Mặt trái của mạng xã hội trong xã hội hiện đại và tại Việt Nam hiện nay

Internet và các trang mạng xã hội đem lại rất nhiều tiện ích cho người sử dụng, vì tốc độ thông tin nhanh, nội dung phong phú, đa dạng… nếu biết khai thác, sử dụng hợp lý thì nó mang lại hiệu quả rất lớn cả trong học tập, công tác, sinh hoạt và đời sống xã hội cho thanh niên, ngược lại nó sẽ gây ra nhiều hệ lụy không tốt. Đặc điểm nổi trội của các trang mạng xã hội là tốc độ rất nhanh, rất nhiều thông tin nhưng bị trộn lẫn giữa những thông tin tốt với thông tin xấu, thiếu tính định hướng thông tin, tư tưởng, không ai phải chịu trách nhiệm, không ai kiểm chứng.

Các mạng xã hội khá đang dạng và phổ biến tại Việt Nam có thể kể đến là Facebook, YouTube, Lotus, Viber, Zalo, Twitter, Instagram..., nhưng nổi bật nhất là Facebook. Theo thống kê từ Statista, Việt Nam là quốc gia đứng thứ 12 thế giới về tỷ lệ tăng trưởng người sử dụng mạng xã hội nhiều nhất từ 2021-2026. Đối tượng sử dụng mạng Internet thường xuyên nhất là nhóm lứa tuổi từ 15-40 tuổi. Trong đó, 94% người dùng Internet hằng ngày là sinh viên, trí thức trẻ, thanh niên. Nhìn chung, họ là những người trẻ, có điều kiện tiếp cận với máy tính và mạng internet, nhanh nhạy trong việc tiếp thu những tiến bộ khoa học công nghệ cũng như những trào lưu mới trên thế giới.

Với mục đích xuyên tạc, phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng, thành quả của cách mạng; lợi dụng những mặt trái của cơ chế thị trường, bất cập trong công tác cán bộ, lãnh đạo, quản lý… các thế lực thù địch đã tạo dựng các trang web, blog các tài khoản cá nhân trên mạng xã hội.

Thông qua đó, chúng phát tán video, hình ảnh, thông tin cắt ghép, bịa đặt hoặc có một phần sự thật nhưng đã bị bóp méo, xuyên tạc (không đúng với nội dung thông tin gốc) hoặc có một phần sự thật nhưng được “thêm thắt” đưa tin với dụng ý xấu. Đặc biệt, chúng xem thanh niên là đối tượng chủ yếu, từ đó triệt để lợi dụng các phương tiện truyền thông để tuyên truyền, lôi kéo, kích động, chống phá. Một số trí thức trẻ, học sinh, sinh viên bị ảnh hưởng, kích động đã đăng các bình luận, hùa theo tư tưởng phản động, nói xấu chế độ, đề cao cái gọi là “xã hội dân sự”, “tự do ngôn luận”,... dẫn đến vi phạm pháp luật.

Thực tế đáng báo động là người trẻ Việt dùng mạng xã hội hàng ngày, hàng giờ, với gần như mọi hoạt động, hành vi ứng xử hay thông tin đều được người dùng đăng tải lên đó. Có thể nói, hiện nay, thay vì hỏi số điện thoại của nhau, chúng ta sẽ nhận được câu hỏi “Zalo/Facebook của bạn là gì?”. Đối với thanh thiếu niên, đặc biệt là GenZ (những đứa trẻ sinh ra từ năm 1997, thời kỳ Internet bắt đầu vào Việt Nam đến nay), Internet, mạng xã hội, game… là cuộc sống “thực” tương tự như cuộc sống vật lý đối với con người.

