Nếu như năm 2015, 2016 là năm của cổ phần hóa (IPO), thì năm 2017 lại là năm tích cực của hoạt động thoái vốn nhà nước. Năm 2015 ghi nhận sự bùng nổ về số lượng các công ty đấu giá lần đầu để IPO qua HNX với 64 doanh nghiệp, chiếm 71% tổng số các phiên đấu giá qua HNX.

Năm 2016 số lượng doanh nghiệp IPO qua HNX tiếp tục đạt 30 doanh nghiệp, chiếm 61% tổng số các phiên đấu giá qua HNX. Đến năm 2017, các phiên IPO chỉ chiếm 20%, trong khi các phiên đấu giá thoái vốn vượt lên chiếm tới 71% tổng số các phiên đấu giá, tương đương 34/48 doanh nghiệp

Hoạt động thoái vốn nhà nước thông qua đấu giá năm 2017 đã thu hút được sự quan tâm lớn của các nhà đầu tư, thể hiện qua con số đã có 28/34 phiên đấu giá thoái vốn bán được 100% số cổ phần chào bán. Các doanh nghiệp thoái vốn qua HNX có ngành nghề kinh doanh đa dạng từ nhiệt điện, thủy điện, dầu khí, nông lâm nghiệp đến du lịch, gạch men, giao thông, thương mại, dịch vụ…

Trong đó có nhiều tập đoàn, tổng công ty lớn thực hiện thoái vốn có giá trị vốn hóa hàng nghìn tỷ đồng như Tập đoàn Dầu khí Việt Nam, Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam, Tổng công ty Hàng hải Việt Nam, Tổng công ty Sông Đà… Tỷ lệ thoái vốn trung bình đạt khoảng từ 30-50% vốn điều lệ của công ty đưa ra đấu giá.

Điểm sáng trong hoạt động thoái vốn năm 2017 có thể nhận thấy, thứ nhất đã có 28/34 phiên bán được 100% số cổ phần chào bán với hơn 169 triệu cổ phần trúng giá, số vốn thu về cho Nhà nước đạt trên 2.630 tỷ đồng, thặng dư vốn cổ phần thu về đạt hơn 933 tỷ đồng, chênh lệch so với giá khởi điểm đạt 934 tỷ đồng.

Thứ hai, giá trúng giá trong các phiên thoái vốn đạt cao, nhiều phiên có giá trúng gấp từ 2 đến 4 lần so với mệnh giá, và cao hơn nhiều so với giá trúng giá khi thực hiện IPO. Thống kê năm 2017 cũng cho thấy có đến hơn 30% số phiên thoái vốn có giá trúng giá bình quân gấp từ 1,5 đến 2,5 lần so với giá khởi điểm.

Đối với các phiên đấu giá IPO tại HNX, đã có 3/10 phiên bán được 100% số cổ phần chào bán. Tổng số cổ phần bán được trong 10 phiên này đạt hơn 13 triệu cổ phần, đạt tỷ trọng 5% so với tổng số cổ phần chào bán và thu về cho Nhà nước hơn 133 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, Sở GDCK Hà Nội còn tổ chức 4 phiên đấu giá cổ phần ra công chúng của các công ty có tên tuổi gồm Tổng công ty Viglacera – CTCP, Công ty cổ phần Dịch vụ Sân bay Quốc tế Cam Ranh, Công ty cổ phần Đầu tư Apax Holdings.

Tổng số cổ phần bán được của 3 phiên này đạt hơn 138 triệu cổ phần, tương đương 100% tổng số cổ phần chào bán, thu về cho doanh nghiệp hơn 2.281 tỷ đồng. Trong đó, phiên đấu giá ra công chúng của Tổng công ty Viglacera – Công ty cổ phần đã bán hết 100% số lượng cổ phần chào bán, thu hút sự chú ý của hơn 1.000 nhà đầu tư, cao nhất kể từ năm 2015, với 92% lượng cổ phần trúng giá được bán cho nhà đầu tư nước ngoài. 

Năm 2017, các phiên đấu giá qua Sở GDCK Hà Nội tiếp tục nhận được sự quan tâm của nhà đầu tư. Tổng khối lượng đặt mua của nhà đầu tư cao hơn 9% so với tổng khối lượng chào bán. Tổng số cổ phần trúng giá đạt hơn 321 triệu cổ phần, đạt tỷ trọng 49% so với tổng số cổ phần chào bán, tương ứng với giá trị cổ phần bán được đạt hơn 5.045 tỷ đồng. Bình quân 1 phiên có 49 nhà đầu tư tham dự và giá trị cổ phần trúng giá đạt hơn 105 tỷ đồng.

Tháng 11/2017, Chính phủ đã ban hành Nghị định 126/2017/NĐ-CP thay thế Nghị định số 59/2011/NĐ-CP cho phép áp dụng cơ chế dựng sổ (book building) trong công tác cổ phần hóa, thoái vốn. Cơ chế này được thế giới áp dụng phổ biến trong lĩnh vực chứng khoán và là cơ chế mà kỳ vọng sẽ áp dụng tại Luật Chứng khoán sửa đổi. Để chuẩn bị đưa cơ chế vào áp dụng, Sở GDCK Hà Nội đã tiến hành nâng cấp hệ thống đấu giá, trong đó bổ sung chức năng dựng sổ để sẵn sàng đưa vào sử dụng trong năm 2018.