Những ngày cuối năm 2019 và dịp cận Tết nguyên đán 2020, Chính phủ, bộ - ngành và các địa phương đều chỉ đạo các lực lượng chức năng tăng cường đấu tranh hoạt động kinh doanh hàng lậu, hàng giả, nhái. Tuy vậy, theo ghi nhận của phóng viên, chỉ riêng ở TP. Hồ Chí Minh, hàng giả, hàng nhái vẫn được bày bán công khai khắp các chợ và cửa hàng.

Hàng hiệu giá chưa tới 1 triệu đồng!

Tại chợ Bến Thành (quận 1) những ngày cuối tháng 12, hoạt động kinh doanh rất nhộn nhịp. Các quầy sạp kinh doanh đồng hồ, mắt kính, túi xách… vẫn bày bán nhiều sản phẩm gắn mác những thương hiệu nổi tiếng với giá khá "mềm" dù một tháng trước đó, những cửa hàng này đã bị lực lượng QLTT kiểm tra và thu giữ hàng ngàn món hàng dỏm các loại.

Bước đến một sạp có trưng bày rất nhiều đồng hồ đủ hiệu như Rolex, Longines, Hublot, Omega, Rado, Tissot… phóng viên hỏi mua một chiếc đồng hồ Rolex (Thụy Sĩ) với giá chỉ hơn 1 triệu đồng và yêu cầu người bán cung cấp giấy chứng nhận hàng chính hãng. Ngay lập tức chủ tiệm lớn tiếng: "Giá có 1 triệu đồng mà đòi hàng thật?!". Chủ tiệm kế bên bước đến giải thích: "Đồ này là hàng nhái, tùy theo độ giống và chất lượng mà có giá cao hay thấp, làm sao có giấy chứng nhận như hàng thật được". Người này cũng cho biết trước đây từng nhập đồng hồ thật về nhưng bán không được vì giá cao quá, từ vài chục đến hàng trăm triệu đồng, chỉ thích hợp bán ở trung tâm thương mại hay cửa hàng lớn, nơi các đại gia hay ca sĩ thường lui tới.

Ở các sạp kinh doanh hàng mắt kính, phóng viên cũng nhìn thấy rất nhiều sản phẩm gắn thương hiệu nổi tiếng như Dior, Chanel, Gucci, Rayban. Hầu hết các món hàng đều không niêm yết giá, khi khách hỏi sẽ được người bán báo giá từ vài trăm ngàn đến vài triệu đồng/món. Hoặc giày Adidas, Nike, Reebok với giá từ hơn một trăm ngàn cho đến vài ba trăm ngàn đồng/đôi. Chưa kể túi xách, ví da toàn hàng hiệu Louis Vuitton, Chanel, Gucci… có giá bán lẻ chỉ vài ba trăm ngàn cho đến khoảng 1 triệu đồng. Thậm chí giá còn rẻ hơn rất nhiều nếu khách hàng biết trả giá.

Còn tại trung tâm mua sắm Saigon Square (quận 1) cũng giống như chợ Bến Thành, dù bị cơ quan QLTT kiểm tra thường xuyên nhưng hàng giả, hàng nhái vẫn tràn lan. Nhiều sạp bày bán quần áo gắn mác hàng hiệu như Polo, Tommy, Nike, Mango... nhưng bán như hàng lề đường, chỉ khoảng 100.000 đồng cho đến hơn 200.000 đồng/cái.

Tại chợ Kim Biên (quận 5), rất nhiều mỹ phẩm, nước hoa cùng các loại kem dưỡng da, dưỡng ẩm, trắng da, sữa tắm, son, phấn, kem, nước hoa, dưỡng tóc, keo xịt tóc gắn thương hiệu nổi tiếng Chanel, Ponds, Maybeline, Innisfree, Acquadi Gio, Gucci… được bày bán công khai, giá bán từ vài chục ngàn đồng cho đến hơn trăm ngàn đồng/món.

Lý giải với phóng viên vì sao hàng hóa bán tại những khu chợ, cửa hàng ở trung tâm thành phố mà lại có giá rẻ như vậy, bà Hồ Tuyết Nhung, chuyên buôn bán quần áo xuất khẩu gần khu vực chợ Tân Định (quận 1), trả lời ngắn gọn: "Vì đó là hàng Trung Quốc". Bà Nhung còn cho biết nhiều doanh nghiệp thời trang Việt Nam cũng đặt hàng từ Trung Quốc mang thương hiệu của mình để bán ra thị trường.

Đại diện một hãng mỹ phẩm nước ngoài tại Việt Nam thừa nhận mỹ phẩm giả, nhái có thời điểm chiếm hơn 70% thị trường, thậm chí tại các chợ ở tỉnh lẻ gần 100% là hàng giả. Mỹ phẩm giả chủ yếu từ Trung Quốc tuồn về, một số do người trong nước tự trộn nguyên liệu trôi nổi rồi đóng gói, dán nhãn giả thương hiệu lớn để trục lợi.

