Vấn nạn hàng giả, hàng nhái đã trở thành một thực trạng nhức nhối, lây lan nhanh, ngày càng tinh vi, tàn phá kinh tế xã hội, phá hoại cạnh tranh công bằng và gây ảnh hưởng rất xấu đến quyền lợi của các nhà sản xuất, các nhà kinh doanh chân chính. Nó cũng ảnh hưởng xấu đến đời sống xã hội, quyền lợi của nhân dân - người tiêu dùng. 

Theo đại diện của báo Công an nhân dân, lâu nay hàng giả, hàng nhái được tiêu thụ công khai nhưng việc tổ chức sản xuất thì diễn ra trong bóng tối nên những nỗ lực ngăn chặn vẫn chưa thể triệt để để loại trừ hoàn toàn. Các giải pháp, chính sách của Nhà nước vẫn chỉ mới cắt ngọn vấn nạn, chưa đủ cách thức và sức nặng răn đe để loại trừ vấn nạn từ gốc rễ. Cho đến nay vẫn chưa có bất kỳ một đánh giá nào thống kê đầy đủ về những thiệt hại do vấn nạn hàng giả, hàng nhái gây ra, nhưng chắc chắn, thiệt hại của chúng gây ra cho nền kinh tế là cực lớn.

Theo đánh giá của Văn phòng Thường trực Ban chỉ đạo 389 quốc gia, tình trạng sản xuất, nhập khẩu, kinh doanh thuốc, mỹ phẩm, thực phẩm chức năng... không đảm bảo chất lượng; hàng giả, hàng lậu không ghi rõ thành phần, hàm lượng, công dụng, nguồn gốc, xuất xứ trên bao bì; tình trạng quảng cáo không đúng công dụng của thực phẩm chức năng, mỹ phẩm... thời gian qua vẫn diễn biến phức tạp và thủ đoạn ngày càng tinh vi ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe của người tiêu dùng, gây thiệt hại cho sản xuất, nuôi trồng dược liệu trong nước.

Nhiều đường dây sản xuất, tiêu thụ hàng giả, hàng nhái lớn thậm chí đã tồn tại, hoành hành trong một thời gian dài như: Vụ án sản xuất kinh doanh thuốc trị ung thư giả của Công ty dược VN Pharma vừa bị đưa ra xét xử; Vụ tráo mác nhà sản xuất, lợi dụng thương hiệu của thương hiệu Khải Silk; Vụ Công ty TNHH thương mại và dịch vụ TS Việt Nam…

Ngày càng nhiều người tiêu dùng có tâm lý sính hàng ngoại, hàng xách tay; một số khác lại có tâm lý thích hàng rẻ, đẹp. Lợi dụng điều này, các đối tượng tội phạm sản xuất, buôn bán hàng giả lợi dụng thời điểm khan hiếm các loại hàng này đưa hàng giả ra bán trên thị trường.

Nhiều mặt hàng giả được sản xuất từ Trung Quốc hầu hết được tập kết từ các tỉnh phía Bắc, giáp biên giới rồi vận chuyển dần vào TP. Hồ Chí Minh tiêu thụ. Tùy từng loại hàng mà bọn chúng vận chuyển trên từng loại phương tiện cho phù hợp: đường hàng không, chuyển phát nhanh, tàu hỏa hoặc các chuyến xe tải Bắc - Nam… Trong thời gian qua là tội phạm sản xuất, buôn bán hàng giả là dược phẩm, mỹ phẩm và thực phẩm chức năng với phương thức hoạt động hết sức tinh vi.

Về phương thức, thủ đoạn hoạt động của tội phạm buôn lậu, sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ là dược phẩm, mỹ phẩm và thực phẩm chức năng: Tội phạm thường tổ chức sản xuất hàng giả ở nhiều nơi, mỗi nơi một khâu, sau đó chuyển đến nơi tập kết để lắp ráp hoàn chỉnh rồi đưa đến nơi tiêu thụ. Nên khi bị phát hiện ở một khâu, một công đoạn nào đó thì các đối tượng có thể nhanh chóng tẩu tán tang vật ở những khâu khác nhằm tiêu hủy chứng cứ.

Các đại biểu đề nghị cần sớm hoàn thiện các quy định về thực thi quyền Sở hữu Trí tuệ vì các điều quy định trong Luật phải được hướng dẫn cụ thể để các cơ quan thực thi pháp luật có thể áp dụng một cách thống nhất. Đẩy mạnh sự phối hợp chặt chẽ giữa các ngành, cơ quan có liên quan với bộ phận quản lý thị trường đồng thời tăng cường số lượng và chất lượng cán bộ đủ năng lực, trình độ cho bộ phận này cũng như tăng cường các phương tiện cần thiết cho việc giám định, kiểm tra để xử lý kịp thời, chính xác các hành vi vi phạm. 

Mức độ xử phạt cũng cần được xem xét lại sao cho có đủ sức răn đe đối với các hành vi vi phạm. Cuộc đấu tranh đối với vấn nạn hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng là công việc không chỉ của riêng một tổ chức hay cá nhân mà phải là công việc của toàn xã hội mà trước hết là cần hoàn thiện các quy định của pháp luật, phối kết hợp chặt chẽ hơn nữa giữa các cơ quan thực thi pháp luật, nâng cao ý thức của tổ chức và cá nhân. Có làm được như vậy thì mới từng bước đẩy lùi được vấn nạn hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng đang tràn lan hiện nay.

Hiện Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo 389 quốc gia tham mưu Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị về tăng cường quản lý chất lượng, nguồn gốc dược phẩm, mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, dược liệu…

Trong đó, yêu cầu các lực lượng chức năng tăng cường công tác nắm tình hình, tuần tra trên các tuyến, địa bàn trọng điểm, xây dựng chuyên án triệt phá các ổ nhóm buôn lậu, vận chuyển trái phép qua biên giới các loại dược, mỹ  phẩm, thực phẩm chức năng… kém chất lượng, không rõ nguồn gốc xuất xứ; Lực lượng Quản lý thị trường thanh kiểm tra việc sản xuất, nhập khẩu kinh doanh các mặt hàng này, kiểm tra việc thực hiện các quy định của pháp luật về kinh doanh, buôn bán các mặt hàng dược phẩm, mỹ phẩm, thực phẩm chức năng…