Đây là kết quả sau khi nghiên cứu vừa được Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà cho biết trong buổi Họp báo Chính phủ chuyên đề chiều 30/6.

Xả thải ra biển vượt quá mức cho phép

Nhắc lại sự cố trên tại cuộc họp báo, Bộ trưởng Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng cho biết: Tháng 4 vừa qua, tại ven biển 4 tỉnh miền Trung nước ta đã xảy ra sựcố môi trường nghiêm trọnglàm hải sản chết bất thường, gây thiệt hại lớn về kinh tế - xã hội, môi trường biển, ảnh hưởng đời sống dân sinh và an ninh trật tự xã hội.

Ngay sau đó, lãnh đạo Đảng, Nhà nước đã thường xuyên, quyết liệt chỉ đạo triển khai kịp thời các biện pháp hỗ trợ ổn định cuộc sống người dân vùng bị thiệt hại. Đồng thời ổn định tình hình an ninh chính trị, bước đầu đánh giá thiệt hại về mọi mặt. Cùng với đó là chỉ đạo các cơ quan chức năng, khoa học xác định làm rõ nguyên nhân, đối tượng gây ra sự cố để có giải pháp xử lý.

Chính phủ giao Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì phối hợp với Viện Hàn lâm Khoa học công nghệ Việt Nam huy động trên 100 nhà khoa học đầu ngành của 30 cơ quan trong và ngoài nước tổ chức thu thập dữ liệu, có sự phản biện của các chuyên gia quốc tế và xác định nguồn thải lớn nhất xuất phát từ khu vực Vũng Áng, Hà Tĩnh.

Chất thải có chứa các độc tố như phenol, Xyanua, hydoxit sắt 2, tạo thành một dạng phức hợp hỗn hợp có tỷ trọng lớn hơn nước biển, theo dòng hải lưu di chuyển theo hướng Bắc-Nam từ Hà Tĩnh đến Thừa Thiên-Huế là nguyên nhân làm hải sản và sinh vật biển chết hàng loạt, nhất là ở tầng đáy biển.

Bộ Tài nguyên và Môi trường rà soát nguồn thải, thành lập đoàn kiểm tra liên ngành với sự tham gia của các Bộ chuyên gia, nhà khoa học đầu ngành và phát hiện ra Công ty Formosa có một số hành vi vi phạm, xả thải ra biểnvượt quá mức cho phép.

“Từ các căn cứ trên, các cơ quan chức năng của Việt Nam đã thẩm định kỹ lưỡng, tham vấn các nhà khoa học trong nước và quốc tế, kết luận: Những vi phạm và sự cố trong quá trình thi công, vận hành, thử nghiệm củanhà máy Formosa Hà Tĩnhlà nguyên nhân gây ra hiện tượng hải sản chết bất thường ở Hà Tĩnh trong tháng 4 vừa qua”, Người phát ngôn Chính phủ nhấn mạnh.

Lãnh đạo Formosa công khai xin lỗi

Cũng tại buổi họp báo, Văn phòng Chính phủ đã phát một đoạn video clip xin lỗi người dân Việt Nam của Ban lãnh đạo Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh.

"Chúng tôi cam kết khắc phục triệt để tồn tại, hạn chế của hệ thống xử lý chất thải, hoàn thiện công nghệ của nhà máy theo yêu cầu của các bộ, ngành Việt Nam và UBND Hà Tĩnh.

Chúng tôi sẽ phối hợp với các bộ ngành Việt Nam và các tỉnh miền Trung xây dựng giải pháp đồng bộ để kiểm soát môi trường biển miền Trung, đảm bảo phòng, chống các sự cố môi trường tương tự như đã xảy ra và tạo niềm tin với người dân Việt Nam, cũng như bạn bè quốc tế.

Chúng tôi xin cam kết thực hiện đúng và đầy đủ các cam kết với Chính phủ liên quan đến vụ việc này và cam kết không tái diễn các hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường và tài nguyên nước của Việt Nam… Chúng tôi tha thiết mong người dân rộng lượng và tha thứ cho chúng tôi", ông Trần Nguyên Thành, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh kết thúc lời xin lỗi.

