Từ cuối năm 2020, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Hậu Giang đã triển khai dự án xây dựng các mô hình sinh kế thích ứng biến đổi khí hậu và nguồn nước được kiểm soát khi xây dựng cống Cái Lớn - Cái Bé. Dự án này có ý nghĩa rất quan trọng đối với người dân, mở thêm cơ hội để bà con ổn định sinh kế, cải thiện sản xuất và nâng cao thu nhập.

Huyện Long Mỹ và TP. Vị Thanh là 2 địa phương được chọn để triển khai thí điểm 4 mô hình sinh kế đại diện cho 3 vùng sinh thái nước mặn - ngọt - lợ. Bao gồm mô hình trồng mãng cầu xiêm diện tích khoảng 9ha; mô trồng lúa - rau màu, tổng diện tích khoảng 20ha; mô hình sinh kế khóm - thủy sản khoảng 10ha; mô hình lúa - tôm diện tích khoảng 12ha. Các mô hình dần cho thấy hiệu quả và được nhiều nông dân đồng tình hưởng ứng.

Sau khi được chọn để thực hiện nhân rộng mô hình sinh kế luân canh lúa - hoa màu, Ông Võ Tấn Phát, người dân ở xã Lương Tâm, huyện Long Mỹ, ứng dụng trồng thử 3 công dưa hấu trên nền đất lúa. Với kiến thức học được từ lớp tập huấn, ông Phát cải tạo đất, chăm sóc, bón phân với liều lượng thích hợp, kết hợp sử dụng thuốc bảo vệ thực vật theo từng giai đoạn sinh trưởng. Kết quả, ruộng dưa của ông đạt năng suất 2 tấn/công, tổng thu trên 40 triệu đồng, lợi nhuận khoảng 50%.

Bên cạnh triển khai các mô hình, dự án còn đầu tư xây dựng hạ tầng thủy lợi phục vụ sản xuất. Bao gồm 1 cống hộp, 1 cống hở và 1 cống hở kết hợp trạm bơm điện; thi công đường dây điện phục vụ trạm bơm, xây dựng 1 đường giao thông nông thôn kết hợp nạo vét 4 tuyến kênh thủy lợi trong vùng dự án.

Công trình cống hộp ven kênh Miếu, ở ấp 8, xã Lương Nghĩa, huyện Long Mỹ, đã hoàn thành ngày 20/4, giúp phục vụ tưới tiêu cho khoảng 26ha đất sản xuất của 19 hộ dân canh tác lúa. Nông dân Ngô Văn Tám, ở ấp 8, xã Lương Nghĩa, phấn khởi cho biết: “Mấy năm trước không điều tiết được con nước, hễ tới vụ Đông xuân là làm lúa thất bát lắm. Từ lúc cống hộp kênh Miếu được đầu tư, bà con nơi đây hết sức phấn khởi. Từ vụ lúa Đông xuân 2021 - 2022 trở đi đã có giải pháp điều tiết nước trong mùa hạn mặn, 15 công lúa của tôi đã được bảo vệ”.

Các hoạt động phi công trình khác cũng được thực hiện song song như hỗ trợ xây dựng mô hình trình diễn, thành lập và củng cố các tổ hợp tác xản xuất, thông tin, tuyên truyền, tổ chức hội thảo cho từng mô hình, tọa đàm chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ đào tạo, tư vấn tiêu chuẩn Việt Nam và quốc tế đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp liên kết chuỗi…

Ông Trần Thanh Toàn - Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi tỉnh, cho biết: Hậu Giang hưởng lợi rất nhiều từ dự án Hệ thống thủy lợi Cái Lớn - Cái Bé nói chung và dự án triển khai các mô hình sinh kế nói riêng. Qua đây, không chỉ giúp kiểm soát nguồn nước (mặn, ngọt, lợ), mà còn giúp nông dân chủ động trong sản xuất, nhất là các khu vực thường xuyên chịu ảnh hưởng bởi hạn, mặn.

Các mô hình sinh kế và hạ tầng thủy lợi đi kèm giúp phần nào giảm bớt áp lực đầu tư hạ tầng thủy lợi, phục vụ sản xuất trong điều kiện nguồn ngân sách còn hạn chế. Dự án cũng góp phần quan trọng vào việc hoàn chỉnh hạ tầng thủy lợi phục vụ cho sản xuất nông nghiệp của tỉnh trong thời gian tới.