Tham dự Hội thảo có ông Trần Xuân Hà - Thứ trưởng Bộ Tài chính, ông Trương Hùng Long - Cục trưởng Cục Quản lý nợ, ông Bertrand Lotholary - Đại sứ Cộng hòa Pháp, ông Fabrice Richy - Giám đốc AFD tại Việt Nam và đại diện các cơ quan thuộc Bộ Tài chính, đại diện các Sở ban ngành địa phương... 

Theo Thứ trưởng Trần Xuân Hà, hội thảo là dịp đánh giá lại việc thực hiện cơ chế cho vay lại nguồn vốn ODA, vay ưu đãi nước ngoài của Chính phủ cho chính quyền địa phương, làm rõ những mặt làm được, những khó khăn hạn chế và đề xuất các biện pháp để thực hiện ngày càng tốt hơn, hiệu quả hơn cơ chế này.

Thứ trưởng cho biết, việc thực hiện cơ chế cho vay lại đối với chính quyền địa phương đã được thực hiện từ nhiều năm nay, đặc biệt là từ sau khi Luật Quản lý nợ công năm 2009 được Quốc hội ban hành, đã có nhiều địa phương tham gia thực hiện cơ chế này. Thông qua đó, các địa phương đã huy động được nguồn vốn ODA và vay ưu đãi nước ngoài để đầu tư phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, đồng thời gắn với trách nhiệm chia sẻ nghĩa vụ nợ đối với Chính phủ Trung ương.

Tuy nhiên, cũng có một số chương trình/dự án có khó khăn do nguồn thu ngân sách ở địa phương tương đối thu nhỏ, hạn mức vốn vay không được nhiều, mặt khác trình tự thủ tục vẫn còn phức tạp, chưa có nhiều kinh nghiệm trong quản lý. Bên cạnh đó, cũng có thể có nguyên nhân từ phía tổ chức quản lý của các địa phương, chưa có đầu mối trong việc quản lý, trong khi đó, việc huy động vốn có nhiều cơ quan tham gia như: Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài chính, Ban quản lý Dự án.

“Chúng tôi mong rằng các nhà tài trợ tiếp tục phối hợp với các cơ quan của Chính phủ Việt Nam để hài hòa hóa các thủ tục, tạo thuận lợi cho quá trình thực hiện chương trình/dự án, song vẫn phải đảm bảo công tác quản lý.” – Thứ trưởng Trần Xuân Hà nhấn mạnh.

Ông Bertrand Lotholary - Đại sứ Cộng hòa Pháp tại Việt Nam cho rằng, chưa bao giờ quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Pháp phát triển tốt như hiện nay. Việt Nam và Pháp đã xác định được những lĩnh vực hợp tác chung như dịch vụ công cộng, đô thị, môi trường... Chính phủ hiện nay đã đặc biệt chú ý tới vấn đề quản lý nợ công nên những như cầu về vốn dành cho các địa phương cũng phải được nghiên cứu và tìm ra hướng giải quyết. Do đó, cơ quan phát triển Pháp cùng với các cơ quan chính phủ Pháp cũng đã tìm cách để đưa ra các giải pháp để hỗ trợ Việt Nam trong công cuộc chống lại biến đổi khí hậu cũng như vượt qua các thách thức liên quan đến môi trường, đô thị.

Qua nghiên cứu, cơ quan phát triển Pháp (AFD) cũng đưa ra các mục tiêu rất phù hợp với sự phát triển của Việt Nam. Theo đó, AFD cũng sẽ đưa ra các công cụ phù hợp với những bối cảnh và thách thức mà Việt Nam hiện đang phải đối mặt, qua đó AFD sẽ đề xuất các công cụ phù hợp hơn với bối cảnh của từng địa phương tại Việt Nam. Thông qua hội thảo sẽ giúp cho AFD lắng nghe và tìm hiểu về các khó khăn của các địa phương để từ đó tìm ra các giải pháp phù hợp cho Việt Nam.

Ông Fabrice Richy - Giám đốc AFD tại Việt Nam cho rằng, Việt Nam là một trong những nước đứng đầu được thụ hưởng các khoản tài trợ của AFD. Trong 25 năm có mặt tại Việt Nam, AFD đã tài trợ với tổng vốn ODA cam kết đạt khoảng 1,9 tỷ EUR cho 84 dự án, với cam kết hàng duy trì ở mức 200 triệu Euro/năm. Một trong chiến lược hoạt động của AFD tại Việt Nam thời gian tới là hướng tới cho vay chính quyền địa phương để đầu tư phát triển gắn với thích ứng và chống biến đổi khí hậu.

Qua Hội thảo này, AFD hy vọng sẽ xây dựng một cơ chế trao đổi thông tin hàng năm giữa Bộ Tài chính và AFD về khả năng vay nợ của các Tỉnh thụ hưởng để AFD có định hướng chuẩn bị dự án, tránh trường hợp AFD mất nhiều công sức, chi phí để chuẩn bị dự án tại các địa phương nhưng các địa phương này không còn hạn mức vay hoặc không đủ khả năng vay nợ

Dự kiến, sau Hội thảo này, AFD đề xuất hỗ trợ kỹ thuật cho Bộ Tài chính để đánh giá việc triển khai Nghị định số 97/2018/NĐ-CP, đặc biệt tác động của Nghị định đối với việc vay nợ nước ngoài của chính quyền địa phương. Ngoài ra, Cục QLN&TCĐN cũng đang trao đổi với AFD về khả năng hỗ trợ Bộ Tài chính trong công tác quản lý nợ địa phương. Thông qua đó, các địa phương quan tâm có thể hiểu rõ hơn chính sách tài trợ của AFD để có định hướng huy động vốn vay cho các dự án đầu tư phát triển của địa phương.

Chia sẻ tại Hội thảo, nhiều đại biểu tại các tỉnh cho biết, nguồn vốn ODA thường được địa phương dùng để thực hiện các chương trình kiên cố kênh mương, phát triển giao thông, cơ sở hạ tầng… Nhiều đại biểu cũng đề nghị cần ban hành quy chế phối hợp giữa Bộ Kế hoạch và Đầu tư và Bộ Tài chính thống nhất giao nguồn cấp phát và nguồn vay lại để việc giải ngân nguồn vốn vay đảm bảo thời gian, tiến độ giải ngân theo quy định. Ngoài ra, đề nghị Bộ Tài chính nghiên cứu quy trình rút gọn thời gian quá trình rút vốn từ Nhà tài trợ, giải ngân cho các dự án.