Kê khai nộp thuế GTGT theo thuế suất mặt hàng phế liệu, phế phẩm

Theo VASEP, sau nhiều khó khăn của năm 2023, xuất khẩu thủy sản Việt Nam bước sang năm 2024 với tín hiệu lạc quan hơn. Xuất khẩu thủy sản trong tháng 1 đạt gần 750 triệu USD, tăng 64% so với cùng kỳ năm trước.

Mặc dù mức tăng này là rất khả quan, tuy nhiên tổng quan chung thị trường năm nay vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức để đạt được kỳ vọng kim ngạch xuất khẩu đạt khoảng 9,5 tỷ USD.

Trước bối cảnh có nhiều thuận lợi nhưng không ít những khó khăn đan xen, mới đây, VASEP đã gửi báo cáo các vướng mắc, khó khăn về cơ chế, chính sách, thủ tục hành chính của doanh nghiệp thủy sản tới Văn phòng Chính phủ, Hội đồng tư vấn cải cách thủ tục hành chính. Trong đó, có 3 kiến nghị đối với Bộ Tài chính.

Những kiến nghị mà VASEP đề cập đến đã được Bộ Tài chính kịp thời giải đáp cụ thể, góp phần tháo gỡ vướng mắc cho doanh nghiệp thủy sản.

Theo đó, VASEP kiến nghị Bộ Tài chính xem xét có văn bản hướng dẫn cho các cục thuế địa phương và các doanh nghiệp để các loại phế liệu, phế phẩm, phụ phẩm thủy hải sản (dù của mặt hàng sơ chế hay chế biến) nhưng chưa chế biến thành sản phẩm khác hoặc chỉ qua sơ chế thông thường không phải kê khai, tính nộp thuế GTGT ở khâu kinh doanh thương mại. Về kiến nghị này, Bộ Tài chính cho rằng, trường hợp các loại phế liệu, phế phẩm được xác định là sản phẩm thủy hải sản chưa chế biến thành các sản phẩm khác hoặc chỉ qua sơ chế thông thường bằng các hình thức quy định tại khoản 1 Điều 4 Thông tư số 219/2013/TT-BTC của Bộ Tài chính nếu do doanh nghiệp, hợp tác xã nộp thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ bán cho doanh nghiệp, hợp tác xã ở khâu kinh doanh thương mại thì không phải kê khai, tính nộp thuế GTGT theo quy định tại khoản 5 Điều 5 Thông tư số 219/2013/TT-BTC.

Tuy nhiên, đối với trường hợp các loại phế liệu, phế phẩm của các mặt hàng thủy hải sản được xác định là mặt hàng đã qua chế biến thì phải kê khai nộp thuế GTGT theo thuế suất của mặt hàng phế liệu, phế phẩm bán ra.

Bên cạnh đó, VASEP cũng kiến nghị Bộ Tài chính có văn bản hướng dẫn thống nhất cho các bên liên quan để cho phép dù áp dụng bất kỳ thủ tục hay hình thức trả hàng nào thì bên mua - bên bán vẫn được phép tự lựa chọn hình thức hóa đơn phù hợp với hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp với điều kiện vẫn đảm bảo việc kê khai thuế thống nhất, phản ánh đúng bản chất giao dịch giữa hai bên.

Đối với kiến nghị này, Bộ Tài chính nhấn mạnh, về nguyên tắc, Nghị định số 123/2020/NĐ-CP của Chính phủ quy định chỉ có người bán lập hóa đơn. Theo đó, khi trả lại hàng hóa thì người bán thực hiện lập hóa đơn điều chỉnh hoặc thay thế hóa đơn đã lập, ghi nhận giảm doanh thu đầu ra, người mua ghi nhận giảm doanh thu đầu vào tương ứng. Hiện nay, Bộ Tài chính đang xây dựng Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 123/2020/NĐ-CP, trong đó dự kiến quy định cụ thể đối với nội dung nêu trên.

Kiểm tra xác minh các hồ sơ hoàn thuế có dấu hiệu rủi ro cao

Về những nội dung kiến nghị của VASEP liên quan đến hoàn thuế GTGT, Bộ Tài chính cũng đã giải đáp chi tiết từng nội dung. Trước hết, việc cấp mã của cơ quan Thuế trên hóa đơn điện tử dựa trên thông tin của doanh nghiệp, tổ chức kinh tế, tổ chức khác, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh lập trên hóa đơn. Người bán phải chịu hoàn toàn trách nhiệm trước pháp luật về tính hợp pháp, chính xác của hóa đơn điện tử lập khi bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ cũng như các thông tin trên hóa đơn khi gửi hóa đơn đến cơ quan Thuế để cấp mã cho hóa đơn.

Đối với các doanh nghiệp bỏ địa chỉ kinh doanh, hiện nay, danh sách các doanh nghiệp bỏ địa chỉ kinh doanh được ngành Thuế cập nhật, công khai trên website của cơ quan Thuế, người nộp thuế có thể truy cập vào website để biết các doanh nghiệp bỏ địa chỉ kinh doanh.

Đáng chú ý, Bộ Tài chính nhấn mạnh, để kịp thời ngăn chặn các hành vi gian lận trong hoàn thuế, cơ quan thuế phối hợp với các cơ quan có liên quan để kiểm tra xác minh các hồ sơ hoàn thuế có dấu hiệu rủi ro cao, đây là biện pháp cần thiết và là một trong các biện pháp nghiệp vụ của cơ quan thuế. Khi doanh nghiệp đáp ứng đầy đủ điều kiện hoàn thuế thì được hoàn thuế GTGT theo quy định pháp luật.

Trước đó, Tổng cục Thuế đã ban hành Quyết định số 78/QĐ-TCT về áp dụng quản lý rủi ro trên cơ sở ứng dụng công nghệ thông tin, xây dựng chức năng cảnh báo sớm và thông qua việc đối chiếu dữ liệu hóa đơn với tờ khai để xác định doanh nghiệp có nhiều dấu hiệu nghi ngờ gian lận trong quản lý và sử dụng hóa đơn đưa vào diện kiểm tra, thanh tra ngay, ngăn chặn tình trạng xuất khống hóa đơn kịp thời, ngăn chặn gian lận trong hoàn thuế GTGT và chống thất thu cho ngân sách nhà nước.

Tổng cục Thuế cũng đã ban hành Quy trình hoàn thuế kèm theo Quyết định số 679/QĐ-TCT ngày 31/5/2023, Quyết định số 1388/QĐ-TCT ngày 18/9/2023 về áp dụng rủi ro trong phân loại hồ sơ hoàn thuế GTGT. Theo đó, việc giải quyết hoàn thuế được triển khai thực hiện thống nhất trên nguyên tắc quản lý rủi ro theo quy định của pháp luật thuế, pháp luật quản lý thuế.

Bộ Tài chính khẳng định, thời gian tới, Bộ sẽ tiếp tục nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các quy định pháp luật về thuế GTGT, quản lý thuế và hóa đơn điện tử cùng các pháp luật có liên quan để hạn chế, ngăn chặn được tình trạng thành lập "doanh nghiệp ma" để phát hành, sử dụng không hợp pháp hóa đơn điện tử nhằm gian lận hoàn thuế, trục lợi ngân sách nhà nước.