức rà soát kỹ lưỡng các nội dung trong dự thảo. Tuy thời gian xây dựng và lấy ý kiến rất ngắn, nhưng nhìn chung, các dự thảo lần này đã bao quát khá đầy đủ, thể hiện rõ các nhiệm vụ, chức năng, thẩm quyền của từng cấp – từ trung ương, cấp bộ, cấp huyện đến cấp xã. Điều này rất quan trọng, bởi nhiều địa phương, trong đó có TP. Hà Nội, hiện đang rất cần các quy định cụ thể để chủ động tổ chức thực hiện.

“Do tính chất đặc thù của mô hình chính quyền đô thị ở TP. Hà Nội, chúng tôi kiến nghị các nghị định và các thông tư hướng dẫn liên quan cần được ban hành sớm trước thời điểm ngày 1/7 năm nay để TP. Hà Nội có đủ thời gian chuẩn bị, triển khai đồng bộ. Đặc biệt, TP. Hà Nội cũng đề xuất được hướng dẫn cụ thể sớm hơn về tổ chức thực hiện các nhiệm vụ liên quan đến mô hình chính quyền đô thị để đảm bảo tính kịp thời và hiệu quả trong áp dụng”, đại diện Sở Tài chính Hà Nội cho biết.

Tương tự TP. Hà Nội, đại diện đến từ TP. Hồ Chí Minh cho biết, qua nghiên cứu, các đơn vị cơ bản đồng thuận với nội dung các dự thảo. Các đơn vị đã lên trực tiếp với các vụ, cục liên quan để thống nhất nội dung. Việc nghiên cứu, phân cấp, ủy quyền và phân quyền các nội dung trong các nghị định và thông tư mới của Bộ Tài chính là một khối lượng công việc rất lớn, do vậy TP. Hồ Chí Minh đã yêu cầu các sở, ngành chuyên môn tập trung nghiên cứu và góp ý vào các dự thảo.

Với một số ý kiến quanh các lĩnh vực như thống kê, tài sản công, giải ngân vốn đầu tư công và thuế, TP. Hồ Chí Minh sẽ hoàn chỉnh các nội dung theo tinh thần của văn bản do Bộ ban hành và gửi về Bộ Tài chính trong thời gian sớm nhất.

Tại Hội nghị, đại diện TP. Hải Phòng bày tỏ sự đồng tình với chủ trương phân cấp, phân quyền mạnh mẽ cho địa phương trong các lĩnh vực quản lý nhà nước, đồng thời góp ý một số nội dung liên quan đến dự thảo nghị định, thông tư hướng dẫn.

Cụ thể, về mô hình tổ chức và phân cấp nhiệm vụ, khi bỏ cấp huyện, cần xác định rõ nguyên tắc chuyển nhiệm vụ: nhiệm vụ nào cấp xã không làm được thì chuyển lên tỉnh. Một số nội dung dự thảo còn chưa cụ thể, gây khó khăn trong triển khai. Trong lĩnh vực đầu tư công, đấu thầu, cần quy định rõ nhiệm vụ nào giao cho xã, nhiệm vụ nào để tỉnh chủ trì, đặc biệt khi dự án nằm trên nhiều xã.

Về phân cấp thẩm quyền từ Trung ương cho địa phương, TP. Hải Phòng đánh giá cao sự phối hợp của Bộ Tài chính trong quá trình xây dựng cơ chế, chính sách đặc thù cho Hải Phòng. Thời gian tới, TP. Hải Phòng đề nghị Bộ Tài chính tổng hợp, báo cáo Chính phủ về việc phân cấp thẩm quyền thoái vốn doanh nghiệp nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập cho địa phương, đặc biệt với các doanh nghiệp quy mô nhỏ.

Cho ý kiến về nội dung phân cấp phân quyền, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng khẳng định quan điểm: “Nơi nào làm tốt và hiệu quả nhất thì giao quyền”. Cùng với đó, cần thiết kế cơ chế linh hoạt, giao địa phương lựa chọn mô hình tổ chức phù hợp, tránh áp dụng cứng nhắc.

Tại Hội nghị, đại diện nhiều bộ, ngành, địa phương đã tích cực đóng góp ý kiến xoay quanh một số nội dung cụ thể. Theo đó, các địa phương cơ bản thống nhất cao với các dự thảo văn bản do Bộ Tài chính soạn thảo, đánh giá các nội dung đã cụ thể hóa được việc phân định thẩm quyền giữa các cấp chính quyền. Tuy nhiên, vẫn có một số kiến nghị cần được nghiên cứu, bổ sung, điều chỉnh để đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất và phù hợp với thực tiễn. Nhiều địa phương đề nghị Bộ Tài chính cần phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành Trung ương và địa phương trong quá trình triển khai thực hiện, đảm bảo hiệu quả.