Thuế quan bất định có thể chi phối thị trường

Trước những diễn biến khó đoán của chính sách thương mại Mỹ và các yếu tố địa chính trị toàn cầu, thị trường chứng khoán trong ngắn hạn được nhận định sẽ tiếp tục biến động mạnh.

Tuy nhiên, theo ông Trần Hoàng Sơn – Giám đốc Chiến lược thị trường, Công ty Chứng khoán VPBank (VPBankS), đây cũng là giai đoạn tích lũy quan trọng, mở ra cơ hội cho nhà đầu tư chuẩn bị đón sóng tăng trưởng dài hạn.

Đồng tình với quan điểm của PYN Elite Fund gần đây, khi cho rằng, thị trường chứng khoán khó đoán trong ngắn hạn, ông Trần Hoàng Sơn cho biết, đánh giá này là “rất sát với thực tế”.

Theo ông Sơn, thời điểm hiện tại, nhà đầu tư đang đối mặt với rủi ro đến từ chính sách thuế quan đối ứng của Mỹ – đặc biệt là khả năng áp thuế trở lại sau 90 ngày tạm hoãn theo tuyên bố gần đây của cựu Tổng thống Donald Trump.

“Vấn đề nằm ở chỗ tính pháp lý của các điều luật mà ông Trump sử dụng chưa rõ ràng, và chính sách thương mại của Mỹ luôn trong trạng thái thay đổi đột ngột. Điều này khiến các doanh nghiệp xuất nhập khẩu mất khả năng chủ động trong việc định giá, ký kết đơn hàng và quản lý chuỗi cung ứng”, ông Sơn nhận định.

Dẫn chứng từ giai đoạn 2018 – 2019, chuyên gia của VPBankS cho biết, khi chính sách thương mại thay đổi liên tục, thị trường chứng khoán toàn cầu cũng biến động mạnh. Chỉ số VN-Index từng lập đỉnh hơn 1.200 điểm rồi điều chỉnh sâu về mức 860 – 900 điểm.

Đến năm 2025, chỉ số đo lường mức độ không chắc chắn toàn cầu đã tăng lên mức cao kỷ lục, khoảng 15 điểm. Dù hiện tại chỉ số này đã hạ nhiệt, nhưng chưa thể trở lại bình thường do Mỹ không còn đủ thời gian đàm phán với các quốc gia liên quan.

Tác động từ chính sách thuế quan của Mỹ không chỉ ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán, mà còn lan sang thị trường tiền tệ và trái phiếu, tương tự các cú sốc như đại dịch COVID-19 năm 2020, làn sóng tăng lãi suất của Fed năm 2022 hay sự kiện “carry trade” (giao dịch chênh lệch lãi suất) đồng Yên Nhật vào cuối năm 2024.

Tín hiệu tích lũy mạnh mẽ

Theo ông Sơn, thị trường ngắn hạn dù còn nhiều bất định, đáy tháng 4/2025 vừa qua nhiều khả năng là vùng giá thấp nhất của năm nay. Sau giai đoạn hoảng loạn và điều chỉnh mạnh, tâm lý nhà đầu tư đã phần nào ổn định. Dòng tiền thông minh bắt đầu quay trở lại, tập trung vào nhóm doanh nghiệp ít chịu ảnh hưởng từ yếu tố thuế quan và có định giá hấp dẫn.

"Tổng thống Trump thường có xu hướng tạo áp lực lớn để đưa các bên vào bàn đàm phán. Điều này từng xảy ra năm 2018 khi Mỹ - Trung căng thẳng nhưng thuế quan cuối cùng không áp dụng đúng thời điểm tuyên bố. Với cách tiếp cận như vậy, thị trường sẽ tiếp tục khó đoán ngắn hạn, nhưng về dài hạn, các thị trường cận biên và mới nổi vẫn rất hấp dẫn nhờ dòng vốn quốc tế đang dịch chuyển khỏi Mỹ, đặc biệt khi USD đang yếu đi”, ông Sơn cho biết.

Dưới góc nhìn kỹ thuật, ông Trần Hoàng Sơn cho biết, "cây nến" tháng 5/2025 là một dấu hiệu tích cực. Thị trường đang trong xu hướng đi ngang kéo dài từ giữa năm 2024, dao động trong vùng 1.200 – 1.320 điểm. Các cây nến tuần liên tục đan xen nhau, cho thấy trạng thái tích lũy đang diễn ra rõ rệt. Đặc biệt, cây nến tháng 4 với phần bấc rút chân dài là chỉ báo cho một đợt phục hồi – điều đã xảy ra trong tháng 5.

“Đây là cây nến màu xanh, gần như lấp đầy thân nến đỏ của tháng 4 – thể hiện tín hiệu phục hồi sau một đợt giảm mạnh”, ông Sơn nhận định.

Theo đó, chuyên gia của VPBankS kỳ vọng, thị trường đang ở giai đoạn giống như năm 2004-2005 hoặc 2014 – 2015. Đó đều là các chu kỳ tích lũy trước khi bùng nổ tăng trưởng. Nếu giữa hoặc cuối tháng 6 có điều chỉnh, nhà đầu tư trung hạn hoàn toàn có thể giải ngân dần, chuẩn bị cho đợt tăng điểm vào tháng 9 – 10 tới.

Ngoài yếu tố kỹ thuật, ông Sơn cho rằng nền tảng vĩ mô của Việt Nam hiện cũng đang trong giai đoạn bản lề. Việc Chính phủ vừa ban hành Nghị quyết số 68/NQ-CP được ông đánh giá là một trong những động thái có thể tạo thay đổi mang tính dài hạn cho cấu trúc nền kinh tế. Trong đó, khu vực tư nhân sẽ là nhóm hưởng lợi sớm nhất, đặc biệt là các doanh nghiệp bất động sản đã có bước phục hồi rõ rệt nhờ tháo gỡ pháp lý từ đầu năm đến nay.

“Thị trường sẽ còn những pha rung lắc, nhưng về tổng thể là để tạo đà đi lên, chứ không phải điều chỉnh giảm dài hạn. Nhà đầu tư cần quan sát chính sách vĩ mô, xu hướng dòng tiền và lựa chọn cổ phiếu cơ bản, ít bị ảnh hưởng bởi các yếu tố bất định để giải ngân có chọn lọc trong giai đoạn tích lũy hiện tại”, ông Sơn nhấn mạnh.