Nợ bảo hiểm đang diễn biến ngày càng phức tạp

Trong thời gian qua, tình trạng các doanh nghiệp (DN) chây ỳ, nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN diễn ra ngày càng phổ biến và phức tạp. Điển hình tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh là 2 địa phương có số lượng DN và số tiền nợ đọng bảo hiểm khá cao.

Cụ thể, tại Hà Nội, tính đến hết tháng 8/2019, tổng số nợ BHXH, BHYT, BHTN phải tính lãi trên địa bàn Thành phố là gần 1,8 tỷ đồng, chiếm 4,1% kế hoạch thu. Trong đó, các DN có số nợ đọng bảo hiểm kéo dài gồm: Công ty cổ phần Lilama 3 nợ hơn 34 tỷ đồng (74 tháng); Công ty TNHH May mặc xuất khẩu Vit Garment nợ gần 26 tỷ đồng (22 tháng); Công ty cổ phần Cầu 12 nợ hơn 24 tỷ đồng (32 tháng)…

Hành vi vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN của các DN này đã tác động trực tiếp đến quyền lợi hợp pháp, chính đáng của người lao động, gây ảnh hưởng xấu đến an sinh xã hội trên địa bàn Thủ đô.

Ông Nguyễn Dương – Trưởng phòng Khai thác và Thu nợ (BHXH TP. Hà Nội) cho biết, đơn vị có số tháng, số tiền nợ lớn tập trung vào các DN hoạt động trong lĩnh vực xây dựng cơ bản, cầu đường. Các DN này có xu hướng gia tăng nợ theo thời gian do phát sinh lãi chậm đóng.

Nguyên nhân nợ chủ yếu là do một số DN gặp khó khăn, do thu hẹp hoạt động sản xuất kinh doanh, bị chiếm dụng vốn, chậm được giải ngân dẫn đến tình trạng mất khả năng thanh toán, thậm chí nhiều DN phải dừng hoạt động, giải thể.

Tại TP. Hồ Chí Minh, trong tháng 8/2019, BHXH TP. Hồ Chí Minh đã có công văn gửi Công an Thành phố danh sách 22 DN nợ BHXH và đề nghị xử lý hình sự theo quy định của pháp luật với tổng số tiền nợ gần 50 tỷ đồng, nâng tổng số DN bị đề nghị xử lý hình sự trong 8 tháng năm 2019 là hơn 30 đơn vị.

Có thể kể tới các DN có số nợ bảo hiểm lớn như: Công ty cổ phần Vĩnh Cửu nợ hơn 6,6 tỷ đồng (tính đến tháng 6/2019); Công ty TNHH Sản xuất thương mại dịch vụ Thanh Tiên nợ hơn 4,1 tỷ đồng; Công ty TNHH Địa ốc Hoàng Anh Sài Gòn nợ hơn 1,6 tỷ đồng.

Ngoài ra, trong danh sách BHXH TP. Hồ Chí Minh chuyển sang cơ quan Công an Thành phố đề nghị xử lý hình sự còn có các DN nợ đọng bảo hiểm kéo dài có thể kể tới như: Công ty TNHH Thương mại Minh Khang, Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Hải Thanh, Công ty TNHH Kiến trúc N.Q.H, Công ty cổ phần Xây dựng Phú Khang Gia, Công ty Đầu tư Thương mại dịch vụ Việt Úc; Công ty cổ phần Đầu tư thương mại Lido, Công ty TNHH sản xuất, kinh doanh thương mại thực phẩm Tuyền Ký…

Xử lý hình sự doanh nghiệp trốn đóng BHXH

Trước tình trạng nợ BHXH, BHYT, BHTN có diễn biến ngày càng phức tạp, BHXH các địa phương đã triển khai nhiều biện pháp quyết liệt nhằm thu hồi nợ đọng, trong đó có biện pháp kiên quyết chuyển hồ sơ DN nợ BHXH, BHYT, BHTN kéo dài sang cơ quan công an đề nghị xử lý hình sự theo quy định của pháp luật.

Theo BHXH TP. Hà Nội, từ năm 2016 đến nay, BHXH Thành phố đã hoàn thiện hồ sơ đề nghị tổ chức Công đoàn khởi kiện đối với 592 đơn vị với số tiền nợ BHXH là 475,6 tỷ đồng. Theo đó, tổ chức Công đoàn đã gửi thông báo khởi kiện và nhắc nhở các đơn vị trả nợ và thu hồi được số tiền nợ là 100,1 tỷ đồng.

8 tháng đầu năm 2019, BHXH Thành phố cũng đã có văn bản đề nghị cơ quan công an phối hợp điều tra, xác minh tại 11 DN nợ với số tiền 62,8 tỷ đồng. Trong các hồ sơ này, mặc dù số tiền DN nợ đọng lớn, nhưng số tiền nợ tập trung chủ yếu vào thời điểm trước ngày 01/01/2018 (thời điểm Bộ Luật Hình sự năm 2015 có hiệu lực), nên bị xử lý hành chính theo quy định.

Thời gian tới, BHXH TP.Hà Nội sẽ tiếp tục củng cố hồ sơ, theo dõi quá trình khắc phục và chấp hành các quy định pháp luật của các đơn vị nợ BHXH để có hướng xử lý quyết liệt, nhằm đảm bảo quyền lợi cho người lao động.

Tại TP. Hồ Chí Minh, bên cạnh phối hợp chặt chẽ với cơ quan công an trong công tác khởi kiện các DN nợ BHXH, thời gian qua, BHXH TP. Hồ Chí Minh đã phối hợp với Thanh tra Sở Lao động - Thương binh và Xã hội thực hiện thanh tra pháp luật lao động và BHXH; phối hợp Phòng Cảnh sát kinh tế (PC03) trong việc thu hồi nợ; phối hợp với Ban Quản lý Khu chế xuất - Khu công nghiệp Thành phố mời các đơn vị nợ nằm trong khu lên trao đổi làm việc.

Nếu đơn vị vẫn chưa khắc phục số tiền nợ, BHXH TP. Hồ Chí Minh sẽ chủ động gửi thư mời đơn vị nợ từ ba tháng trở lên và số tiền nợ từ 50 triệu đồng lên đôn đốc nhắc nhở, lập biên bản và yêu cầu trích nộp tiền BHXH, BHYT, BHTN theo quy định.