Phóng viên: Ông đánh giá thế nào về việc báo chí đã và đang thực hiện vai trò là cầu nối để hỗ trợ doanh nghiệp thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong bối cảnh chuyển đổi số hiện nay?

TS. Tô Hoài Nam: Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đã tạo ra một môi trường kinh doanh đầy cạnh tranh, nơi đổi mới sáng tạo trở thành yếu tố sống còn để doanh nghiệp tồn tại và phát triển. Trong bối cảnh đó, báo chí đang đóng vai trò như một chất xúc tác mạnh mẽ trong việc thúc đẩy đổi mới sáng tạo của doanh nghiệp.

Trước hết, báo chí là kênh truyền tải thông tin nhanh chóng và hiệu quả, giúp doanh nghiệp tiếp cận với các chính sách mới, công nghệ tiên tiến và các mô hình kinh doanh đổi mới.

Những bài viết, video clip hay phóng sự chuyên sâu về khoa học công nghệ, chuyển đổi số và khởi nghiệp không chỉ cung cấp thông tin mà còn truyền cảm hứng, khơi dậy khát vọng sáng tạo trong cộng đồng doanh nghiệp.

Chẳng hạn, các chuyên mục về đổi mới sáng tạo trên nhiều cơ quan báo chí đã giới thiệu những câu chuyện thành công của doanh nghiệp áp dụng công nghệ số để tối ưu hóa quy trình sản xuất, từ đó tạo động lực cho các doanh nghiệp khác học hỏi và áp dụng. 

Báo chí còn đóng vai trò như một cầu nối tri thức, liên kết doanh nghiệp với các nhà khoa học, viện nghiên cứu và cơ quan quản lý nhà nước. Thông qua các bài phân tích và phản biện chính sách, báo chí giúp các nhà hoạch định chính sách nắm bắt được thực trạng và nhu cầu của doanh nghiệp, từ đó đưa ra những quyết định phù hợp hơn. Đồng thời, báo chí còn tạo ra một diễn đàn mở để doanh nghiệp và các nhà sáng tạo chia sẻ ý tưởng, nhận phản hồi và học hỏi lẫn nhau.

Phóng viên: Một trong những kỳ vọng lớn của cộng đồng doanh nghiệp là báo chí phải phản ánh tiếng nói của họ, nhất là về những rào cản. Theo ông, báo chí nên làm gì để đáp ứng tốt hơn yêu cầu này?

TS. Tô Hoài Nam: Thực tế cho thấy, các doanh nghiệp, nhất là khối doanh nghiệp nhỏ và vừa, hiện nay đối mặt với nhiều rào cản, như còn thiếu và yếu về nguồn lực, nguồn vốn hay các vấn đề về bảo hộ sở hữu trí tuệ, thủ tục hành chính…

Do vậy, báo chí cần tiếp tục thực hiện chức năng giám sát, phản ánh những chính sách chưa phù hợp và đề xuất cải tiến từ ý kiến của các chuyên gia, doanh nghiệp, để từ đó góp phần tạo môi trường thuận lợi hơn cho doanh nghiệp.

Các cơ quan báo chí cần đầu tư vào các tuyến bài chuyên sâu, phản ánh chân thực và toàn diện những khó khăn mà doanh nghiệp đang gặp phải, giúp cơ quan quản lý nhận ra những bất cập và thúc đẩy cải cách thủ tục hành chính, tháo gỡ những vướng mắc.

Hơn nữa, để thực sự trở thành người bạn đồng hành tin cậy của doanh nghiệp, các cơ quan báo chí cần đầu tư vào việc đào tạo đội ngũ nhà báo có kiến thức sâu rộng. Các nội dung tuyên truyền cần bám sát đời sống thực tiễn và hơi thở của cộng đồng doanh nghiệp, thể hiện sự sáng tạo, sắc sảo trong cách tiếp cận và truyền tải thông tin.

Một khía cạnh quan trọng nữa là báo chí cần giúp doanh nghiệp nhận thức được rằng, đổi mới sáng tạo không chỉ là việc áp dụng công nghệ mà còn là sự thay đổi trong tư duy và cách tiếp cận kinh doanh. Thông qua các bài phân tích, phóng sự hoặc phỏng vấn với các chuyên gia, báo chí có thể định hướng doanh nghiệp tập trung vào việc xây dựng văn hóa đổi mới, khuyến khích nhân viên sáng tạo và sẵn sàng đón nhận những ý tưởng mới.

Trong đó, việc tổ chức các giải thưởng về đổi mới sáng tạo hoặc chuyển đổi số do các cơ quan báo chí thực hiện cũng là một cách hiệu quả để vinh danh những doanh nghiệp tiên phong; đồng thời khuyến khích các doanh nghiệp khác tham gia vào hành trình đổi mới.

Không những thế, chính báo chí cũng phải tích cực ứng dụng công nghệ, từng bước kiến tạo một hệ sinh thái báo chí đa nền tảng, thích ứng linh hoạt với môi trường truyền thông số.

Phóng viên: Các doanh nghiệp cần thực hiện những nhiệm vụ gì để phát triển mối quan hệ này, thưa ông?

TS. Tô Hoài Nam: Có thể nói, để tồn tại và phát triển trong môi trường chuyển đổi số, các doanh nghiệp buộc phải đổi mới sáng tạo trong hoạt động kinh doanh, xây dựng mô hình kinh doanh mới trên cơ sở ứng dụng công nghệ số nhằm cải thiện hiệu suất hoạt động, tăng năng suất lao động.

Do vậy, các doanh nghiệp nghiệp cần có mối liên hệ mật thiết với các cơ quan báo chí, không chỉ phản ánh những tâm tư, nguyện vọng, mong muốn về đổi mới sáng tạo thông qua các bài báo, mà còn chia sẻ về những cách làm hay, cách làm mới, tạo sức lan toả tới cộng đồng.

Doanh nghiệp và báo chí phải là mối quan hệ “cộng sinh”, không thể đứng tách biệt. Báo chí cần doanh nghiệp để có thông tin chất lượng; ngược lại, doanh nghiệp cần báo chí để lan tỏa giá trị và thúc đẩy đổi mới. Chỉ khi hai bên cùng hiểu, cùng chia sẻ và cùng hành động, chúng ta mới có thể xây dựng một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo bền vững, đưa Việt Nam tiến xa hơn trong kỷ nguyên mới.

Phóng viên: Trân trọng cảm ơn những chia sẻ của ông!