Ngày 25/01/2025, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 235/QĐ-TTg về việc triển khai thi hành Luật PCCC và CNCH, giao Bộ Tài chính nhiệm vụ rà soát, xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật liên quan, trong đó có việc sửa đổi, thay thế Thông tư số 258/2016/TT-BTC ngày 11/11/2016 của Bộ Tài chính quy định mức thu, chế độ thu, nộp, quản lý và sử dụng phí thẩm định phê duyệt thiết kế phòng cháy và chữa cháy (Thông tư số 258/2016/TT-BTC). Thủ tướng yêu cầu phải hoàn thành dự thảo này trước ngày 15/5/2025.

Trên cơ sở đó, ngày 12/3/2025, Bộ Công an đã có Công văn số 875/BCA-V01 gửi Bộ Tài chính đề nghị sửa đổi, bổ sung Thông tư số 258/2016/TT-BTC nhằm phù hợp với các quy định mới tại Luật PCCC và CNCH.

Theo Bộ Tài chính, việc ban hành Thông tư mới là cần thiết xuất phát từ cả cơ sở pháp lý và thực tiễn. Về mặt pháp lý, Luật PCCC cùng Luật sửa đổi, bổ sung trước đây đã được thay thế bằng Luật PCCC và CNCH, kéo theo nhiều thay đổi quan trọng.

Đặc biệt, thẩm quyền thẩm định thiết kế về PCCC không còn tập trung vào cơ quan công an mà được phân cấp cho ba cơ quan: Cơ quan chuyên môn về xây dựng, cơ quan đăng kiểm và cơ quan công an. Đồng thời, việc thẩm định phê duyệt thiết kế PCCC đối với dự án quy hoạch tỷ lệ 1/500 và thiết kế cơ sở cũng không còn bắt buộc.

Bên cạnh đó, hệ thống pháp luật quản lý thuế cũng đã thay đổi khi Luật Quản lý thuế năm 2019 và các văn bản hướng dẫn thi hành có hiệu lực, thay thế các quy định trước đây. Thông tư số 258/2016/TT-BTC, vốn căn cứ vào Luật Quản lý thuế 2006, vì thế cũng cần được cập nhật để đồng bộ với các quy định mới.

Về mặt thực tiễn, việc duy trì quy định hiện hành sẽ tạo ra khoảng trống pháp lý, ảnh hưởng tiêu cực đến cả tổ chức thu phí và người nộp phí. Cụ thể, mức phí hiện tại không còn phù hợp với khối lượng dịch vụ thực tế do thay đổi thẩm quyền thẩm định, dẫn đến nguy cơ thu phí không tương xứng, gây khó khăn trong công tác thu, nộp và quản lý phí. Điều này đi ngược với nguyên tắc xác định mức thu phí được quy định tại Luật Phí và lệ phí, vốn yêu cầu đảm bảo công bằng, bình đẳng và bù đắp chi phí thực tế.

Việc xây dựng dự thảo Thông tư thay thế Thông tư số 258/2016/TT-BTC được Bộ Tài chính thực hiện trên các quan điểm đảm bảo sự đồng bộ, thống nhất với hệ thống pháp luật về PCCC và CNCH, cũng như các quy định về phí, lệ phí, ngân sách nhà nước và quản lý thuế. Cùng với đó, góp phần đảm bảo an toàn về phòng cháy, chữa cháy cho các dự án, công trình, phương tiện giao thông thông qua việc thực hiện đúng quy trình thẩm định thiết kế.

Theo Bộ Tài chính, nội dung của Thông tư phải rõ ràng, minh bạch, dễ hiểu, dễ áp dụng, nhằm tạo thuận lợi cho các cơ quan thu phí và đối tượng nộp phí.

Căn cứ theo Điều 50 và khoản 1, Điều 53 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, việc xây dựng Thông tư theo trình tự, thủ tục rút gọn là hoàn toàn phù hợp, nhằm đảm bảo tiến độ ban hành trước ngày 15/5/2025 theo yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ.

Hiện nay, dự thảo Thông tư đang được lấy ý kiến rộng rãi trước khi hoàn thiện và chính thức ban hành.