Trong khó khăn vẫn nỗ lực vượt lên, tìm được hướng đi đúng

... Năm 2013 và những tháng đầu năm 2014, chúng ta đã và đang trải qua giai đoạn khó khăn do cả những yếu tố khách quan và chủ quan mang lại, kinh tế từng bước được phục hồi, tăng trưởng đạt 5,42% cao hơn so với mức tăng 5,25% của năm 2012. Lạm phát được kiểm soát ở mức 6,04% nhưng vẫn tiềm ẩn những nguy cơ rủi ro. Ngân sách nhà nước vượt thu so với dự toán, đạt 101 % kế hoạch. Sản xuất công nghiệp, xây dựng, nhất là công nghiệp chế biến, chế tạo tiếp tục tăng tưởng ổn định. Khu vực dịch vụ tăng trưởng khá, chất lượng tăng trưởng có mặt được cải thiện. Hoạt động của hệ thống tài chính - tín dụng an toàn, ổn định hơn. Xuất khẩu tăng khá, cán cân thương mại được cải thiện, tỉ lệ nhập siêu giảm, đã xuất siêu. Ba đột phá chiến lược gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế, đạt một số kết quả bước đầu. Những kết quả đó, tuy chưa đạt mục tiêu, yêu cầu đề ra, nhưng có ý nghĩa quan trọng ở chỗ, trong khó khăn, Việt Nam  vẫn nỗ lực vượt lên, tìm được hướng đi đúng, góp phần củng cố sự tin tưởng, tạo dựng ý chí và quyết tâm tiếp tục thực hiện những giải pháp phát triển kinh tế - xã hội của Ðảng và Nhà nước ta.

Trong bối cảnh chung của nền kinh tế đất nước, các doanh nghiệp đã đồng hành cùng cả nước, chia sẻ, vượt lên những khó khăn chung, ổn định và phát triển, đóng góp quan trọng vào nguồn thu ngân sách, giải quyết việc làm, tham gia tích cực vào các hoạt động xoá đói, giảm nghèo, đảm bảo an sinh xã hội... Những khó khăn trong năm 2013 còn tiếp tục phải giải quyết trong năm 2014, đó là tình trạng nợ xấu, sở hữu chéo chưa được cải thiện tích cực, thị trường bất động sản chưa hồi phục, sức mua yếu, tăng trưởng phụ thuộc vào đầu tư công, ngân sách bội chi lớn, tín dụng tăng trưởng  chậm, tổng cầu vẫn thấp, giá trị gia tăng hàng xuất khẩu thấp, thị trường ngày càng bị thu hẹp; quá trình tái cơ cấu còn chậm, vướng lợi ích nhóm, thiếu nguồn lực...

Niềm tin đang dần trở lại

Bắt đúng mạch, nhìn thẳng vào vấn đề, Trung ương, Quốc hội, Chính phủ đã có những quyết sách  hiệu quả, kịp thời, tập trung tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh, trong đó cần nhấn mạnh đến những điểm sau:

Một là, niềm tin đang dần trở lại trong xã hội, trong từng doanh nghiệp và trong mỗi chúng ta. Tin vào đường lối, tin vào sức mạnh nội lực để cùng hành động vì sự phát triển của đất nước, vì sự phát triển của doanh nghiệp. Chính phủ đang đẩy mạnh thực hiện cải cách hành chính, cải cách tư pháp, phòng chống tham nhũng, lãng phí; tăng cường kỷ luật, kỷ cương, công khai minh bạch hoạt động của cơ quan, cán bộ, công chức nhà nước, thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các sai phạm, đề cao trách nhiệm thực thi công vụ.

Hai là, quyết liệt đẩy mạnh cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước, thoái vốn ngoài ngành. Năm 2014 và 2015 sẽ cổ phần bằng được gần 500 doanh nghiệp nhà nước. Như vậy, trong hai năm tới phải làm bằng 4-5 lần 3 năm qua. Trước đây, mỗi năm chỉ cổ phần được 12, 13 doanh nghiệp nhà nước. Cao nhất, năm 2013, cũng mới được 74 doanh nghiệp nhà nước. Tỷ lệ vốn Nhà nước nắm giữ trong các doanh nghiệp sẽ giảm mạnh, trừ một số doanh nghiệp công ích, an ninh, quốc phòng. Phương hướng sẽ bán vốn cao hơn hoặc ngang giá thị trường. Có thể chấp nhận thấp hơn mệnh giá. Vấn đề quan trọng là cần đối tác cổ đông chiến lược có thế mạnh để đầu tư, kinh doanh hiệu quả hơn. Lãnh đạo doanh nghiệp nhà nước có tư tưởng chần chừ, không hoàn thành kế hoạch cổ phần hóa sẽ chuyển làm việc khác. Đổi mới phương pháp quản trị doanh nghiệp hiện đại hơn và hiệu quả hơn. Do vậy, phải minh bạch, phải làm rõ tiềm năng, để thu hút được các nhà đầu tư lớn, chiến lược. Nhà nước giúp kết nối nhà đầu tư, doanh nghiệp cần phải chủ động.

Ba là, khơi thông huyết mạch nền kinh tế.

