Na Uy - nhà sản xuất và cung cấp năng lượng lớn, ở vị trí thuận lợi để hỗ trợ Châu Âu phần nào thoát khỏi cuộc khủng hoảng năng lượng. Quốc gia Bắc Âu này từ lâu đã là nước xuất khẩu thủy điện hàng đầu nhờ vào việc sở hữu nhiều đập thủy điện.

Tuy nhiên, kể từ khi nguồn cung cấp khí đốt Nga bị cắt sau xung đột Nga - Ukraina, Na Uy trở thành nhà cung cấp chính cho Châu Âu về khí đốt.  Các cơ sở khí đốt của Na Uy đang hoạt động hết công suất để bù đắp cho phần thiếu hụt. 

"Đóng góp quan trọng nhất mà Na Uy có thể thực hiện trong tình thế hiện nay là duy trì sản lượng khí đốt cao" - Bộ trưởng Dầu mỏ và Năng lượng Terje Aasland phát biểu trước Quốc hội vào tháng trước. 

Theo Bộ trưởng Aasland, Na Uy dự kiến ​​tăng xuất khẩu khí đốt lên 8% trong năm nay, nâng sản lượng lên mức kỷ lục 122 tỷ mét khối. Giá khí đốt tăng mạnh cũng đồng nghĩa với lợi nhuận lớn hơn. 

Doanh thu từ dầu và khí đốt của Na Uy dự kiến phá kỷ lục 830 tỷ kroner Na Uy (83 tỷ USD) của năm ngoái, với khả năng đạt 1,5 nghìn tỷ kroner vào năm 2022 và 1,9 nghìn tỷ kroner vào năm tới, theo dự đoán của Nordea Markets.

Với lợi nhuận tăng ngoạn mục như vậy, theo AFP, có những lo ngại rằng Na Uy có nguy cơ bị coi là "bên trục lợi từ chiến tranh". 

Hồi tháng 5, Thủ tướng Ba Lan Mateusz Morawiecki từng nói Na Uy nên chia sẻ "khoản lợi nhuận khổng lồ, quá mức này". Thủ tướng Morawiecki lập luận rằng quốc gia Bắc Âu đã gián tiếp hưởng lợi, dù không cố ý, từ chiến sự Ukraina. 

Cho tới nay, Oslo chưa phản hồi trước lời kêu gọi áp giới hạn giá khí đốt. Na Uy nhấn mạnh vai trò của nước này là nhà cung cấp ổn định, có thể đoán trước được. 

"Nếu không có hàng nhập khẩu từ Na Uy, tình hình trên thị trường khí đốt Châu Âu sẽ nghiêm trọng hơn nhiều" - Elisabeth Saether, Ngoại trưởng Bộ Dầu khí và Năng lượng Na Uy, chia sẻ với AFP.

Tuy nhiên, một số quốc gia lo ngại rằng Oslo đang xem xét hạn chế xuất khẩu điện sang Châu Âu khi đang có những lo ngại về nguồn cung cấp điện vào mùa đông. 

Na Uy không phải là thành viên của Liên minh Châu Âu (EU) nhưng có liên kết chặt chẽ thông qua việc là thành viên của Khu vực Kinh tế Châu Âu. 

Lưới điện của Na Uy có kết nối với các nước láng giềng Bắc Âu là Thụy Điển, Phần Lan và đưa tới Đan Mạch, Đức, Anh qua đường cáp dài dưới biển. 

Tuy nhiên, các hồ chứa nước của Na Uy trong tuần này chỉ ở mức 68,5% dung tích, thấp hơn nhiều so với bình thường. Điều này xảy ra sau 2 năm lượng mưa thấp, theo Tổng cục Tài nguyên Nước và Năng lượng Na Uy (NVE). 

Sản lượng sản xuất thấp hơn và lượng điện xuất khẩu ra nước ngoài cao hơn đồng nghĩa với việc hóa đơn năng lượng cho các hộ gia đình và doanh nghiệp ở phía nam đất nước cao hơn nhiều trong khi khu vực này vốn được dùng điện giá rẻ. 

Trong bối cảnh đó, không phải tất cả người dân Na Uy đều hài lòng về việc xuất khẩu điện.

Các nhà phân tích tại Volue Insight tính toán rằng, người Na Uy sẽ phải chi trả tiền điện ít đi 25% trong mùa đông này nếu không có dây cáp tới Đức và Anh. Đường dây cáp này đi vào hoạt động năm ngoái.