Để triển khai thực hiện Nghị quyết số 01/NQ-CP ngày 01/01/2020 về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu chỉ đạo điều hành thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách nhà nước năm 2020, Bảo hiểm Xã hội (BHXH) Việt Nam đã ban hành chương trình hành động của Ngành (Quyết định số 136/QĐ-BHXH ngày 31/01/2020 của Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam).

Theo đó, ngành BHXH xác định rõ mục tiêu, năm 2020 hoàn thành các chỉ tiêu dự toán được Thủ tướng Chính phủ giao; phấn đấu số người tham gia BHXH chiếm tỷ lệ 35% so với lực lượng lao động; số người tham gia bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) chiếm tỷ lệ 29,2% so với lực lượng lao động; số người tham gia bảo hiểm y tế (BHYT) đạt 90,9% dân số.

Một trong những nhiệm vụ trọng tâm năm 2020 của ngành BHXH là phát triển mới đối tượng tham gia BHXH, BHYT. Cùng với những khó khăn đặc thù của công tác thu, phát triển đối tượng những tháng đầu năm và ảnh hưởng của tình hình dịch Covid-19, BHXH Việt Nam yêu cầu BHXH các địa phương cần giữ được nhịp độ thu, giảm nợ, đẩy mạnh phát triển đối tượng tham gia trên địa bàn.

Theo báo cáo của BHXH Việt Nam, tính đến hết ngày 31/01/2020, tổng số đối tượng tham gia BHXH bắt buộc là 15,121 triệu người, đạt 94,3% kế hoạch được giao; giảm 44,9 nghìn người so với năm 2019. Theo báo cáo của BHXH các tỉnh, thành phố, nguyên nhân chính là do người lao động về quê dịp Tết Nguyên đán chưa đi làm việc lại. Ðối tượng tham gia BHXH tự nguyện là 550 nghìn người, đạt 45,8% kế hoạch giao; giảm 24 nghìn đối tượng so với năm 2019.

Do cuối năm 2019, công tác vận động người tham gia BHXH tự nguyện theo phương thức đóng một tháng, cho nên đến thời điểm hiện tại đối tượng chưa đóng tiền tham gia tiếp. Về phát triển đối tượng tham gia BHYT, tính đến hết ngày 31/01/2020, số người tham gia BHYT là 84,2 triệu người, đạt 95,6% kế hoạch giao, giảm 1,7 triệu người so với năm 2019. Nguyên nhân chính là do nhiều đối tượng hộ nghèo đã thoát nghèo, là đối tượng được Quỹ kết dư hỗ trợ mua thẻ và hộ gia đình đã hết hạn thẻ nhưng chưa tham gia lại...

Đánh giá về công tác thu tháng 01/2020, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Trần Ðình Liệu cho rằng, các địa phương đều không đạt kế hoạch (số thu thấp, số đối tượng giảm, số nợ cao...), cho nên BHXH các địa phương phải tập trung, quyết liệt và phấn đấu “giữ nhịp độ” từ công tác thu, giảm nợ, phát triển đối tượng theo từng tháng. Ðồng thời, rà soát lại tất cả các doanh nghiệp từ dữ liệu cơ quan Thuế chuyển sang để khảo sát, xác minh, làm rõ những đối tượng chưa tham gia BHXH, tham gia chưa đúng... Ðặc biệt, các địa phương phải tăng cường tổ chức thực hiện ngay quy trình thanh tra chuyên ngành đóng BHXH đột xuất đối với các doanh nghiệp nợ BHXH, BHYT theo quy định; kiên quyết xử phạt vi phạm hành chính và chuyển hồ sơ sang cơ quan công an đề nghị điều tra, khởi tố theo quy định tại Ðiều 216 Bộ luật Hình sự...

Tại Hội nghị trực tuyến toàn ngành về công tác thu BHXH, BHYT tháng 02/2020 vừa qua, theo đại diện lãnh đạo các tỉnh, thành phố, có không ít khó khăn, vướng mắc trong công tác thu, phát triển đối tượng nhưng các địa phương đều quyết tâm giữ vững nhịp độ như yêu cầu của BHXH Việt Nam.

Tại Hội nghị trực tuyến về công tác thu BHXH, BHYT, Thứ trưởng - Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thị Minh đánh giá cao cơ quan BHXH một số tỉnh đã chủ động, tích cực, kịp thời triển khai nhiệm vụ công tác thu, phát triển đối tượng ngay từ đầu năm. Ðồng thời, yêu cầu Ban Thu (BHXH Việt Nam) quyết liệt chỉ đạo kiểm tra, giám sát thực hiện phát triển người tham gia BHXH, BHYT, BHTN và đôn đốc thu, giảm nợ đọng, bảo đảm thực hiện đúng kế hoạch giao theo từng tháng. Tập trung khai thác, phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình theo đại lý thu chuyên nghiệp; tập huấn nâng cao nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ BHXH và đại lý thu bưu điện theo mô hình các cụm. Xây dựng kế hoạch tập huấn kỹ năng phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện, BHYT tự đóng cho cán bộ BHXH địa phương và nhân viên bưu điện phụ trách lĩnh vực thu BHXH, BHYT đến cấp huyện...

Vụ Thanh tra - Kiểm tra tập trung chỉ đạo BHXH các tỉnh, thành phố tăng cường thanh tra chuyên ngành đóng đột xuất các doanh nghiệp có hành vi trốn đóng, nợ BHXH, BHYT, BHTN lớn kéo dài. Theo dõi, đôn đốc và tập trung xử lý các kết luận sau thanh tra, đặc biệt kiên quyết xử phạt vi phạm hành chính và chuyển hồ sơ sang cơ quan công an đề nghị điều tra, khởi tố theo quy định tại Bộ luật Hình sự... Ðồng thời, ngày 25/2/2020, BHXH Việt Nam đã có Văn bản số 536/BHXH-BT yêu cầu BHXH các tỉnh kiện toàn Ban Chỉ đạo phát triển đối tượng. Theo BHXH Việt Nam, hiện nay vẫn còn một số cơ quan BHXH tỉnh chưa kiện toàn được Ban Chỉ đạo phát triển đối tượng cấp tỉnh và cấp huyện, dẫn tới tình trạng tại nhiều địa phương, Tổ công tác làm việc với đơn vị sử dụng lao động vẫn chủ yếu là cơ quan BHXH và bưu điện, các ngành liên quan không tham gia...

Ðể khắc phục tình trạng nêu trên, nhằm phấn đấu đạt chỉ tiêu phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHYT đã được Chính phủ giao, BHXH Việt Nam yêu cầu BHXH các tỉnh khẩn trương tham mưu cho UBND tỉnh kiện toàn Ban Chỉ đạo phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHYT; đồng thời, triển khai rà soát, khai thác phát triển đối tượng theo chỉ tiêu, kế hoạch được giao. Ðồng thời, các địa phương phải xây dựng kế hoạch và phân công, giao trách nhiệm cụ thể cho từng cá nhân trong việc rà soát, điều tra, khai thác đối tượng; thực hiện thanh tra chuyên ngành đối với những đơn vị vi phạm...