Phát sinh nợ thuế từ hậu kiểm

Theo Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh, tính đến 31/8/2017, tổng nợ thuế tại đơn vị là 2.558,3 tỷ đồng. Trong đó, nợ không có khả năng thu hồi là 1.396,4 tỷ đồng; nợ thuế có khả năng thu hồi là 1.161,5 tỷ đồng (nợ quá hạn 90 ngày: 965,5939 tỷ đồng; nợ quá hạn chưa quá 90 ngày là 166,1161 tỷ đồng; nợ chậm nộp thuế: 29,865 tỷ đồng).

Theo tìm hiểu tại các chi cục hải quan phát sinh số nợ thuế, nguyên nhân chính là do các doanh nghiệp nhập khẩu ồ ạt nhiều lô hàng, khai báo giá thấp, từ chối tham vấn giá khi cơ quan Hải quan nghi vấn để được thông quan hàng hóa. Khi cơ quan Hải quan thực hiện kiểm tra sau thông quan theo quy định, doanh nghiệp không hợp tác, nhiều trường hợp bỏ trốn khỏi địa chỉ đăng ký kinh doanh.

Theo Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh, theo quy định tại Luật Quản lý thuế, DN nộp thuế trước khi thông quan, giải phóng hàng, nên không có chuyện phát sinh nợ thuế đối với hàng nhập khẩu. Tuy nhiên, trong thời gian qua, số liệu nợ thuế tại đơn vị lại luôn tăng qua các kỳ báo cáo. Theo báo cáo, số nợ thuế phát sinh của đơn vị so với năm 2016 gần 809 tỷ đồng.

Theo phân tích của Cục Hải quan TP.HCM, nguyên nhân quan trọng phát sinh số thuế này là do các chi cục ấn định thuế sau thông quan, nhưng doanh nghiệp không chấp hành và thực hiện quyền khiếu nại. Trong đó, riêng số nợ phát sinh từ công tác kiểm tra sau thông quan đối với 3 doanh nghiệp nhập khẩu ô tô từ năm 2016 lên đến gần 1.000 tỷ đồng. Hiện các doanh nghiệp này đang thực hiện quyền khiếu nại và khởi kiện  về các quyết định ấn định thuế của Cục Hải quan TP.HCM.

Số nợ thuế còn lại phát sinh khi kiểm tra sau thông quan đối với mặt hàng gạch men, thực phẩm đông lạnh nhập khẩu… nhưng do doanh nghiệp không hợp tác, nhiều trường hợp ngưng hoạt động tại địa chỉ đăng ký kinh doanh; Phát sinh nợ thuế do ấn định thuế hàng sản xuất xuất khẩu đối với doanh nghiệp không đến thanh khoản hợp đồng; Hàng an ninh quốc phòng miễn thuế, chờ quyết định miễn thuế. Một số trường hợp tờ khai chờ hủy, nộp nhầm đơn vị thụ hưởng chờ điều chỉnh...

Phối hợp với Công an truy tìm doanh nghiệp

Năm 2017, Cục Hải quan TP.HCM được Tổng cục Hải quan giao chỉ tiêu thu hồi nợ thuế trên 900 tỷ đồng. Ngoài triển khai các giải pháp đốc thu theo Luật Quản lý thuế, Cục Hải quan TP.HCM đã xây dựng sổ tay nghiệp vụ công tác quản lý nợ và tiếp tục triển khai các giải pháp nâng cao hiệu quả thiết lập áp dụng tiêu chí lựa chọn kiểm tra tại Cục Hải quan TP.HCM theo hướng giảm tỷ lệ luồng Đỏ nhưng tăng tỷ lệ phát hiện vi phạm qua kiểm tra thực tế hàng hóa (luồng Đỏ).

Trong 8 tháng qua, toàn Cục thu hồi nợ đọng thuế được gần 50 tỷ đồng, trong khi đó chỉ tiêu Tổng cục Hải quan giao là 939,348 tỷ đồng; xóa nợ thuế được trên 3 tỷ đồng. Nguyên nhân khiến số thuế thu hồi nợ đọng đạt thấp so với chỉ tiêu được giao là do đơn vị chưa xử lý được khoản nợ thuế của các doanh nghiệp ô tô vì các doanh nghiệp này đang khiếu nại, khởi kiện ra tòa.

Theo đánh giá về công tác thu hồi nợ thuế của Cục Hải quan TP.HCM, ngoài các Chi cục đã tích cực xử lý nợ và thu hồi nợ thuế đạt hiệu quả cao, như: Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Hiệp Phước, Chi cục Hải quan quản lý hàng Đầu tư, Chi cục Hải quan sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất, Chi cục Hải quan Chuyển phát nhanh, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 2, các chi cục hải quan còn lại thu nợ đạt hiệu quả chưa cao, khiến tổng nợ thuế tuy có giảm nhưng vẫn ở mức cao.

Để công tác thu hồi nợ thuế đạt hiệu quả, từ nay đến cuối năm 2017, ngoài việc xử lý rốt ráo tình trạng khiếu nại của các DN ô tô, Cục Hải quan TP.HCM đang tích cực triển khai nhiều giải pháp. Trong đó, phối hợp với cơ quan Công an truy tìm giám đốc 19 doanh nghiệp nhập khẩu hàng hóa, nợ tổng số thuế gần 120 tỷ đồng đã ngưng hoạt động và bỏ trốn khỏi địa chỉ đăng ký kinh doanh.

Số doanh nghiệp này hầu hết mới thành lập, nhập khẩu liên tiếp nhiều lô hàng khai báo giá rất thấp. Khi cơ quan Hải quan tiến hành kiểm tra sau thông quan để ấn định thuế thì doanh nghiệp không đến làm việc và ngừng hoạt động gây khó khăn cho công tác quản lý, theo dõi thu hồi nợ đọng thuế.