Hóa đơn điện tử - bước tiến quan trọng tạo ra môi trường kinh doanh minh bạch

Thanh Sơn

Tại Tọa đàm “Tháo gỡ vướng mắc hóa đơn điện tử, hướng tới 2 triệu doanh nghiệp” do báo Pháp luật TP. Hồ Chí Minh tổ chức ngày 20/8, các tham luận cho thấy chính sách về hóa đơn và thuế là bước tiến quan trọng nhằm tạo ra môi trường kinh doanh minh bạch, nhưng quá trình chuyển đổi đang gặp một số khó khăn cần tháo gỡ.

Toàn cảnh Tọa đàm "Tháo gỡ vướng mắc hóa đơn điện tử, hướng tới 2 triệu doanh nghiệp”. Ảnh: Thuận Văn
Toàn cảnh Tọa đàm "Tháo gỡ vướng mắc hóa đơn điện tử, hướng tới 2 triệu doanh nghiệp”. Ảnh: Thuận Văn

Ứng dụng công nghệ thông tin đã cơ bản đáp ứng các yêu cầu 

Tại Tọa đàm ông Nguyễn Tiến Dũng, Phó trưởng Thuế TP. Hồ Chí Minh, cho biết tính đến cuối tháng 7/2025, đơn vị đang quản lý tổng cộng 349.255 hộ và cá nhân kinh doanh.

Trong số này, có 266.089 hộ phải nộp thuế, đóng góp cho ngân sách Nhà nước 8.269 tỉ đồng trong năm 2024 và 6.248 tỉ đồng trong 7 tháng đầu năm 2025, tăng 24% so với cùng kỳ.

Ông Nguyễn Tiến Dũng, Phó trưởng Thuế TP. Hồ Chí Minh (bên phải). Ảnh: Thuận Văn
Ông Nguyễn Tiến Dũng, Phó trưởng Thuế TP. Hồ Chí Minh (bên phải). Ảnh: Thuận Văn

Tuy nhiện, hiện chỉ có 17.290 hộ đang nộp thuế theo phương pháp kê khai, chiếm tỉ lệ khiêm tốn 6,5%. Trong khi đó, có đến 248.799 hộ đang nộp thuế theo phương pháp khoán, chiếm tỉ lệ áp đảo 93,5% tổng số hộ phải nộp thuế. Trong nhóm hộ khoán này, có 18.509 hộ có doanh thu từ 1 tỉ đồng/năm trở lên.

Thời gian qua nhờ làm tốt công tác tuyên truyền của Thuế TP. Hồ Chí Minh, đã có 100% hộ kê khai đã nộp hồ sơ khai thuế bằng phương thức điện tử và tỷ lệ nộp thuế điện tử chung đạt 80%; trong đó qua hệ thống etax Mobile đạt 70%. Ngoài ra, đã có 21.319 hộ kinh doanh đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền.

Trước yêu cầu phải chuyển đổi toàn bộ gần 250.000 hộ khoán sang kê khai từ 01/01/2026, ông Nguyễn Tiến Dũng cho biết đơn vị đã và đang triển khai hàng loạt giải pháp hỗ trợ thiết thực, lấy người nộp thuế làm trung tâm. 

Ngành thuế cũng sẽ tiếp tục lắng nghe, ghi nhận các khó khăn để tham gia, đề xuất với cấp trên về việc sửa đổi các quy định, luật thuế theo hướng đơn giản hóa thủ tục cho hộ kinh doanh. Những nỗ lực này nhằm tạo một môi trường kinh doanh bình đẳng, minh bạch và tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các hộ kinh doanh phát triển ổn định, bền vững. 

Ông Nguyễn Gia Bảo Long, Giám đốc phát triển kinh doanh Haravan đơn vị cung ứng giải pháp kinh doanh cho biết, hiện nay người kinh doanh đa kênh từ online đến offline (cửa hàng truyền thống) đã có thể quản lý các đơn hàng, dữ liệu hàng hóa, dòng tiền, thậm chí là chăm sóc khách hàng, một cách dễ dàng, chỉ cần thông qua chiếc điện thoại thông minh.

