11 nước họp bàn cách cứu TPP
Trưởng đoàn đàm phán các nước còn lại trong Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) sẽ gặp tại Tokyo vào ngày thứ Năm tuần này để bàn cách thúc đẩy thỏa thuận không có sự tham gia của Mỹ.
Theo tờ Nikkei, 11 nền kinh tế còn lại trong TPP đã quyết định dừng một số điều khoản thỏa thuận mà Mỹ theo đuổi trước kia, dựa trên đánh giá cho rằng Washington sẽ quay trở lại trong tương lai. Được Chính phủ Nhật công bố vào hôm thứ Sáu vừa rồi, cuộc họp tại Tokyo có thể sẽ tập trung bàn thảo những điều khoản nào sẽ được dừng.
“Chúng tôi hy vọng cuộc họp lần này sẽ là một bước đi lớn tiến tới đạt kết quả tốt tại hội nghị thượng đỉnh Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC) vào tháng 11”, Bộ trưởng phụ trách phục hồi kinh tế của Nhật Bản, ông Toshimitsu Motegi, phát biểu.
Nhật Bản là quốc gia đề xuất cuộc họp này. Cuộc họp diễn ra chỉ 3 tuần sau một cuộc họp trước đó ở Australia. Tokyo nhận thấy sự cần thiết phải thúc đẩy các nỗ lực nhằm xác định những điều khoản nên được gác lại.
Trong cuộc thảo luận “TPP 11” ở Australia vào cuối tháng 8, các nước thành viên đã đề xuất 50 điều khoản mà họ cho là cần được tạm gác. Mặc dù vậy, các nước chỉ đạt được sự đồng thuận về 2 điều khoản, gồm kéo dài thời gian bảo hộ dữ liệu thuốc sinh phẩm, và kéo dài thời gian bảo hộ bằng sáng chế.
Những đề xuất khác đòi hỏi phải có sự bàn bạc kỹ lưỡng hơn, bao gồm các điều khoản về doanh nghiệp quốc doanh và đàm phán định kỳ về TPP. Ngoài ra, có thể có thêm nhiều điều khoản được đề xuất tạm gác.
Cuộc họp ở Tokyo sẽ được coi là thành công nếu tất cả 11 nước thành viên đưa ra đề xuất của mình và nhất trí về các điều khoản cần “đóng băng”. Vượt qua được trở ngại này sẽ mở đường cho các nhà đàm phán quay trở lại với những vấn đề khó hơn trong cuộc họp dự kiến diễn ra vào tháng 10, chẳng hạn rà soát quy định về loại bỏ hàng rào thuế quan đối với hàng dệt may.
Tuy nhiên, Việt Nam - thành viên giữ lập trường đàm phán lại nội dung thỏa thuận TPP với sự tham gia của 11 nước thay vì 12 nước như ban đầu - vẫn chưa hoàn tất thủ tục cần thiết để trao quyền đàm phán cho Chính phủ.
“Chúng tôi hy vọng cuộc họp lần này sẽ là một bước đi lớn tiến tới đạt kết quả tốt tại hội nghị thượng đỉnh Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC) vào tháng 11”, Bộ trưởng phụ trách phục hồi kinh tế của Nhật Bản, ông Toshimitsu Motegi, phát biểu.
Nhật Bản là quốc gia đề xuất cuộc họp này. Cuộc họp diễn ra chỉ 3 tuần sau một cuộc họp trước đó ở Australia. Tokyo nhận thấy sự cần thiết phải thúc đẩy các nỗ lực nhằm xác định những điều khoản nên được gác lại.
Trong cuộc thảo luận “TPP 11” ở Australia vào cuối tháng 8, các nước thành viên đã đề xuất 50 điều khoản mà họ cho là cần được tạm gác. Mặc dù vậy, các nước chỉ đạt được sự đồng thuận về 2 điều khoản, gồm kéo dài thời gian bảo hộ dữ liệu thuốc sinh phẩm, và kéo dài thời gian bảo hộ bằng sáng chế.
Những đề xuất khác đòi hỏi phải có sự bàn bạc kỹ lưỡng hơn, bao gồm các điều khoản về doanh nghiệp quốc doanh và đàm phán định kỳ về TPP. Ngoài ra, có thể có thêm nhiều điều khoản được đề xuất tạm gác.
Cuộc họp ở Tokyo sẽ được coi là thành công nếu tất cả 11 nước thành viên đưa ra đề xuất của mình và nhất trí về các điều khoản cần “đóng băng”. Vượt qua được trở ngại này sẽ mở đường cho các nhà đàm phán quay trở lại với những vấn đề khó hơn trong cuộc họp dự kiến diễn ra vào tháng 10, chẳng hạn rà soát quy định về loại bỏ hàng rào thuế quan đối với hàng dệt may.
Tuy nhiên, Việt Nam - thành viên giữ lập trường đàm phán lại nội dung thỏa thuận TPP với sự tham gia của 11 nước thay vì 12 nước như ban đầu - vẫn chưa hoàn tất thủ tục cần thiết để trao quyền đàm phán cho Chính phủ.
Vì lý do này, Nhật Bản muốn cuộc họp lần này ít nhất sẽ đưa ra được một bức tranh tổng thể về những điều khoản bị gác lại. Tokyo hy vọng sẽ đạt được một thỏa thuận rộng hơn vào tháng 11.
Những người ủng hộ TPP lo ngại cuộc đàm phán sẽ bị cản trở bởi việc các thành viên không thể đạt được sự nhất trí.
Cuộc tổng bầu cử ở New Zealand vào ngày 23/9 cũng đặt ra lo ngại vì mức độ ủng hộ của cử tri đang ngày càng lớn dành cho Công Đảng đối lập - chính đảng đã phát tín hiệu muốn nước này ra khỏi TPP.
Ngoài ra, tiến trình đàm phán cũng sẽ trở nên khó khăn hơn nếu những vấn đề gai góc như thuế quan và hạn ngạch đối với hàng nông sản nhập khẩu được đưa lên bàn đàm phán.
Những người ủng hộ TPP lo ngại cuộc đàm phán sẽ bị cản trở bởi việc các thành viên không thể đạt được sự nhất trí.
Cuộc tổng bầu cử ở New Zealand vào ngày 23/9 cũng đặt ra lo ngại vì mức độ ủng hộ của cử tri đang ngày càng lớn dành cho Công Đảng đối lập - chính đảng đã phát tín hiệu muốn nước này ra khỏi TPP.
Ngoài ra, tiến trình đàm phán cũng sẽ trở nên khó khăn hơn nếu những vấn đề gai góc như thuế quan và hạn ngạch đối với hàng nông sản nhập khẩu được đưa lên bàn đàm phán.
