Hiệu quả giám sát đang dần được nâng cao

Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) cho biết, trong năm 2014, công tác giám sát đã đạt được những kết quả quan trọng. Theo đó, công tác xây dựng, phổ biến văn bản pháp luật luôn được chú trọng và hoàn thiện. Điều này đã tạo nên một khuôn khổ pháp lý cập nhật và đồng bộ cho cơ quan quản lý và các tổ chức liên quan như Sở GDCK, Trung tâm lưu ký chứng khoán (TTLKCK) thực hiện giám sát giao dịch trên TTCK cũng như đảm bảo tính toàn diện của công tác giám sát theo quy định của pháp luật về chứng khoán và TTCK.

Trên cơ sở Thông tư số 193/2013/TT-BTC hướng dẫn công tác giám sát tuân thủ của UBCKNN đối với hoạt động trong lĩnh vực chứng khoán của Sở GDCK và TTLKCK mới ban hành, UBCKNN hoàn thiện, bổ sung quy trình công tác giám sát theo tiêu chuẩn quản lý chất lượng TCVN ISO 9001:2008.

Bên cạnh đó, căn cứ Quyết định số 366/QĐ-TTg ngày 11/3/2014 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Đề án xây dựng và phát triển TTCK phái sinh tại Việt Nam, UBCKNN đã tích cực triển khai xây dựng khung pháp lý bao gồm các nội dung liên quan đến giám sát hoạt động giao dịch và cung cấp dịch vụ trên thị trường này.

UBCKNN cho biết thêm, cùng với sự phát triển của thị trường về quy mô, số lượng giao dịch, số lượng nhà đầu tư tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước, các hành vi vi phạm và lạm dụng thị trường cũng diễn ra ngày càng tinh vi, phức tạp. Trong bối cảnh đó, việc phát hiện kịp thời để xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm là một yêu cầu cấp thiết của công tác giám sát thị trường.

Do vậy, hoạt động giám sát giao dịch chứng khoán của UBCKNN đã chú trọng hoàn thiện mô hình tổ chức giám sát và phối hợp với các cơ quan liên quan để nâng cao hiệu quả giám sát giao dịch.

Theo đó, mô hình hệ thống giám sát giao dịch thống nhất, có sự phân cấp rõ ràng và được tổ chức theo hai tuyến. Sở GDCK là đơn vị giám sát tuyến một có vai trò phát hiện sớm các dấu hiệu giao dịch bất thường từ các giao dịch trong ngày của các tổ chức, cá nhân là nhà đầu tư trên thị trường làm căn cứ để thực hiện giám sát nhiều ngày. UBCKNN là đơn vị giám sát tuyến hai thực hiện hoạt động giám sát nhiều ngày trên cơ sở cảnh báo của các Sở GDCK.

Cùng với đó, có sự phối hợp sát sao giữa UBCKNN với các Sở GDCK. UBCKNN đã chỉ đạo và phối hợp với các Sở GDCK tăng cường công tác giám sát giao dịch, phân tích làm rõ và kiểm tra xử lý vi phạm về thao túng giá, giao dịch nội bộ, tổ chức các đoàn kiểm tra giao dịch chứng khoán có dấu hiệu bất thường tại một số công ty chứng khoán và tổ chức niêm yết, tiến hành xử phạt hành chính, hoặc chuyển cơ quan công an điều tra làm rõ các trường hợp thao túng giá cổ phiếu.

Đặc biệt hơn, công tác giám sát giao dịch bất thường trên TTCK luôn được chú trọng. Năm 2014, trong một số phiên giao dịch vào tháng 5 và tháng 12/2014, các chỉ số chứng khoán sụt giảm mạnh trước sự kiện biển Đông và sự sụt giảm của giá dầu thế giới, UBCKNN đã kịp thời cảnh báo nhà đầu tư cần bình tĩnh, thận trọng, tránh bị lợi dụng ảnh hưởng tới quyết định đầu tư, đồng thời tiến hành phân tích đánh giá sự biến động của thị trường.

Ngoài ra, UBCKNN thường xuyên phối hợp chặt chẽ với cơ quan công an trong công tác phòng ngừa, phát hiện, điều tra làm rõ và xử lý các vi phạm trong lĩnh vực chứng khoán; phối hợp trao đổi thông tin với Cơ quan Thanh tra giám sát Ngân hàng Nhà nước về các giao dịch khối lượng lớn đối với cổ phiếu của các tổ chức tín dụng niêm yết trên TTCK.

Sẽ có hệ thống công nghệ để khống chế thao túng, nội gián

Trong năm 2015 và các năm tới, trên cơ sở Chiến lược phát triển TTCK và Đề án tái cấu trúc TTCK được Chính phủ ban hành, UBCKNN tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện khung pháp lý điều chỉnh hoạt động của TTCK nói chung, hoạt động giám sát, kiểm tra và xử lý vi phạm nói riêng. Đặc biệt, phối hợp với 2 Sở GDCK tiếp tục đổi mới và hoàn thiện hệ thống giám sát giao dịch tại các Sở đáp ứng được yêu cầu giám sát giao dịch các sản phẩm mới (ETF, chứng khoán phái sinh); nghiên cứu đưa ra các cảnh báo đối với giao dịch có biến động bất thường cho công chúng đầu tư.

Cùng với đó, hoàn thiện và đưa vào áp dụng hệ thống công nghệ thông tin và phương pháp phân tích về giao dịch chứng khoán trong công tác giám sát giao dịch thao túng và giao dịch nội bộ. Đồng thời, tăng cường công tác đào tạo nhằm nâng cao năng lực của cán bộ giám sát trong công tác giám sát và xử lý các hành vi vi phạm pháp luật trong giao dịch chứng khoán.

Đồng thời, tăng cường công tác giám sát tuân thủ của UBCKNN đối với hoạt động trong lĩnh vực chứng khoán của 2 Sở GDCK và TTLKCK.

Song song với đó, kiến nghị với các cơ quan chức năng để trao nghiệp vụ điều tra ban đầu cho UBCKNN nhằm đảm bảo thực hiện quản lý nhà nước và thực thi pháp luật, có đủ năng lực để phát hiện, xử lý các hành vi thao túng, nội gián. Mặt khác, tăng cường phối kết hợp và trao đổi thông tin giữa các đơn vị trong UBCKNN và các đơn vị ngoài UBCKNN phục vụ công tác giám sát./.