Ngoài ra Hệ thống ứng dụng công nghệ thông tin của ngành thuế đã cơ bản có thể hoàn thành các mục tiêu trên, đáp ứng các yêu cầu thực hiện tất cả các giao dịch của NNT bằng phương thức điện tử; kết nối liên thông và chia sẻ thông tin dữ liệu với các ngành chức năng (Tài chính, Kho bạc, Hải quan, Bảo Hiểm xã hội, Công An, Nông nghiệp và Tài nguyên, Môi trường…) và tạo điều kiện thuận lợi cho người nộp thuế ở tất cả các khâu: Đăng ký thuế, kế khai thuế, nộp thuế, hoàn thuế, miễn giảm thuế, hóa đơn điện tử...

Xóa bỏ tâm lý e ngại của người nộp thuế

Luật sư Đỗ Ngọc Anh, Phó Viện trưởng Viện Khoa học Pháp lý và Phát triển Doanh nghiệp, chia sẻ kinh nghiệm của Trung Quốc, Hàn Quốc, Singapore, cho thấy khi Nhà nước đồng hành thực chất, hộ kinh doanh sẽ mạnh dạn chuyển đổi, từ đó đóng góp nhiều hơn cho GDP, tạo thêm việc làm và nâng cao vị thế quốc gia trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Tại tọa đàm nhiều đề xuất đột phá đã được ghi nhận. Ảnh: Thuận Văn
Tại tọa đàm nhiều đề xuất đột phá đã được ghi nhận. Ảnh: Thuận Văn

Thời gian qua một loạt chính sách hỗ trợ thực chất đã được ban hành. Đáng chú ý nhất là các ưu đãi về tài chính: Doanh nghiệp nhỏ và vừa, bao gồm cả những đơn vị chuyển đổi từ hộ kinh doanh, sẽ được miễn lệ phí môn bài và miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong 3 năm đầu thành lập. Đây được xem là động lực kinh tế trực tiếp, giúp doanh nghiệp có "của để dành" trong giai đoạn khởi đầu khó khăn.

Bên cạnh đó, Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị yêu cầu đẩy mạnh số hóa và đơn giản hóa thủ tục hành chính, mục tiêu giảm ít nhất 30% thời gian và chi phí tuân thủ pháp luật cho doanh nghiệp. Đặc biệt, Nhà nước sẽ cung cấp miễn phí các nền tảng số, phần mềm kế toán dùng chung, và các dịch vụ tư vấn pháp lý, đào tạo về quản trị, thuế, nhân sự. Đây là những hỗ trợ chưa từng có, giúp các hộ kinh doanh xóa bỏ rào cản về nguồn lực và kiến thức khi chuyển đổi.

Ông Nguyễn Tiến Dũng cũng cho biết thêm ngành Thuế sẽ tiếp tục lắng nghe, ghi nhận các khó khăn để tham gia, đề xuất với cấp trên về việc sửa đổi các quy định, luật thuế theo hướng đơn giản hóa thủ tục cho hộ kinh doanh. Những nỗ lực này nhằm tạo một môi trường kinh doanh bình đẳng, minh bạch và tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các hộ kinh doanh phát triển ổn định, bền vững.

Tại tọa đàm nhiều đề xuất đột phá đã được ghi nhận, như việc nghiên cứu chính sách khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi lên doanh nghiệp mà không tạo ra cú sốc về chi phí tuân thủ (thuế, kế toán, nhân sự).

Các ý tưởng mới mẻ cũng được thảo luận sôi nổi, bao gồm tính khả thi của việc phân nhóm hộ kinh doanh (theo quy mô, ngành nghề, độ tuổi) để áp dụng các giải pháp hỗ trợ riêng biệt, và sự cần thiết của các điều chỉnh chính sách thuế linh hoạt để phù hợp với đặc thù kinh doanh theo mùa vụ tại các địa bàn truyền thống.