Hiện nay, ở nước ta chính sách thu hàng năm trong quá trình sử dụng đất gồm 2 sắc thuế là thuế sử dụng đất phi nông nghiệp và thuế sử dụng đất nông nghiệp. Thuế sử dụng đất nông nghiệp đang được miễn đến hết năm 2020 theo Nghị quyết số 55/2010/QH12 ngày 24/11/2010 và Nghị quyết số 28/2016/QH13 ngày 11/11/2016 của Quốc hội.

Trong khi đó, Luật Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp quy định: Đối tượng chịu thuế bao gồm đất ở (gồm đất ở nông thôn, đất ở đô thị), đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp và đất phi nông nghiệp khác sử dụng vào mục đích kinh doanh.

Mức thuế suất đối với đất ở nói chung, trong đó có đất ở nông thôn được áp dụng theo biểu thuế lũy tiến từng phần với 3 mức: Diện tích trong hạn mức là 0,03%; Phần diện tích vượt không quá 3 lần hạn mức là 0,07%; Phần diện tích vượt trên 3 lần hạn mức là 0,15%).

Luật thuế sử dụng đất phi nông nghiệp cũng quy định: Miễn thuế đối với đất ở trong hạn mức tại địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn; Giảm 50% số thuế phải nộp đối với đất ở trong hạn mức tại địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn.

Tại Luật số 106/2016/QH13 ngày 6/4/2016 của Quốc hội quy định miễn thuế sử dụng đất phi nông nghiệp đối với hộ gia đình, cá nhân có số thuế sử dụng đất phi nông nghiệp phải nộp hàng năm từ 50.000 đồng trở xuống.

Mới đây, tại kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XIV, cử tri tỉnh Đồng Tháp có kiến nghị xem xét, bỏ thu thuế  đất ở nông thôn vì hiện nay, nguồn thu này không nhiều. Về vấn đề này, Bộ Tài chính cho biết, đối với đất ở nông thôn hiện nay cơ bản được miễn thuế sử dụng đất phi nông nghiệp do thuộc địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn hoặc có số thuế sử dụng đất phi nông nghiệp dưới 50.000 đồng, từ đó đã góp phần giảm chi phí cho người dân, đặc biệt ở vùng nông thôn.

Bộ Tài chính cho biết, qua tổng kết, đánh giá tình hình thực hiện chính sách thuế sử dụng đất phi nông nghiệp cho thấy, việc thu thuế sử dụng đất phi nông nghiệp có ý nghĩa trong việc thiết lập cơ sở dữ liệu về đất, tạo hành lang pháp lý để quản lý đất đai.

Theo quy định pháp luật về ngân sách nhà nước thì nguồn thu thuế sử dụng đất phi nông nghiệp thuộc ngân sách địa phương, do đó, mặc dù số thu thuế sử dụng đất phi nông nghiệp không lớn, nhưng là nguồn thu ổn định, thường xuyên của ngân sách địa phương.

Cụ thể, số thu thuế sử dụng đất phi nông nghiệp cả nước năm 2017 là 1.687 tỷ đồng, trong đó riêng Hà Nội là 441 tỷ đồng, TP. Hồ Chí Minh là 300 tỷ đồng; năm 2018 của cả nước đạt 1.874 tỷ đồng, trong đó Hà Nội là 495 tỷ đồng, TP. Hồ Chí Minh là 365 tỷ đồng.

Theo các chuyên gia kinh tế, kinh nghiệm quốc tế cho thấy các nước đều thu thuế đối với việc sử dụng đất và sử dụng công cụ thuế để tạo nguồn thu cho ngân sách địa phương, từ đó có nguồn lực đầu tư trở lại làm gia tăng giá trị của đất.