Ghi chú: 1-Rất không đồng ý; 2-Không đồng ý, 3-Tương đối đồng ý, 4-Đồng ý, 5-Rất đồng ý

Nguồn: Kết quả xử lý dữ liệu khảo sát

Tiêu chí hiệu quả của quản lý nhà nước về đất đai

Hiệu quả quản lý nhà nước về đất đai được đánh giá thông qua 3 chỉ tiêu cơ bản đó là: Hiệu quả sử dụng đất trên địa bàn tỉnh Bạc Liêu; Mức độ đóng góp của nguồn lực đất đai vào phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Bạc Liêu; Mức độ lãng phí sử dụng đất đai. Cụ thể như sau:

(i) Hiệu quả sử dụng đất trên địa bàn tỉnh Bạc Liêu: Kết quả điều tra, khảo sát về hiệu quả sử dụng đất trên địa bàn tỉnh Bạc Liêu cho thấy, hầu hết ý kiến của người được khảo sát tập trung rất đồng ý chiếm 52,3%, đồng ý 25,6%, tương đối đồng ý 9,8%, không đồng ý 6,8%, rất không đồng ý 5,5%. Điều này cho thấy, quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn tỉnh Bạc Liêu đạt được hiệu quả kinh tế, xã hội, môi trường và tổng thể.

(ii) Mức độ đóng góp của nguồn lực đất đai vào phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Bạc Liêu: Qua khảo sát cho thấy, hầu hết ý kiến của người được khảo sát tập trung rất đồng ý chiếm 54,4%, đồng ý 23,2%, tương đối đồng ý 10,8%, không đồng ý 4,9%, rất không đồng ý 6,7%. Điều này cho thấy, mức độ đóng góp của nguồn lực đất đai vào phát triển kinh tế - xã hội còn nhiều hạn chế. Nguồn lực đất đai ở Bạc Liêu được đánh giá còn phân tán và chưa được quản lý hiệu quả. Tình trạng lấn chiếm đất công chưa được giải quyết triệt để. Việc quản lý đất công còn nhiều hạn chế, bất cập là do một số cơ quan chức năng chưa nhận thức đầy đủ về vai trò, trách nhiệm trong quản lý đất công; công tác phối hợp giữa các cơ quan chức năng chưa kịp thời, thiếu quan tâm theo dõi, thanh tra, kiểm tra, đùn đẩy trách nhiệm; chưa kiên quyết xử lý các tổ chức, cá nhân vi phạm… dẫn đến gây thất thoát, lãng phí nguồn tài nguyên đất đai.

(iii) Mức độ lãng phí sử dụng đất đai: Chỉ tiêu này ở tỉnh Bạc Liêu nhận được sự đồng ý khá cao từ các đối tượng được khảo sát, trong đó hầu hết ý kiến của người được khảo sát tập trung rất đồng ý chiếm 51,5%, đồng ý 16,4%, tương đối đồng ý 17,8%, không đồng ý 7,9%, rất không đồng ý 6,4%. Việc quản lý, khai thác, sử dụng đất đai kém hiệu quả, nhưng chưa được khắc phục; tình trạng vi phạm pháp luật trong quản lý, sử dụng đất đai còn diễn ra ở nhiều nơi. Số lượng, diện tích đất đai chưa sử dụng, để lãng phí, hoang hóa hoặc sử dụng sai mục đích còn diễn ra ở hầu hết các địa phương của tỉnh Bạc Liêu. Việc thu hồi các dự án không triển khai thực hiện, chậm tiến độ…

Tiêu chí phù hợp của quản lý nhà nước về đất đai

Kết quả điều tra, khảo sát cho thấy tính phù hợp của quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn tỉnh Bạc Liêu có sự thay đổi theo từng nội dung đánh giá. Cụ thể là:

(i) Về mức độ phù hợp của quản lý nhà nước về đất đai với định hướng phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Bạc Liêu: Quản lý nhà nước về đất đai cần sự phù hợp nhất định với định hướng phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Bạc Liêu. Tuy nhiên, kết quả khảo sát cho thấy, hầu hết ý kiến của người được khảo sát tập trung vào mức độ đồng ý, rất đồng ý với câu hỏi trên với tỷ lệ tương ứng là 23,9% và 40,1%. Các ý kiến khảo sát cho rằng, hoạt động quản lý nhà nước về đất đai còn thay đổi chậm so với yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội. Quỹ đất đai chưa được quản lý, khai thác và sử dụng hiệu quả để phục vụ yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Bạc Liêu.

(ii) Về mức độ phù hợp của chính sách, pháp luật quản lý nhà nước về đất đai: Kết quả điều tra, khảo sát cho thấy, mức độ phù hợp của chính sách, pháp luật quản lý nhà nước về đất đai cho thấy hầu hết ý kiến của người được khảo sát tập trung vào mức độ đồng ý, rất đồng ý với câu hỏi trên với tỷ lệ tương ứng là 26,2% và 36,4%. Điều này nhận thấy, các công cụ chính sách đất đai chưa hiệu quả, các công cụ tổ chức, năng lực công vụ của cơ quan quản lý nhà nước về đất đai ở tỉnh Bạc Liêu còn nhiều hạn chế. Hầu hết công cụ pháp luật - kinh tế chưa được sử dụng để tạo hiệu quả cho chính sách biến đất thành nội lực cho phát triển.