- Thực hiện chính sách tài khoá chặt chẽ, chính sách tiền tệ linh hoạt, điều hành lãi suất phù hợp với lạm phát mục tiêu. Tìm mọi biện pháp để khơi thông nguồn vốn, khuyến khích sản xuất, kích thích tiêu dùng, đẩy mạnh thực hiện cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”. Tạo điều kiện cho doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn thuận lợi, an toàn. Tiếp tục cổ phần hoá các ngân hàng thương mại quốc doanh, nâng cao năng lực tài chính, uy tín và sức cạnh tranh. Đẩy mạnh tái cơ cấu hệ thống các ngân hàng thương mại, tổ chức tín dụng, bảo đảm an toàn hệ thống. Mục tiêu đến cuối nãm 2014 tăng trưởng tín dụng đạt 15%. Ưu tiên 5 lĩnh vực: Xuất khẩu, Nông nghiệp, doanh nghiệp vừa và nhỏ, công nghiệp phụ trợ và công nghệ cao.

- Phục hồi thị trường bất động sản. Không đặt vấn đề Nhà nước cứu thị trường bất động sản mà phải là sự điều tiết của thị trường. Nghiên cứu bổ sung, sửa đổi chính sách nhằm đẩy mạnh việc giải ngân gói hỗ trợ 30.000 tỷ đồng.

Bốn là, năm 2014, trọng tâm sẽ là đột phá về cải cách thể chế, hành chính. Bởi đột phá này không đòi hỏi lớn nguồn vốn vật chất, chỉ đòi hỏi “vốn con người”.

Tạo mọi điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp, tạo dựng các thể chế khơi thông nguồn lực, giải phóng lực lượng sản xuất để phát triển, như vậy sẽ có sự lan tỏa ra các đột phá khác. Ðể làm được điều đó, phải triệt để tăng cường cải cách thể chế hành chính, tạo động lực nhưng phải có áp lực trách nhiệm đối với các cơ quan thực thi chính sách, xác định rõ trách nhiệm, nhất là trách nhiệm của người đứng đầu, từ đó mới tạo được niềm tin cho người dân. Tăng cường cải cách hành chính, đặc biệt là thủ tục hành chính, sao cho nhanh, rõ ràng, minh bạch. 

Năm là, tạo chuyển biến mạnh trong tái cơ cấu nông nghiệp, xây dựng nông  thôn mới. Ðất nước có tiềm năng lợi thế về nông nghiệp, ít nơi có. Nông nghiệp hiện còn chiếm 25% GDP, nhưng giá trị xuất khẩu chiếm tới 25%, lao động chiếm tới 50%, dân số khoảng 65%, so với cả nước. Trong sự nghiệp xây dựng nông thôn mới cần phải triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, nhưng đối với doanh nghiệp, vấn đề lớn đặt ra là: các doanh nghiệp phải làm gì để góp phần vào sự nghiệp đó? Ðây vừa là thị trường rộng lớn của doanh nghiệp vừa là nhiệm vụ chính trị của doanh nghiệp đối với giai cấp nông dân Việt Nam, với nông nghiệp và nông thôn Việt Nam - trụ đỡ của nền kinh tế. Ði lên từ nông nghiệp, nông thôn  và trở về bền vững cùng nông nghiệp, nông thôn. Các doanh nghiệp cần làm gì, tác động thế nào để nông nghiệp Việt  Nam không bị lạc hậu; Việt Nam có thể đi lên làm giàu từ nông nghiệp. Người nông dân Việt Nam không phải là tầng lớp nghèo nhất trong xã hội? Có lẽ chúng ta, các doanh nghiệp cần có kế hoạch mạnh mẽ, thiết thực hơn, hướng về địa bàn, lĩnh vực này, không chỉ vì nông dân, nông thôn mà cũng chính vì doanh nghiệp.

Sáu là, Nhà nước xây dựng cơ chế, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, đồng thời các doanh nghiệp phải chủ động vươn lên để thích ứng với điều kiện hội nhập quốc tế ngày càng sâu, rộng. Kinh nghiệm hội nhập trong 5 nãm qua, những gì doanh nghiệp “được” và “mất” là những kinh nghiệm quý để chúng ta tiếp tục hội nhập trên tinh thần vượt qua khó khăn, nâng cao năng lực cạnh tranh, giữ được độc lập, tự chủ trong hội nhập. Tới đây, hình thành cộng đồng kinh tế ASEAN 2015, mở cửa biên giới, thuế suất bằng không, tự do di chuyển lao động…; những kỳ vọng và thách thức với TPP đòi hỏi chúng ta phải hoàn thiện thể chế, cách thức kinh doanh trong nước phù hợp với khu vực và quốc tế, mang lại lợi ích cho quốc gia, dân tộc.

Bảy là, trong hơn 25 năm thu hút đầu tư nước ngoài, các doanh nghiệp FDI ngày càng thể hiện rõ vai trò và những đóng góp quan trọng trong sự phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam. Với những nỗ lực trong cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh của các cấp, các ngành bằng hệ thống chính sách rõ ràng, minh bạch và nhất quán, chúng tôi mong rằng các doanh nghiệp FDI có mặt ở đây và cộng đồng doanh nghiệp đầu tư nước ngoài tiếp tục có những đóng góp tích cực hơn trong quá trình đổi mới và phát triển kinh tế của Việt Nam.

Với những chủ trương biện pháp, cụ thể nêu trên, cùng với những cố gắng, chủ động sáng tạo của cộng đồng doanh nghiệp, bước vào năm 2014, kinh tế đất nước sẽ có nhiều dấu hiệu khởi sắc mới. Hy vọng các DN hàng đầu của Việt Nam, cả các nhà đầu tư trong và ngoài nước, sẽ phát huy tinh thần chủ động sáng tạo, liên kết hợp tác để kinh doanh hiệu quả hơn, góp phần đưa kinh tế cả nước phục hồi và phát triển, hoàn thành vượt mức các chỉ tiêu kinh tế - xã hội mà Nghị quyết đề ra.