Linh hoạt trong công tác điều hành giá, đảm bảo kiểm soát lạm phát

Nguyệt Hà

Những năm qua, Bộ Tài chính luôn chủ động cập nhật, theo sát diễn biến giá cả; triển khai các giải pháp quản lý giá nhằm bình ổn góp phần kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ tăng trưởng, phát triển kinh tế - xã hội.

Việc duy trì ổn định giá cả đòi hỏi phải có những giải pháp linh hoạt và chủ động.
Việc duy trì ổn định giá cả đòi hỏi phải có những giải pháp linh hoạt và chủ động.

Chủ động triển khai các giải pháp về quản lý giá

Trong giai đoạn 2021 - 2025, công tác quản lý, điều hành giá được triển khai linh hoạt, góp phần kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô. Đặc biệt, với hệ thống các văn bản hướng dẫn Luật Giá đã góp phần giảm bớt khó khăn cho người dân cũng như hỗ trợ hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, tạo thuận lợi cho việc phục hồi, tăng trưởng phát triển kinh tế…

Cùng với đó, công tác quản lý điều hành giá được thực hiện linh hoạt. Giá các hàng hóa, dịch vụ trong danh mục Nhà nước định giá được thực hiện theo lộ trình, đánh giá kỹ tác động trước khi ban hành hoặc có các chính sách miễn, giảm giá phù hợp trong một số thời điểm dịch COVID-19 diễn ra như: Giá điện, giá nước sạch sinh hoạt, dịch vụ chứng khoán, dịch vụ giáo dục…; hoặc sử dụng công cụ tài chính (thuế bảo vệ môi trường, chính sách thuế nhập khẩu…).

Trong giai đoạn 2021-2025, Bộ Tài chính đã tích cực phối hợp với các bộ, ngành, địa phương theo dõi sát diễn biến giá cả thị trường, chủ động xây dựng các kịch bản và đề xuất các giải pháp điều hành, bình ổn thị trường góp phần kiểm soát lạm phát. Nhờ đó, CPI bình quân năm 2021 tăng 1,84%; năm 2022 tăng 3,15%; năm 2023 tăng 3,25%; năm 2024 tăng 3,63% và 4 tháng đầu năm 2025 tăng 3,2% so với cùng kỳ năm trước; hoàn thành nhiệm vụ kiểm soát lạm phát do Quốc hội đề ra trong giai đoạn 2021 - 2024.

Chính phủ họp về công tác điều hành giá.
Chính phủ họp về công tác điều hành giá.

Bước sang năm 2025, công tác quản lý và điều hành giá đối mặt với nhiều thách thức, trong bối cảnh nền kinh tế thế giới, trong nước tiếp tục có những khó khăn, biến động khó lường và là năm cuối cùng thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021 - 2025. Bên cạnh đó, ngày 05/02/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 25/NQ-CP về mục tiêu tăng trưởng các ngành, lĩnh vực và địa phương bảo đảm mục tiêu tăng trưởng cả nước năm 2025 đạt 8% trở lên. Ngày 19/2/2025, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết số 192/2025/QH15 điều chỉnh một số chỉ tiêu phát triển kinh tế xã hội, trong đó điều chỉnh chỉ tiêu lạm phát: tốc độ tăng CPI bình quân năm 2025 khoảng 4,5 - 5%.

Do đó, để thực hiện nhiệm vụ Quốc hội, Chính phủ đề ra, Bộ Tài chính tiếp tục chủ động phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành địa phương triển khai thực hiện quyết liệt các biện pháp về quản lý, điều hành giá, bình ổn giá cả thị trường, nhất là đối với các hàng hóa, dịch vụ tiêu dùng thiết yếu.