Đây là thế hệ sinh ra trong thời kỳ “bùng nổ” Internet, thông tin và cũng đúng lứa tuổi con người có khả năng thích ứng, học hỏi cao, do đó tư duy phản biện của thế hệ này rất mạnh mẽ so với bất kỳ thế hệ nào khác trước đây hay bất kỳ giai đoạn tuổi nào khác. Phải ghi nhận một bộ phận không nhỏ giới trẻ hiện nay quan tâm đến những vấn đề vĩ mô như hoạt động chính trị, biến đổi khí hậu…

Nguyên nhân mặt tiêu cực của mạng xã hội đối với giới trẻ

Trước hết, phải nói tới tình hình kinh tế - chính trị - xã hội diễn ra hiện nay. Đảng ta nhận định: Tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên chưa bị đẩy lùi, có mặt, có bộ phận còn diễn biến tinh vi, phức tạp hơn; tham nhũng, lãng phí, tiêu cực vẫn còn nghiêm trọng, tập trung vào số đảng viên có chức vụ trong bộ máy nhà nước..., sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống dẫn tới “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”

Một thực trạng hiện nay trên Internet, mạng xã hội và ngay cả trên các báo điện tử, trang thông tin điện tử, để tăng tính hấp dẫn đối với người đọc, tần suất xuất hiện của các tin, bài về các vụ án, hiện tượng lệch lạc khá dày đặc; thông tin được mô tả khá chi tiết diễn biến sự việc và hành vi thực hiện. Như vậy, thay vì đạt được mục đích cảnh báo và định hướng dư luận xã hội, cách đưa thông tin quá cụ thể vô hình chung đã tạo nên hệ quả ngược và trở thành “cơ hội” người trẻ bắt chước theo hành vi đó.

Sự nhận thức và chia sẻ của gia đình, môi trường giáo dục của nhà trường và xã hội. Thiếu sự quan tâm hoặc ngược lại, việc nuông chiều con cái quá mức của gia đình đều ảnh hưởng đến sự hình thành và định hình nhân cách của giới trẻ.

Nguyên nhân từ sự thiếu ý chí, tinh thần tự học hỏi, rèn luyện của bản thân nhiều người trẻ. Nghiên cứu của Học viện Cảnh sát nhân dân cho biết với 15.736 trường hợp án hình sự của vị thành niên, thì có đến 85% trường hợp vi phạm là do bản thân thiếu tu dưỡng, ham chơi, thích hưởng thụ.

Các lĩnh vực mà những thế lực phản động, chống đối thường tập trung khoét sâu là: xuyên tạc và phủ định chủ nghĩa Mác-Lênin; xuyên tạc hình ảnh lãnh tụ và tư tưởng Hồ Chí Minh; xuyên tạc các chính sách liên quan về tôn giáo; xuyên tạc các vấn đề dân chủ, nhân quyền; xuyên tạc các vấn đề về dân tộc.

Lợi dụng một số sai sót, yếu kém trong quản lý, điều hành của nhà nước để khoét sâu, thổi phồng rồi phủ định sạch trơn đường lối, chính sách của Đảng và sự quản lý, điều hành của Nhà nước. Giả mạo các tài khoản của lãnh đạo Đảng, Nhà nước để tung tin xấu độc, tạo khoảng trống niềm tin trong dư luận. Bịa đặt, tung tin giả gây chia rẽ nội bộ, mất ổn định xã hội.

Các thế lực thù địch luôn xem thanh niên là đối tượng đặc biệt để thực hiện thủ đoạn “diễn biến hòa bình” Chúng đăng tải nhiều tài liệu có nội dung phản động, thông tin lập lờ, suy diễn, không đúng bản chất, với dụng ý xấu, như: phủ nhận những thành quả của đất nước, dân tộc cả trong quá khứ, hiện tại cũng như vị thế uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế, tạo ra các diễn đàn trên mạng để nhiều người trẻ truy cập và định hướng bình luận theo hướng tiêu cực, nhằm gieo rắc sự hoài nghi, chán nản, dẫn tới mất phương hướng chính trị, khơi dậy ham muốn bản năng, chạy theo hưởng lạc, không chịu học tập, làm việc và cống hiến, thiếu thực tế, dễ dao động, dễ bị lôi kéo, ảnh hưởng của lối sống đua đòi, dẫn đến một bộ phận giới trẻ coi trọng lối sống vật chất, xem nhẹ giá trị tinh thần. Bên cạnh đó, họ đưa lên các thông tin hạ thấp, bôi nhọ danh dự cán bộ cao cấp của Đảng, Nhà nước; khoét sâu vào những vụ việc tham nhũng, tiêu cực trong xã hội để hướng luồng dư luận và kích động lớp trẻ tỏ thái độ bất mãn với cái mà chúng gọi là “thảm kịch của đất nước”.

