Xu hướng ưu tiên phát triển, sử dụng xe điện chạy pin

Ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu đang là vấn đề lo ngại của toàn cầu do nhiều yếu tố tác động, đặc biệt phải kể đến tác hại của ô nhiễm môi trường do phương tiện giao thông gây ra. Chất lượng môi trường không khí nói chung và tại các đô thị lớn nói riêng chịu tác động do phát sinh bụi, khí thải từ các hoạt động phát triển kinh tế - xã hội, giao thông vận tải... Trong đó, khí thải từ các phương tiện giao thông cơ giới đường bộ chiếm tỷ trọng lớn trong tổng lượng phát thải gây ô nhiễm môi trường không khí đô thị.

Để cải thiện chất lượng không khí do phương tiện giao thông gây ra, Chính phủ các nước đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp. Trong đó, giải pháp chuyển đổi từ xe ô tô chạy xăng sang xe ô tô điện để giảm phát thải từ các phương tiện giao thông, góp phần bảo vệ môi trường là một xu hướng đang diễn ra trên phạm vi toàn cầu.

Trên thế giới hiện nay, xe ô tô điện gồm 4 dòng chính là xe hybrid (HEV: Hybrid Electric Vehicle), xe hybrid sạc ngoài (PHEV: Plug-in Hybrid Electric Vehicle), xe điện chạy pin (BEV: Battery - powered Electric Vehicle) và xe điện nhiên liệu Hydro (FCEV: Fuel-cell Electric Vehicle). Xe ô tô điện sử dụng những vật liệu có lợi cho môi trường và có nhiều tiện ích như tiết kiệm chi phí, không phát thải khi sử dụng ngoài môi trường, giảm tiếng ồn, có tác dụng trong việc cải thiện chất lượng không khí.

Trong 4 loại xe ô tô điện trên thì 2 loại xe hybrid và xe hybrid sạc ngoài vẫn di chuyển chủ yếu bằng động cơ đốt trong, song song tận dụng các lợi ích từ cụm truyền động điện gồm một mô tơ điện với pin.

Trong khi đó, xe ô tô điện chạy pin sẽ giảm thiểu ô nhiễm môi trường so với xe hybrid và xe hybrid sạc ngoài. Xe điện nhiên liệu hydro dù có ưu thế lớn so với xe ô tô điện chạy pin khi thời gian tiếp nhiên liệu ngắn, tuy nhiên khi nạp cần có các trạm tiếp nhiên liệu, ngoài ra cũng cần các nhân lực kỹ thuật cao để đảm bảo an toàn cho việc tiếp nhiên liệu.

Xu hướng của các nước trên thế giới cũng ưu tiên phát triển và sử dụng dòng xe điện chạy pin. Theo thống kê, năm 2020, xe ô tô điện chạy pin chiếm 2/3 lượng xe ô tô điện đăng ký mới. Xe ô tô điện chạy pin sử dụng những vật liệu có lợi cho môi trường và có nhiều tiện ích như tiết kiệm chi phí, không phát thải khi sử dụng ngoài môi trường, giảm tiếng ồn, có tác dụng trong việc cải thiện chất lượng không khí.

Đề xuất lệ phí trước bạ ô tô điện chạy pin bằng 50% ô tô chạy xăng, dầu

Tại Việt Nam, nhu cầu sử dụng phương tiện giao thông cá nhân của người dân rất cao. Số lượng phương tiện giao thông tăng nhanh dẫn tới hệ lụy lượng khí thải gây ô nhiễm môi trường lớn. Việc gia tăng nhanh chóng số lượng xe ô tô sử dụng nhiên liệu gốc hóa thạch trong những năm gần đây là tác nhân lớn gây ra ô nhiễm không khí ngày càng trầm trọng.

Đặc biệt, tại 02 thành phố lớn là Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh được ghi nhận có nhiều ngày trong năm ô nhiễm ở mức báo động và nằm trong danh sách các thành phố ô nhiễm không khí. Vì vậy, việc phát triển xe ô tô điện chạy pin sẽ rất phù hợp, nhất là tại các thành phố lớn, dân cư đông đúc.

Theo Bộ Tài chính, để khuyến khích việc sản xuất và sử dụng xe ô tô điện chạy pin, một số nước đã thực hiện miễn lệ phí đăng ký phương tiện hoặc thuế phương tiện đối với xe ô tô điện chạy pin như: Cộng hòa Síp, Hy Lạp, Hungary, Hà Lan, Ba Lan, Ai Sơ Len, Latvia, Tây Ban Nha.

Một số nước giảm hoặc thu ở mức thấp như Trung Quốc (giảm 50%); Pháp (giảm từ 50% -100% tùy từng địa phương); Phần Lan (thu ở mức thấp 2,7% - xe chạy xăng mức cao nhất là 48,9%), Slovakia (thu ở mức thấp nhất là 33 Euro), Luxembourg (thu ở mức thấp nhất là 30 Euro). Một số nước áp dụng dụng chính sách ưu đãi lệ phí trước bạ ở một số địa phương như: Bỉ, Úc (một số bang miễn, một số bang thu ở mức thấp)...

Do đó, để khuyến khích sản xuất, sử dụng ô tô điện chạy pin, tại dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 140/2016/NĐ-CP của Chính phủ về lệ phí trước bạ, Bộ Tài chính đề xuất quy định ô tô điện chạy pin nộp lệ phí trước bạ lần đầu với mức thu bằng 50% mức thu lệ phí trước bạ lần đầu đối với ô tô chạy xăng, dầu có cùng số chỗ ngồi trong vòng 5 năm kể từ ngày Nghị định này có hiệu lực thi hành.

Đề xuất trên sẽ khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư sản xuất xe ô tô điện chạy pin, đảm bảo cung ứng xe ô tô chạy pin cho thị trường Việt Nam trong thời gian tới. Đồng thời, khuyến khích người tiêu dùng sử dụng xe ô tô điện chạy pin, từ đó góp phần giảm lượng khí thải phát tán ra môi trường của phương tiện giao thông, góp phần bảo vệ môi trường sinh thái.

Việc đề xuất ô tô điện chạy pin nộp lệ phí trước bạ lần đầu với mức thu bằng 50% mức thu lệ phí trước bạ lần đầu đối với ô tô chạy xăng, dầu cũng tránh gây áp lực cho cân đối ngân sách nhà nước, đặc biệt là ngân sách địa phương.