Quy mô nhỏ, chưa xứng với tiềm năng phát triển

Ngày 17/5/2024, NHNN tổ chức Tọa đàm với chủ đề: “Tài chính vi mô cho thúc đẩy tài chính toàn diện – thực trạng và giải pháp”. Tọa đàm do Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú chủ trì, với sự tham dự của gần 100 đại biểu đến từ các bộ, ban, ngành, tổ chức tài chính vi mô, chuyên gia, nhà khoa học, hiệp hội, doanh nghiệp…

Tọa đàm là diễn đàn khoa học cho các đại biểu trao đổi, đánh giá thực trạng hoạt động của các loại hình tổ chức tài chính vi mô và đề xuất các sáng kiến, giải pháp để giải quyết những thách thức, khó khăn của hoạt động tài chính vi mô trong bối cảnh hiện nay.

Theo Phó Thống đốc Đào Minh Tú, quy mô hoạt động của các tổ chức, chương trình, dự án tài chính vi mô còn khá nhỏ so với tiềm năng phát triển và đang gặp nhiều khó khăn, như: Việc tăng trưởng nguồn vốn còn hạn chế do chưa khuyến khích được mọi nguồn lực xã hội tham gia vào hoạt động tài chính vi mô; một số quy định chưa phù hợp với thực tiễn, gây khó khăn trong quá trình hoạt động; năng lực quản trị điều hành, chất lượng đội ngũ nhân lực còn nhiều hạn chế; mạng lưới hoạt động hẹp, cơ sở hạ tầng, công nghệ còn chậm chuyển đổi…

Hiện tại, có 04 tổ chức tài chính vi mô và 79 chương trình, dự án tài chính vi mô đã được NHNN cấp Giấy phép đăng ký; số lượng khách hàng của 4 tổ chức tài chính vi mô đạt 500.000 khách hàng; tổng tài sản, vốn điều lệ, vốn chủ sở hữu của 4 tổ chức này đạt lần lượt là 10.380 tỷ đồng, 1.060 tỷ đồng và 2.444 tỷ đồng.

“Quy mô hoạt động của các tổ chức, chương trình, dự án tài chính vi mô còn khá nhỏ, chưa tương xứng với tiềm năng phát triển và đang gặp một số khó khăn”, Phó Thống đốc cho biết.

Phó Thống đốc nhận định, việc tăng trưởng nguồn vốn còn hạn chế do chưa khuyến khích được mọi nguồn lực xã hội tham gia vào hoạt động tài chính vi mô. Một số quy định chưa phù hợp với thực tiễn, gây khó khăn trong quá trình hoạt động, như: Chưa thống nhất quy định đối tượng khách hàng tài chính vi mô; quy định về chủ sở hữu, thành viên sáng lập còn khá chặt; quy định về thủ tục vay vốn, xét duyệt cấp tín dụng, kiểm tra sử dụng tiền vay đang phải áp dụng giống các ngân hàng thương mại…

Giải pháp phát huy vai trò trụ cột thúc đẩy tài chính

Ông Phạm Minh Tú - Phó Viện trưởng Viện Chiến lược ngân hàng (NHNN) cho rằng, bổ sung, hoàn thiện cơ chế chính sách, khuôn khổ pháp lý cho hoạt động tài chính vi mô, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho sự phát triển như: Nới lỏng đối tượng khách hàng, phạm vi cung ứng dịch vụ, điều kiện vốn, đơn giản hóa thủ tục, tạo dựng thị trường bán buôn vốn, khuyến khích đầu tư vào lĩnh vực này.

Cần thúc đẩy hợp tác tăng cường hợp tác giữa các tổ chức tài chính vi mô với các tổ chức tín dụng truyền thống, công ty Fintech, công ty công nghệ và các bên liên quan khác nhằm chia sẻ kinh nghiệm, nguồn lực và phát triển các sản phẩm dịch vụ tài chính.

Bà Lê Thị Hải Yến - Chủ tịch Hội đồng thành viên của M7MFI cho rằng, nên quy định mở cho các pháp nhân phi thương mại, không có mục đích chính là tìm kiếm lợi nhuận gồm: Tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp, quỹ xã hội, quỹ từ thiện, doanh nghiệp xã hội và các tổ chức phi thương mại khác.

Để tài chính vi mô phát huy vai trò là một trụ cột thúc đẩy tài chính toàn diện tại Việt Nam, tại tọa đàm, các đại biểu, chuyên gia đã đề xuất một số giải pháp và kiến nghị. 

Một là, tiếp tục rà soát, hoàn thiện khuôn khổ pháp lý về tổ chức và hoạt động của các tổ chức tài chính vi mô; tăng cường quản lý nhà nước đối với các hoạt động của tài chính vi mô nhất là các chương trình dự án khá đa dạng tại các tỉnh, thành phố hiện nay, trước hết là vai trò quản lý, kiểm tra, giám sát, đánh giá của cơ quan địa phương các cấp và các bộ ngành chức năng kể cả NHNN, Bộ Tài chính và các bộ, ngành khác.

Hai là, không ngừng nâng cao năng lực hoạt động của các tổ chức tài chính vi mô, các chương trình, dự án tài chính vi mô như: Tăng nguồn vốn; nâng cao năng lực quản trị rủi ro; đầu tư ứng dụng công nghệ vào các quy trình hoạt động để nâng cao hiệu quả, rút ngắn thời gian, tiết giảm chi phí; tăng cường ứng dụng công nghệ trong phát triển và đa dạng hóa sản phẩm; đơn giản hóa thủ tục, đẩy mạnh hợp tác với ngân hàng thương mại, các tổ chức công nghệ tài chính nhằm tăng cường ứng dụng công nghệ (như eKYC, SMS banking, Homebanking, Mobilebanking…) để tạo thuận lợi hơn cho khách hàng.

Ba là, tăng cường các hoạt động giáo dục, truyền thông về hiểu biết tài chính cho khách hàng và người dân để giúp họ quản lý và sử dụng hiệu quả nguồn tài chính, góp phần cải thiện thu nhập, hướng tới mục tiêu tài chính bền vững.

Bốn là, tiếp tục khuyến khích phát triển mô hình liên kết hoạt động của các ngân hàng thương mại với các tổ chức, chương trình, dự án tài chính vi mô thông qua hình thức cung cấp vốn tín dụng.