Trao đổi tại Hội thảo doanh nghiệp về chuyển đổi xanh, tài chính xanh hướng đến mục tiêu phát thải ròng bằng "0"  do Bộ Tài nguyên và Môi trường và Hội đồng Doanh nghiệp vì sự phát triển bền vững thuộc Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VBCSD-VCCI) và Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA), thông qua Dự án hỗ trợ kỹ thuật "Hỗ trợ lên kế hoạch và thực hiện Đóng góp do quốc gia tự quyết định tại Việt Nam (Dự án SPI-NDC) tổ chức, các chuyên gia cho rằng, một trong những ưu tiên hành động vì sự phát triển bền vững của doanh nghiệp trong thời gian tới là xây dựng và vận hành các nhóm công tác về chuyển đổi xanh và tài chính xanh.

Theo ông Nguyễn Tiến Huy, Giám đốc Văn phòng Doanh nghiệp vì sự phát triển bền vững, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), chuyển đổi số sang mô hình kinh doanh bền vững không còn là "chiếc áo thời trang" làm đẹp cho doanh nghiệp. 

Tại Hội nghị lần thứ 28 Các bên tham gia Công khung của Liên hợp quốc về Biến đổi khí hậu (COP28) năm 2023, cộng đồng toàn cầu đã cam kết thúc đẩy thực hiện Thỏa thuận Paris. Trong bối cảnh đó, Việt Nam cũng đang nỗ lực thực hiện Thỏa thuận Paris thông qua việc ban hành và triển khai những khuôn khổ pháp lý quan trọng.

Cũng theo ông Huy, một trong những ưu tiên hành động của Hội đồng Doanh nghiệp vì sự phát triển bền vững trong thời gian tới là xây dựng và vận hành các nhóm công tác về chuyển đổi xanh, Môi trường - Xã hội - Quản trị (ESG) và tài chính xanh. Từ đó, nhân rộng mạnh mẽ hơn các mô hình kinh doanh bền vững và đóng góp thêm các kiến nghị chính sách, nhằm hoàn thiện hành lang pháp lý hỗ trợ cho phát triển bền vững doanh nghiệp.

Theo ước tính của Ngân hàng Thế giới, để thực hiện mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính, Việt Nam phải huy động nguồn lực lên đến 368 tỷ USD từ nay đến năm 2040, tương đương với GDP gần 1 năm của Việt Nam. Với thách thức và nguồn lực như vậy, cần sự chung tay của cả hệ thống chính trị, các tổ chức quốc tế và cộng đồng doanh nghiệp.

Ông Nguyễn Tuấn Quang, Phó Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu (Bộ Tài nguyên và Môi trường) cho biết: Việt Nam đã cam kết giảm phát thải ròng bằng 0 tại COP 26, tham gia Tuyên bố chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP), cam kết thu hút các dòng tài chính xanh để phát triển năng lượng tái tạo, phát triển carbon thấp. Để thực hiện các cam kết này, Chính phủ đã nỗ lực thực hiện các giải pháp bằng hành động thiết thực.

Cụ thể, Việt Nam đã xây dựng đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC) với quyết tâm giảm phát thải khí nhà kính 43,5% so với kịch bản phát triển thông thường (BAU) nhờ sự hỗ trợ của quốc tế vào năm 2030. Hiện Việt Nam đang triển khai Chiến lược Tăng trưởng xanh, Chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu giai đoạn đến năm 2050; triển khai kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII, thực hiện kế hoạch JETP. Trong lĩnh vực nông nghiệp, Việt Nam đang triển khai quyết liệt đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao giảm phát thải khí nhà kính với nhiều chính sách đang sửa đổi.

Theo ông Fukuda Koji, Cố vấn trưởng Dự án JICA SPI-NDC của Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) cho biết, trên thế giới cũng như tại Việt Nam, các tổ chức tài chính đang mở rộng danh mục đầu tư xanh và giảm phát thải khí nhà kính đối với các khoản đầu tư tài trợ vốn. Các dự án đầu tư xanh đang đóng vai trò quan trọng cho sự phát triển bền vững của nền kinh tế.

Chia sẻ về cách tiếp cận chiến lược của các tổ chức này nhằm đạt được sự bền vững và tài chính chuyển đổi tại Việt Nam, ông Fukuda Koji cho biết thêm các tổ chức này đang cung cấp các khoản vay xanh. Hiện, tỷ lệ dư nợ tín dụng xanh so với tổng dư nợ của các ngân hàng thương mại tính đến tháng 9/2023 đạt khoảng 3%-10%.

"Các doanh nghiệp cần chủ động nâng cao nhận thức về ESG thông qua các chương trình đào tạo, tập huấn. Nâng cao năng lực quản trị doanh nghiệp, sẵn sàng đón nhận cơ hội vốn đầu tư xanh. Doanh nghiệp cần tuân thủ quy định môi trường, kiểm kê khí nhà kính và giảm nhẹ phát thải theo quy định. Đối với các doanh nghiệp dự kiến huy động vốn đầu tư xanh cần chú trọng đến các yếu tố môi trường, xã hội ngay từ giai đoạn chuẩn bị dự án", ông Koji nhấn mạnh.

Trên thực tế, các doanh nghiệp trong và ngoài nước đều đánh giá cao những nỗ lực không ngừng của Chính phủ nhằm tạo lập môi trường chính sách thuận lợi với các quy định hướng dẫn giảm phát thải khí nhà kính liên. Bên cạnh đó, khối doanh nghiệp cũng chia sẻ những nỗ lực trong việc giảm phát thải khí nhà kính thông qua các ví dụ điển hình cụ thể.