Khách khó nhận biết, thẩm định hàng

Ông Quách Thành ở quận 6, TP. Hồ Chí Minh, chuyên cung cấp nhiều mặt hàng Trung Quốc cho các chợ ở TP. Hồ Chí Minh, cho biết ở Quảng Tây có cả chợ chuyên bán buôn đồng hồ và đa phần là hàng nhái, giả. "Hàng nhái cũng có rất nhiều loại từ F1, F2 cho tới "Fn", giá cả từ vài chục ngàn, vài trăm ngàn cho đến một vài triệu đồng, phụ thuộc vào độ giống hàng thật nhiều hay ít. "Đồng hồ nhái thương hiệu có rất nhiều mẫu mã và chất lượng khác nhau. Đối với loại "siêu nhái", đồng hồ được làm đúng chuẩn thiết kế, mẫu mã, kiểu dáng thậm chí chất liệu cũng không khác gì hàng chính hãng" - ông Thành nói.

Theo anh Thanh, chủ một cửa hiệu chuyên sửa và kinh doanh đồng hồ tại đường Bạch Đằng (quận Bình Thạnh, TP. Hồ Chí Minh), anh thường xuyên được khách hàng nhờ kiểm tra những món hàng xách tay xem sản phẩm thật hay giả sau khi họ mua ở các cửa hàng trên địa bàn thành phố. Kết quả cho thấy đa phần đều là hàng giả, nhái. "Đồng hồ nhái, giả làm từ những chất liệu khác với hàng thật rất nhiều nên độ nhẹ và độ tinh xảo thua xa đồng hồ thật. Nhưng thường thì khách hàng không có sản phẩm thật để so sánh nên rất khó biết" - chủ tiệm đồng hồ này chia sẻ.

Trong khi đó, Quảng Châu (Trung Quốc) là nơi cung cấp hàng thời trang cho các thương lái vận chuyển về Việt Nam tiêu thụ. Quần áo, túi xách ở đây được thiết kế giống y hàng hiệu xa xỉ từ Mỹ, Anh, Đức và được gắn nhãn mác giả thương hiệu nổi tiếng. Với giá bán vài chục ngàn đồng, khi về Việt Nam được đẩy lên vài trăm ngàn đồng.

Những người chuyên đánh hàng Quảng Châu thường đi thành nhóm, sau khi sang Quảng Châu đặt hàng, ứng tiền sẽ có đội vận chuyển hàng qua cửa khẩu Việt Nam, rồi đi xe về bỏ mối sỉ đến khắp mọi miền đất nước. Bà Nga, một thương lái chuyên đánh hàng Quảng Châu, cho biết ở TP. Hồ Chí Minh, bà bỏ mối nhiều nhất khu vực đường 3 Tháng 2, quận 11, quận 5 và quận 6. Từ mối lớn này, hàng được phân phối ra các cửa hàng trên địa bàn thành phố, từ đó giá bán đội lên gấp nhiều lần nhưng không cao hơn giá chính hãng nên được người bán gắn mác là hàng xách tay. Vì vậy mà khách hàng rất khó biết được hàng nhái, giả nếu không phải là người am hiểu về hàng hiệu.

Sẽ đấu tranh quyết liệt hơn

Chuyện kinh doanh hàng giả, nhái, hàng có xuất từ Trung Quốc được các cơ quan chức năng nắm bắt từ nhiều năm qua nhưng vẫn không thể xử lý triệt để. Đại diện Tổng cục QLTT cho biết một phần nguyên nhân là do công tác đấu tranh chống sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ vẫn còn nhiều bất cập, hạn chế và khó khăn. Chẳng hạn, trong việc truy xuất nguồn gốc hàng hóa, nếu cơ quan thực thi không có bằng chứng rõ ràng, không bắt quả tang hoặc giám định chất lượng thì không thể xử lý được.

Tổng cục QLTT cho biết trong thời gian tới sẽ triển khai các công cụ trực tuyến kết nối giữa cơ quan QLTT, doanh nghiệp và người tiêu dùng, đồng thời tạo điều kiện tốt hơn cho việc tố giác vi phạm.

Mới đây, Tổng cục QLTT đã công khai hàng trăm tụ điểm kinh doanh buôn bán hàng giả, hàng nhái nổi cộm tại 20 tỉnh, thành phố. Đây là một phần trong kế hoạch đấu tranh phòng ngừa, kiểm tra, xử lý vi phạm tại các địa bàn, tụ điểm nổi cộm về hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ và hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ đến hết năm 2020.

Các mặt hàng trong diện đấu tranh, kiểm tra, xử lý bao gồm: thực phẩm, thực phẩm chức năng, thời trang, trang sức, đồng hồ, mỹ phẩm, quần áo, giày dép, túi, ví và các loại mặt hàng khác có xuất hiện tình trạng hàng giả, không rõ nguồn gốc xuất xứ, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ tại các địa bàn nổi cộm...