Với những thay đổi tinh vi cả về thủ đoạn và sách lược của các thế lực thù địch nhằm “tẩy não” làm chuyển hóa tư tưởng, dẫn tới quá trình “tự diễn biến” ở lớp người đang là rường cột, tương lai của đất nước, nếu thanh niên không được trang bị lý luận, nhận thức đúng để đủ sức “đề kháng” sẽ gây hậu quả khó lường.

Một số giải pháp bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trên không gian mạng

Tại Tập đoàn Bảo Việt, Đảng bộ Tập đoàn Bảo Việt đã thành lập và kiện toàn Ban chỉ đạo 35 về việc thực hiện Nghị quyết 35 của Bộ Chính trị về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác quan điểm sai trái trong tình hình mới. Việc này cũng được quán triệt và thường xuyên giám sát kiểm tra thực hiện tới từng Đảng bộ và chi bộ trực thuộc.

Đảng bộ Tập đoàn không ngừng nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác quản lý và sử dụng internet, mạng xã hội. Hiện nay, Bảo Việt chú trọng xây dựng, hoàn thiện hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật và có các giải pháp kỹ thuật phù hợp với sự phát triển nhanh và mạnh của internet, mạng xã hội trong tình hình mới.

Tập đoàn Bảo Việt rà soát các thông tin trên mạng xã hội và có liên quan tới Tập đoàn và các hoạt động của các đơn vị thành viên. Ngoài ra, Bảo Việt cũng sử dụng biện pháp an toàn và an ninh thông tin để kiên quyết đấu tranh, loại bỏ và ngăn chặn việc lưu trữ, cung cấp và đăng tải, phát tán thông tin giả mạo, sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, nói xấu, kích động chống phá trên internet và mạng xã hội.

Tại Bảo Việt, đã thiết lập phương thức hiệu quả nhằm tuyên truyền đến thế hệ trẻ Việt Nam về chủ trương, đường lối, tư tưởng đúng đắn của Đảng, pháp luật của nhà nước và nêu cao tầm quan trọng của thế hệ trẻ, lực lượng kế thừa của đất nước để họ nhận thấy được vai trò, trách nhiệm của mình trong công cuộc bảo vệ đất nước trước các thế lực thù địch thông qua kênh truyền thông nội bộ workplace. Tại Việt Nam, Bảo Việt cũng là Tập đoàn Tài chính - Bảo hiểm đầu tiên sử dụng công cụ hỗ trợ đắc lực này để tạo dựng môi trường làm việc hiện đại, kết nối xuyên suốt, gắn kết và nâng cao chất lượng công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.

Đảng ủy Tập đoàn Bảo Việt cũng ban hành văn bản số 1093-CV/ĐUBV ngày 21/8/2023 về việc triển khai Quy định 85-QĐ/TW của Ban Bí thư nâng cao hơn nữa trách nhiệm, nghĩa vụ của cán bộ, đảng viên trong việc thiết lập và sử dụng các trang thông tin điện tử cá nhân trên môi trường mạng. Mỗi cán bộ, đảng viên nắm bắt tinh thần phải luôn gương mẫu, chuẩn mực khi phát ngôn trên mạng xã hội; phải tìm hiểu, nắm rõ thông tin, trước khi chia sẻ, đăng tải.

Tại Bảo Việt, mỗi cán bộ, nhân viên, tư vấn viên là một đại sứ thương hiệu, giúp lan truyền thông tin hoạt động của doanh nghiệp trên các trang mạng xã hội của cá nhân thông qua việc đăng tải, chia sẻ, bình luận… từ đó tạo thành sức mạnh tổng hòa của hơn 6.400 cán bộ nhân viên và 300.000 đại lý trên toàn quốc.

Bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng, củng cố và tăng cường niềm tin khoa học vào chủ nghĩa Mác-Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh là điều mà Đảng bộ Tập đoàn Bảo Việt và thanh niên, thế hệ trẻ của Tập đoàn luôn tâm niệm để giữ vững sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng, sự đồng thuận xã hội và niềm tin của nhân dân với Đảng, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện tự diễn biến, tự chuyển hóa trong nội bộ và làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn và hoạt động chống phá của các thế lực thù địch, phản động trong tình hình mới đặc biệt trên không gian mạng để giữ trọn niềm tin hướng tới 60 năm thành lập Bảo Việt (1965-2025).