Kết thúc clip, ban lãnh đạo Formosa Hà Tĩnh cúi đầu nhận lỗi với nhân dân Việt Nam.

Trước đó, ngày 28/6/2016, Công ty này cũng cam kết 5 điểm sau:

Thứ nhất, công khai xin lỗi Chính phủ và nhân dân Việt Nam vì đã để xảy ra sự cố môi trường nghiêm trọng.

Thứ hai,thực hiện việc bồi thường thiệt hại kinh tế cho người dân và hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp; bồi thường xử lý ô nhiễm và phục hồi môi trường biển tại 4 tỉnh miền Trung của Việt Nam với tổng số tiền trên 11.500 tỷ đồng (tương đương 500 triệu USD).

Thứ ba, khắc phục triệt để các tồn tại, hạn chế của hệ thống xử lý chất thải, nước thải, hoàn thiện công nghệ sản xuất, bảo đảm xử lý triệt để các chất thải độc hại trước khi thải ra môi trường theo yêu cầu của các cơ quan quản lý nhà nước của Trung ương và tỉnh Hà Tĩnh; và không để tái diễn sự cố môi trường như đã xảy ra.

Thứ tư, phối hợp với các bộ, ngành của Việt Nam và các tỉnh miền Trung xây dựng các giải pháp đồng bộ để kiểm soát môi trường biển miền Trung, bảo đảm phòng, chống ô nhiễm, không để xảy ra sự cố môi trường tương tự để tạo niềm tin với người dân Việt Nam và bạn bè quốc tế.

Thứ năm, thực hiện đúng và đầy đủ các cam kết nói trên, không để tái diễn các hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường và tài nguyên nước; nếu vi phạm sẽ chịu các chế tài theo quy định của pháp luật Việt Nam.

Với nhận thức sâu sắc là sự cố môi trường nghiêm trọng vừa qua đã ảnh hưởng lớn đến đời sống và sản xuất, kinh doanh của người dân 4 tỉnh ven biển miền Trung, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, địa phương liên quan tiếp tục triển khai khẩn trương và đồng bộ các giải pháp:

Thực hiện ngay công tác bồi thường thiệt hại, hỗ trợ chuyển đổi nghề cho người dân theo đúng quy định trên tinh thần bảo đảm công khai, minh bạch, sát thực tế, có sự tham gia, giám sát của nhân dân, của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị-xã hội và các cơ quan báo chí; giám sát và yêu cầu Công ty Formosa Hà Tĩnh thực hiện đầy đủ, nghiêm túc trách nhiệm với các cam kết trên.

Triển khai lắp đặt hệ thống giám sát môi trường biển tại 4 tỉnh, công khai thông tin chất lượng môi trường; triển khai việc xử lý và phục hồi môi trường bị ô nhiễm và tập trung phát triển kinh tế, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho đầu tư kinh doanh, bảo vệ lợi ích chính đáng của người dân và doanh nghiệp.

Tăng cường giữ gìn an ninh, trật tự xã hội, bảo vệ cuộc sống bình yên của người dân, không để kẻ xấu lợi dụng, các tổ chức phản động lợi dụng, đồng thời xử lý nghiêm các hành vi vi phạm. Thực hiện đồng bộ các giải pháp bảo đảm an sinh xã hội. Làm rõ trách nhiệm và xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật đối với những tổ chức, cá nhân sai phạm liên quan đến sự cố môi trường tại 4 tỉnh miền Trung vừa qua.

Từ sự cố môi trường nêu trên, các bộ, ngành, địa phương phải tiếp tục nâng cao trách nhiệm, năng lực quản lý nhà nước, hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật, và tăng cường kiểm tra, thanh tra, giám sát việc thực thi pháp luật, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế và phát triển bền vững.

Có thể nói đây cũng là bài học cho các doanh nghiệp trong quá trình đầu tư phải tuân thủ nghiêm các quy định của pháp luật, trong đó có pháp luật về bảo vệ môi trường./.