Kết quả tích cực

Để triển khai Cơ chế một cửa quốc gia và Cơ chế một cửa ASEAN, thời gian qua Tổng cục Hải quan đã tích cực, chủ động phối hợp với các bộ, ngành thực hiện nhiều nội dung quan trong trọng từ hạ tầng kỹ thuật, công nghệ, hành lang pháp lý, nguồn nhân lực…

Cơ chế một cửa quốc gia được Tổng cục Hải quan chủ trì và chính thức triển khai từ cuối năm 2014. Đến ngày 29/8/2016, Cơ chế một cửa quốc gia đã kết nối chính thức 10 bộ. Ngoài thủ tục thông quan hàng hóa (Bộ Tài chính), 33 thủ tục hành chính của 9 bộ, ngành còn lại đã thực hiện thông qua Cơ chế một cửa quốc gia.

Tổng số hồ sơ hành chính đã được xử lý trên Cổng thông tin một cửa quốc gia tính đến 15/9/2016 là hơn 165.000 bộ hồ sơ với sự tham gia của khoảng 7598 doanh nghiệp hoạt động thường xuyên trong các lĩnh vực này.

Bên cạnh triển khai Cơ chế một cửa quốc gia, thời gian qua Tổng cục hải quan cũng quyết liệt thực hiện Cơ chế một cửa ASEAN.

Từ tháng 9/2015, Cơ chế một cửa quốc gia đã kết nối kỹ thuật thành công với 04 nước ASEAN (Indonesia, Malaysia, Thái Lan, Singapore) để trao đổi Giấy chứng nhận xuất xứ mẫu D cho hàng hóa xuất khẩu có xuất xứ ASEAN.

Đồng thời, sẵn sàng để chính thức kết nối Cơ chế một cửa ASEAN khi Nghị định thư pháp lý về Cơ chế một cửa ASEAN có hiệu lực trong năm 2016. Hiện tại đã có 5 nước thành viên ASEAN phê duyệt Nghị định thư, Việt Nam là nước thứ ba trong khu vực phê duyệt Nghị định thư này.

Vẫn còn nhiều khó khăn  

Bên cạnh những nỗ lực thực hiện Cơ chế một cửa quốc gia và Cơ chế một cửa ASEAN, thời gian qua ngành Hải quan cũng phải đối mặt với nhiều khó khăn, vướng mắc. Điển hình như:

Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về các thủ tục hành chính liên quan đến xuất khẩu, nhập khẩu và vận tải quốc tế chưa được rà soát triệt để để đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất khi đưa lên thực hiện thông qua Cơ chế một cửa quốc gia;

Các bộ, ngành vẫn chưa thực sự quyết liệt trong tổ chức thực hiện do đây là phương thức thực hiện mới, vẫn có sự lo ngại về trách nhiệm xử lý hồ sơ cũng như chưa thực sự tin tưởng vào tính ổn định của hệ thống;

Hạ tầng công nghệ thông tin của các cơ quan chính phủ chưa đồng đều và chưa hoàn thiện;

Thủ tục đầu tư xây dựng hạ tầng công nghệ thông tin còn phức tạp nên các bộ, ngành có những quan ngại về việc không có công cụ đi kèm hữu hiệu khi thực hiện Cơ chế một cửa quốc gia cũng như tính khả thi khi triển khai.

Kiến nghị, đề xuất

 Để triển khai thực hiện thành công Cơ chế một cửa quốc gia và Cơ chế một cửa ASEAN trong giai đoạn mới, Tổng cục Hải quan kiến  nghị:

Thứ nhất, Chính phủ sớm phê duyệt Kế hoạch tổng thể triển khai Cơ chế một cửa ASEAN và Cơ chế một cửa quốc gia giai đoạn 2016 - 2020 để các bộ, ngành làm căn cứ thực hiện đầu tư, lập kế hoạch tổ chức thực hiện.

Thứ hai, Ủy ban chỉ đạo quốc gia về Cơ chế một cửa ASEAN, Cơ chế một cửa quốc gia và tạo thận lợi thương mại kiện toàn lại Cơ quan thường trực theo hướng theo hướng lấy nhân sự của Tổng cục Hải quan làm nòng cốt.

Đồng thời, bố trí một số cán bộ của các Bộ, ngành làm việc thường trực tại Tổng cục Hải quan để làm công tác tham mưu, điều phối, đôn đốc cũng như giúp việc cho Ủy ban chỉ đạo quốc gia trong các công việc hành chính, báo cáo, và các công việc thường xuyên khác.