Tại Tờ trình, Bộ Tài chính đã đề xuất gia hạn thời hạn nộp thuế đối với số thuế tiêu thụ đặc biệt phải nộp phát sinh của kỳ tính thuế tháng 6, tháng 7, tháng 8 và tháng 9/2022 cho ô tô sản xuất hoặc lắp ráp trong nước. Chậm nhất đến ngày 20/11/2022, doanh nghiệp phải nộp đầy đủ số thuế được gia hạn.

Theo lý giải của Bộ Tài chính, năm 2021 là năm thị trường ô tô Việt Nam trải qua nhiều sóng gió và cần sự hỗ trợ của Nhà nước. Cụ thể, trong giai đoạn từ tháng 6-9/2021, hoạt động bán hàng của doanh nghiệp nói chung đều chịu tác động tiêu cực do thực hiện các quyết sách chống dịch. Trong đó, một số nhà máy sản xuất ô tô cũng bị ảnh hưởng vì thiếu chip, linh kiện lắp ráp do chuỗi cung ứng toàn cầu bị đứt gãy. 

Số liệu của Bộ Tài chính trong các năm gần đây cho thấy, bình quân số thuế tiêu thụ đặc biệt mà các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước nộp cho ngân sách nhà nước dao động trong khoảng 2.450-2.800 tỷ đồng/tháng.

Trong trường hợp nhu cầu xe điện tăng lên khi giảm thuế tiêu thụ đặc biệt với xe điện chạy pin, thay thế cho xe chạy xăng, thì dự kiến giảm thu ngân sách khoảng 2.000-3.000 tỷ đồng (bình quân mỗi tháng giảm 170-250 tỷ đồng). Như vậy, tổng số tiền thuế tiêu thụ đặc biệt dự kiến phát sinh được gia hạn trong 4 kỳ (từ kỳ tính thuế tháng 6 đến kỳ tính thuế tháng 9) là khoảng 9.300-11.400 tỷ đồng.

Theo tính toán của Bộ Tài chính, với thời gian gia hạn tương đương 10 tháng thì số tiền thuế được gia hạn bình quân trên 2.000 tỷ đồng/tháng, tương đương với tổng số tiền được gia hạn là 20.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, đây là giải pháp cấp bách cần ban hành ngay để kịp thời hỗ trợ cho doanh nghiệp, Bộ Tài chính đề xuất Chính phủ cho phép nghị định có hiệu lực kể từ ngày ký.

Như vậy, nếu được Chính phủ chấp thuận, chính sách giảm thuế tiêu thụ đặc biệt đối với ô tô sản xuất hoặc lắp ráp trong nước đã được áp dụng liên tục trong 3 năm, kể từ năm 2020 đến nay, góp phần hỗ trợ hiệu quả cho doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ôtô trong nước phục hồi.

Trước đó, trong năm 2021 các doanh nghiệp lắp ráp, sản xuất ô tô trong nước cũng được hưởng chính sách gia hạn nộp thuế tiêu thụ đặc biệt 2 tháng là 10 và tháng 11 với tổng số tiền thuế được gia hạn là 5.448 tỷ đồng.

Theo quy định, thuế tiêu thụ đặc biệt với ô tô sau khi bán phải nộp ngay. Bộ Tài chính dẫn chứng: thuế phát sinh trong tháng 3/2021, doanh nghiệp sẽ phải nộp trước ngày 20/4/2021 và cứ tiếp tục như vậy với các tháng sau. Vì vậy, mục đích của việc giãn thuế, giúp cho doanh nghiệp duy trì dòng tiền, trong lúc gặp khó khăn về sản xuất kinh doanh, do dịch COVID-19 gây ra.

Nếu đề xuất của Bộ Tài chính được thông qua thì thời gian gia hạn thời hạn nộp thuế tiêu thụ đặc biệt sẽ là: kỳ nộp thuế tháng 6 sẽ được gia hạn 4 tháng; kỳ nộp thuế tháng 7 được gia hạn 3 tháng và kỳ nộp thuế tháng 8 được gia hạn 2 tháng và tháng 9 là 1 tháng. Tức là tổng cộng số tháng được gia hạn là 10 tháng cho 4 kỳ tính thuế từ tháng 6 đến tháng 9.

Theo đánh giá của Bộ Tài chính, chính sách này cùng với quy định về việc giảm 50% mức thu lệ phí trước bạ đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước đã thúc đẩy ngành sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước phát triển.

Đồng thời, giúp các doanh nghiệp có thêm nguồn tài chính để xoay vòng vốn đầu tư, duy trì hoạt động, giúp người lao động duy trì việc làm, hạn chế tác động của dịch COVID-19, góp phần thúc đẩy phục hồi kinh tế - xã hội. Sau thời gian gia hạn theo nghị định này, Bộ Tài chính kiến nghị việc nộp thuế tiêu thụ đặc biệt đối với ô tô sản xuất hoặc lắp ráp trong nước được thực hiện theo quy định hiện hành.