(iii) Về mức độ phù hợp của bộ máy quản lý nhà nước về đất đai: Kết quả điều tra, khảo sát cho thấy, mức độ phù hợp của bộ máy quản lý nhà nước về đất đai cho thấy hầu hết ý kiến của người được khảo sát tập trung vào mức độ đồng ý, rất đồng ý với câu hỏi trên với tỷ lệ tương ứng là 31,3% và 42,4%. Bộ máy quản lý nhà nước về đất đai tỉnh Bạc Liêu cơ bản tương đối phù hợp với yêu cầu thực tiễn hiện nay. Tuy nhiên, đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn Tỉnh còn có những hạn chế nhất định.

Tiêu chí bền vững của quản lý nhà nước về đất đai

Kết quả điều tra, khảo sát cho thấy quản lý nhà nước về đất đai đã có những tác động to lớn tới phát triển kinh tế - xã hội. Đồng thời, trong quá trình thực hiện chức năng quản lý nhà nước về đất đai, các cơ quan quản lý nhà nước về đất đai cũng hết sức chú trọng đến tính bền vững trong hoạt động quản lý. Cụ thể như sau:

Nguồn: Kết quả xử lý dữ liệu khảo sát

Về mức độ cân bằng trong phân bổ lợi ích, rủi ro giữa các bên liên quan đến đất đai: Mức độ cân bằng trong phân bổ lợi ích, rủi ro giữa các bên liên quan đến đất đai có ý nghĩa quan trọng trong quản lý nhà nước về đất đai. Kết quả khảo sát cho thấy, hầu hết ý kiến của người được khảo sát tập trung vào mức độ đồng ý, rất đồng ý với câu hỏi trên với tỷ lệ tương ứng là 32,8% và 46,3% cho thấy, các ý kiến được khảo sát đánh giá lợi ích của Nhà nước, của người sử dụng đất và nhà đầu tư dường như chưa thực sự hài hòa. Người sử dụng đất có những bất lợi về thông tin và chịu những rủi ro, những bất lợi, khả năng được thụ hưởng những lợi ích trong quá trình thực hiện quyền sử dụng đất.

Về mức độ ổn định của chính sách, pháp luật về đất đai: Khảo sát cho thấy hầu hết ý kiến của người được khảo sát tập trung vào mức độ đồng ý, rất đồng ý với câu hỏi trên với tỷ lệ tương ứng là 33,0% và 53,9%. Sự ổn định về chính sách, pháp luật về đất đai là một trong những điểm đáng ghi nhận trong quản lý nhà nước về đất đai ở tỉnh Bạc Liêu.

Về năng lực quản lý nhà nước về đất đai được tăng cường: Hầu hết ý kiến của người được khảo sát tập trung vào mức độ đồng ý, rất đồng ý với câu hỏi trên với tỷ lệ tương ứng là 47,9% và 34,8%. Các ý kiến khảo sát đánh giá các hạn chế trong năng lực quản lý nhà nước về đất đai được thể hiện ở các phương diện: Năng lực lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất còn chưa tương xứng. Quy hoạch sử dụng đất vẫn chung chung, không sát thực tế, không ổn định, bất cập và triển khai thực hiện không thành công.

Kết luận

Nghiên cứu đã xây dựng các tiêu chí đánh giá nội dung quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn tỉnh Bạc Liêu. Việc đánh giá các nội dung quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn tỉnh Bạc Liêu được thực hiện thông qua việc đo lường kết quả thực hiện từng tiêu chí. Nghiên cứu đã đạt được mục đích là xây dựng các tiêu chí đánh giá quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn tỉnh Bạc Liêu giai đoạn 2010-2021, cụ thể: Tiêu chí hiệu lực của quản lý nhà nước về đất đai; Tiêu chí hiệu quả của quản lý nhà nước về đất đai; Tiêu chí phù hợp của quản lý nhà nước về đất đai và Tiêu chí bền vững của quản lý nhà nước về đất đai.

Tài liệu tham khảo:

1. Ủy ban nhân dân tỉnh Bạc Liêu (2021), Báo cáo số 127/BC-UBND ngày 13/5/2021 về việc tổng kết thi hành Luật Đất đai trên địa bàn tỉnh Bạc Liêu và đề xuất định hướng sửa đổi Luật Đất đai;
2. Ủy ban nhân dân tỉnh Bạc Liêu (2019), Quyết định số 12/2019/QĐ-UBND ngày 8/7/2019 sửa đổi, bổ sung một số điều của Quyết định số 23/2014/QĐ-UBND ngày 20/10/2014 của UBND Bạc Liêu quy định chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh Bạc Liêu;
3. Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bạc Liêu (2022), Báo cáo 158/BC-STNMT ngày 28/4/2022;
4. Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bạc Liêu (2022), Báo cáo số 43/BC-STNMT ngày 21/02/2022.