Chuyển biến trong cải cách

“Việt Nam có nhiều cơ hội tạo nên những thay đổi, cải cách. Và cơ bản các bạn đã, đang tận dụng tốt cơ hội, tuy nhiên, cần tiếp tục đổi mới mạnh mẽ hơn nữa về tư duy”… Nhấn mạnh điều này ông Dominic Scrivin cho rằng: Trong những năm gần đây, Chính phủ Việt Nam đã giải quyết được rất nhiều vấn đề bức xúc trong môi trường kinh doanh. Điển hình nhất là Luật Đầu tư và Luật Doanh nghiệp 2014 được ban hành đã có nhiều đột phá. Luật đã quy định doanh nghiệp và người dân được làm tất cả những gì luật pháp không cấm. Đồng thời đưa ra được nguyên tắc chọn bỏ được áp dụng thay vì chọn cho như trước đây...

Cùng với đó, những điểm nhấn góp phần tạo đột phá cho môi trường kinh doanh như, mức thuế thu nhập doanh nghiệp đưa về mức phổ thông là 20% (20% cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, 22% cho doanh nghiệp lớn); Thủ tục hành chính đã được cải cách mạnh mẽ, trong đó tiêu biểu nhất là cải cách thủ tục hành chính lĩnh vực thuế, hải quan đã được Bộ Tài chính quyết liệt thực hiện có hiệu quả; Bỏ trần khống chế chi phí quảng cáo và tiếp thị của doanh nghiệp; Khôi phục ưu đãi đầu tư cho các dự án mở rộng đầu tư cũng như các dự án đầu tư mới cho khu vực FDI; Các sự án đầu tư cơ sở hạ tầng cho nền kinh tế được tăng cường đầu tư nâng cấp, cải tạo…

Môi trường chính trị ổn định, đa dạng các ưu đãi dành cho nhà đầu tư nước ngoài và đặc biệt sức mua tăng trưởng cao là những gì mà nhiều nhà đầu tư miêu tả khi được hỏi về mức độ thuận lợi kinh doanh tại Việt Nam. Đây cũng là nhân tố quan trọng khiến nhiều doanh nghiệp nước ngoài quyết định đầu tư và có ý định làm ăn lâu dài tại Việt Nam.

Tuy nhiên, bên cạnh những đổi mới mạnh mẽ trên, cũng còn nhiều bất cập làm cản trở tốc độ và hiệu quả cải thiện môi trường kinh doanh bởi những tư duy cũ, thói quen cũ. Không ít nhà đầu tư xin giấy phép kinh doanh dù đã đủ hồ sơ nhưng vấn phải “dài cổ” chờ đợi 5- 6 tháng trời mới được cấp. Nguyên nhân là chính quyền địa phương vẫn theo lối cũ phải xin ý kiến các bộ, ngành…

Theo bác cáo tại cuộc họp Hội đồng quốc gia về phát triển bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh tổ chức mới đây cho thấy, tính trung bình, thời gian thực hiện các thủ tục cấp phép xây dựng kéo dài thêm 52 ngày; Thủ tục đăng ký sở hữu tài sản tăng lên, điểm số về chất lượng thủ tục hành chính đất đai ở mức trung bình dưới; Chỉ số bảo vệ nhà đầu tư chưa được ghi nhận cải thiện; Chỉ số giải quyết tranh chấp hợp đồng không có sự thay đổi về điểm số và thứ hạng... Nhiều bộ, ngành vẫn chưa hoàn tất việc rà soát vì cách tiếp cận của Luật Đầu tư theo hướng chọn bỏ, thay vì chọn cho rất mới so với nhiều hiệp định thương mại tư do song phương, đa phương mà Việt Nam cam kết..

Cải cách mạnh mẽ hơn trong giai đoạn mới

Thách thức của môi trường kinh doanh Việt Nam hiện tại là làm sao để năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam đủ sức hội nhập sâu hơn, tạo nhiều việc làm hơn. Năm 2016 và các năm tiếp theo Việt Nam thực hiện nhiều hiệp định thương mại tự do thế hệ mới, cơ hội và thách thức đặt ra là rất lớn.

Theo TS. Nguyễn Đình Cung – Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương: Để tận dụng tốt cơ hội từ hội nhập, Chính phủ cần tiếp tục đẩy mạnh cải thiện môi trường kinh doanh, ở cấp tỉnh là cải thiện chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh; Đồng thời, giải quyết ngay những vẫn đề còn tồn tại như: thủ tục hành chính vẫn còn rườm ra, cơ sở hạ tầng vẫn còn khó khăn... và đặc biệt tư duy của một bộ phận lãnh đạo cơ quan quản lý chưa được thông thoáng.

Theo Phó Thủ tướng Chinh phủ Vũ Đức Đam: Nội dung văn bản, các quy định ban hành của chúng ta cơ bản tốt nhưng thực thi ở cấp dưới còn khoảng cách rất lớn và tư duy của lãnh đạo vẫn còn chưa thoáng. Do vậy, cần phải đổi mới tư duy, rút ngắn khoảng cách giữa chính sách và cuộc sống. Nếu cứ ra chính sách hay mà không đi vào cuộc sống thì sẽ không có ích lợi gì.

Cơ hội mới đang đặt ra rất lớn cho Việt Nam trong năm 2016 và các năm tiếp theo. Kỳ vọng lớn của nhân dân cũng đang đặt vào đội ngũ lãnh đạo mới, tiếp tục nỗ lực hơn nữa, quyết đoán hơn nữa trong công cuộc cải cách hành chính, cải thiện môi trường kinh doanh để đưa Việt Nam hội nhập sâu hơn, hiệu quả hơn và phát triển mạnh mẽ hơn.