Với các giải pháp tích cực, quý I/2025, giá cả các mặt hàng thiết yếu tương đối ổn định, giá vật liệu xây dựng không có nhiều biến động. Theo số liệu của Cục Thống kê, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 01/2025 tăng 0,98% so với tháng trước, tháng 02/2025 tăng 0,34% so với tháng trước, tháng 03/2025 giảm 0,03% so tháng trước, tháng 4/2025 tăng 0,07% so với tháng trước; CPI bình quân 4 tháng đầu năm 2025 tăng 3,2% so với cùng kỳ năm trước.

Đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý

Mục tiêu của giai đoạn 2026 - 2030 là thực hiện hiệu quả công tác quản lý, điều hành giá góp phần kiểm soát lạm phát do Quốc hội, Chính phủ đặt ra. Đồng thời, hỗ trợ phát triển kinh tế thông qua việc điều hành thực hiện lộ trình giá thị trường đối với các hàng hóa, dịch vụ Nhà nước định giá; thúc đẩy thị trường phát triển, nâng cao chất lượng hàng hóa, dịch vụ cung ứng ra thị trường…

Do vậy, để thực hiện nhiệm vụ đề ra sẽ tiếp tục triển khai tổ chức thi hành Luật Giá năm 2023 và các văn bản hướng dẫn Luật đảm bảo thống nhất, đồng bộ và hiệu quả. Bộ Tài chính sẽ chủ động theo dõi sát diễn biến giá các hàng hóa chiến lược trên thị trường, chủ động thực hiện theo thẩm quyền hoặc đề xuất, tham mưu cấp có thẩm quyền các giải pháp, kịch bản ứng phó phù hợp, linh hoạt, hiệu quả.

 

CPI bình quân năm 2021 tăng 1,84%; năm 2022 tăng 3,15%; năm 2023 tăng 3,25%; năm 2024 tăng 3,63% và 4 tháng đầu năm 2025 tăng 3,2% so với cùng kỳ năm trước; hoàn thành nhiệm vụ kiểm soát lạm phát do Quốc hội đề ra trong giai đoạn 2021 - 2024.

Đồng thời, chủ động nắm chắc thị trường, cân đối cung cầu, giá cả hàng hóa để có giải pháp phù hợp, nhất là đối với hàng hóa, dịch vụ thiết yếu như: Xăng dầu, điện và các nguyên liệu đầu vào quan trọng phục vụ sản xuất. Thực hiện đa dạng hóa thị trường xuất khẩu; cải thiện cơ sở hạ tầng logistics nhằm giảm chi phí vận chuyển; khuyến khích người tiêu dùng Việt Nam ưu tiên sử dụng hàng Việt; khơi thông thị trường nội địa, gắn kết giữa sản xuất, phân phối và tiêu dùng.

Tiếp tục thực hiện điều chỉnh giá dịch vụ công theo lộ trình thị trường và các mặt hàng do Nhà nước quản lý theo nguyên tắc thị trường, chủ động tính toán, chuẩn bị sẵn sàng các phương án giá, lộ trình điều chỉnh giá các mặt hàng. Điều hành chính sách tài khóa phối hợp với chính sách tiền tệ và các chính sách khác để góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế.

Tăng cường triển khai hiệu quả và giám sát thực hiện các biện pháp kê khai giá, niêm yết giá; công khai thông tin về giá; đẩy mạnh tổ chức kiểm tra việc chấp hành pháp luật về giá, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về giá để đảm bảo khách quan, minh bạch và ngăn chặn các hành vi tăng giá bất hợp lý.

Đặc biệt, đẩy mạnh chuyển đổi số trong việc triển khai công tác quản lý nhà nước về giá; xây dựng, hoàn thiện các phương thức tiếp nhận kê khai giá trên môi trường mạng (dịch vụ công trực tuyến, phần mềm cơ sở dữ liệu về giá,…); tổ chức xây dựng, hoàn thiện dữ liệu về giá kê khai các mặt hàng thuộc thẩm quyền quản lý để kết nối, cập nhật vào Cơ sở dữ liệu quốc gia về giá theo quy định.