Ngày 1/11 tới đây, Thông tư số 115/2016/TT-BTC (Thông tư 115) sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 196/2011/TT-BTC ngày 26/12/2011 của Bộ Tài chính, hướng dẫn bán cổ phần lần đầu (IPO) và quản lý, sử dụng tiền thu từ cổ phần hóa của các doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước chuyển đổi thành công ty cổ phần sẽ có hiệu lực. 

Theo đó, trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày hết hạn thanh toán tiền mua cổ phần trúng đấu giá, Sở GDCK (nơi tổ chức đấu giá) gửi VSD, HNX văn bản thông báo giá thanh toán bình quân kèm danh sách người sở hữu cổ phần trúng đấu giá đã được thanh toán.

Trong thời hạn 10 ngày làm việc kể từ ngày hết hạn thanh toán tiền mua cổ phần trúng đấu giá, doanh nghiệp cổ phần hóa có trách nhiệm báo cáo Ủy ban chứng khoán Nhà nước và công bố thông tin về kết quả bán cổ phần kèm theo xác nhận của ngân hàng thương mại nơi mở tài khoản phong tỏa về số tiền thu được từ đợt đấu giá.

Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận được báo cáo kết quả bán đấu giá cổ phần của doanh nghiệp cổ phần hóa, Ủy ban chứng khoán Nhà nước gửi thông báo xác nhận kết quả bán đấu giá cho doanh nghiệp cổ phần hóa, HNX và VSD.

Trong thời hạn 07 ngày làm việc kể từ ngày nhận được thông báo xác nhận kết quả bán đấu giá của Ủy ban chứng khoán Nhà nước, HNX đưa cổ phần vào giao dịch trên UPCoM với giá tham chiếu cho ngày giao dịch đầu tiên là giá thanh toán bình quân qua đấu giá.

Điểm đáng chú ý tại thông tư sửa đổi là quy định gắn hoạt động đấu giá tại Sở Giao dịch Chứng khoán đồng thời với đăng ký giao dịch cổ phần của doanh nghiệp nhà nước sau cổ phần hóa. Điều này có nghĩa là chỉ sau 20 ngày làm việc kể từ ngày hết hạn thanh toán tiền mua cổ phần qua đấu giá, nhà đầu tư mua cổ phần qua đấu giá đã có thể giao dịch cổ phần trên thị trường UPCoM.

Đây là thay đổi mang tính kỹ thuật, nhưng tạo hiệu ứng đột phá nhất từ trước đến nay với vấn đề cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước. Quyết định 51/2014/QĐ-TTg trước đây đã tạo bước tiến lớn bắt buộc doanh nghiệp nhà nước phải đưa cổ phiếu sau đấu giá vào giao dịch tập trung trên thị trường UPCoM trong vòng 90 ngày kể từ ngày được cấp giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, Thông tư 115 tiến thêm một bước quy định đăng ký đấu giá đồng thời với đăng ký giao dịch cổ phần trên UPCoM (tự động đăng ký giao dịch UPCoM).

Theo Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) Quy định mới này giúp đưa phương thức cổ phần hóa IPO ở Việt Nam tiến gần với các thông lệ quốc tế IPO phải gắn với giao dịch trên sàn chứng khoán.

Trước đây, doanh nghiệp phải trải qua 4 giai đoạn nộp hồ sơ khác nhau từ đấu giá, đăng ký công ty đại chúng, lưu ký chứng khoán và đăng ký giao dịch, thì nay theo Thông tư 115, doanh nghiệp sẽ chỉ phải hoàn thiện một bộ hồ sơ duy nhất gửi đồng thời cho sở giao dịch chứng khoán nơi tổ chức đấu giá và Trung tâm Lưu ký chứng khoán (VSD), HNX. Sau khi có kết quả thanh toán, sở giao dịch chứng khoán nơi tổ chức đấu giá sẽ chuyển kết quả cho VSD và HNX tự động thực hiện các công việc tiếp theo đưa cổ phiếu lên giao dịch.

Những thay đổi từ Thông tư 115 khi có hiệu lực được đánh giá là sẽ góp phần tăng tính công khai, minh bạch của doanh nghiệp nhà nước sau cổ phần hóa, bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư tham dự đấu giá, tăng tính hấp dẫn của cổ phần đưa ra đấu giá, thu hút thêm nhiều nhà đầu tư bên ngoài tham gia, giá đấu sẽ cao hơn, thu nhiều hơn cho ngân sách nhà nước và phù hợp với tinh thần của Luật Doanh nghiệp là: cổ phần được tự do chuyển nhượng.