Việt Nam là nước hưởng lợi nhiều nhất và dệt may, gia giày là hai ngành nhận được nhiều lợi tức nhất do thuế xuất khẩu giảm về 0%, thay vì từ 12 - 17% như hiện nay. Tuy nhiên, để tận dụng được lợi thế từ TPP các doanh nghiệp (DN) dệt may Việt Nam phải đáp ứng được quy tắc xuất xứ từ sợi trở đi. Nhạy bén với xu thế thị trường.

Nhạy bén với xu thế thị trường

Hiện nay, Việt Nam đang rất mạnh trong khâu cuối cắt - may, còn đối với lĩnh vực kéo sợi, dệt, nhuộm thì đang thiếu sự đầu tư tương xứng. Đây thực sự đang là bài toán khó cho nhiều DN dệt may trong việc đáp ứng quy tắc xuất xứ từ sợi trở đi. Ngành dệt may đang yếu ở khâu nguồn, tức là nguồn cung nguyên, phụ liệu dệt may và đang lệ thuộc nhiều vào nhập khẩu. Tuy nhiên, để tận dụng được lợi thế từ TPP các DN dệt may Việt Nam phải đáp ứng được quy tắc xuất xứ từ sợi trở đi (yarn-forward).

Theo ông Vũ Đức Giang - Chủ Tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam, trước những đòi hỏi từ thực tế, các doanh nghiệp dệt may Việt Nam cần có sự "lột xác" để thích nghi. Tham gia TPP sẽ góp phần thúc đẩy tốt vào đầu tư nguyên liệu thì các chỉ tiêu về xuất siêu, giá trị gia tăng, tỷ lệ nội địa hóa của ngành đều được nâng cao. Dự kiến ngành sẽ sớm đạt mục tiêu đạt tỷ lệ nội địa hóa 70% vào năm 2020. Cơ hội mở ra nhưng cũng không ít thách thức đang đợi các doanh nghiệp dệt may Việt Nam ở phía trước. Bởi vì, khi tham gia vào TPP, doanh nghiệp dệt may sẽ phải đối mặt với 3 thách thức lớn.

Đầu tiên là bảng chào thuế cần được cắt giảm nhanh và mạnh mới tạo được lợi nhuận đủ lớn, bởi bản chất của cắt giảm thuế là tạo thuận lợi cho nhà đầu tư, nhà sản xuất cũng như nhà mua hàng. Việc cắt giảm thuế mạnh trong giai đoạn đầu là một yếu tố kích thích quan trọng để mọi người đổ dồn về Việt Nam. Cùng đó là quy tắc xuất xứ phải có tính khả thi cao, nếu không thì bản thân quy tắc xuất xứ và thủ tục để chứng minh quy tắc xuất xứ sẽ trở thành rào cản lớn trong việc thực thi Hiệp định.

Ngoài ra là thách thức về xu hướng đầu tư rất nhanh và mạnh của các nhà đầu tư nước ngoài với lợi thế cả về tài chính, công nghệ và thị trường đều vượt xa so với các doanh nghiệp Việt Nam. Khi nội dung của Hiệp định đã dần dần sáng tỏ, biết rõ mốc thời gian có thể thu được lợi ích từ Hiệp định tại Việt Nam thì lập tức các nhà đầu tư nước ngoài sẽ đầu tư vào Việt Nam. Và nếu không cẩn thận thì việc hưởng lợi từ TPP sẽ rơi vào tay các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài. Vì lẽ đó Vitas khuyến nghị từng doanh nghiệp dệt may, cần có sự chuẩn bị để liên kết được với các khâu trong chuỗi cung ứng, tránh bị động khi đã ký kết mà lại không tận dụng được các điều kiện thuận lợi với các thuế quan ưu đãi khi thỏa mãn các điều kiện của TPP.

Gia tăng nội lực

Theo ông Phạm Xuân Trình - Tổng Giám đốc Tổng Công ty Phong Phú, tham gia TPP, các doanh nghiệp dệt may phải hình thành chuỗi cung ứng chặt chẽ, có cam kết, có cộng đồng trách nhiệm để xây dựng năng lực cạnh tranh của toàn chuỗi với mục tiêu biến TPP thành cú hích quan trọng cho doanh nghiệp dệt may Việt Nam tăng trưởng bền vững. Hơn nữa, các doanh nghiệp nên tận dụng thời cơ này để phát triển bền vững, tích lũy tiềm lực mọi mặt để xây dựng năng lực cạnh tranh thực sự chứ không nên coi TPP là liều thuốc tiên “ nhiệm màu” và an tâm ngủ quên trên những ưu đãi thuận lợi trước mắt.

Với tổng doanh thu năm 2015 đạt 4.061 tỷ đồng, với tổng kim ngạch xuất khẩu đạt 72 triệu USD. Trong đó, xuất khẩu vào thị trường Nhật Bản là 24,4 triệu USD, Mỹ là 16,5 triệu USD, Trung Quốc là 23,1 triệu USD, Hàn Quốc là 2,5 triệu USD…

Tổng công ty Phong Phú hiện là doanh nghiệp có vị trí trong ngành dệt may Việt Nam. Tổng công ty Phong Phú nhận thấy cần phát huy nội lực doanh nghiệp, đẩy mạnh đầu tư phát triển những dòng sản phẩm cốt lõi của mình, nâng cao năng suất, chất lượng và quy mô, tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường.

Đồng thời, hướng đến sản xuất xanh, những sản phẩm thân thiện môi trường và hệ thống xử lý nước thải đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế. Tận dụng các quỹ đầu tư với lãi suất ưu đãi cho các dự án đầu tư dệt nhuộm mới. Ngoài ra, còn chuẩn bị những điều kiện cần thiết khi TPP có hiệu lực như: thủ tục hải quan, hồ sơ xuất xứ hàng hóa, nhà xưởng… đáp ứng quy định của các nước thành viên.