Đặt vấn đề

Dự thảo của Chuẩn mực quốc tế về Dịch vụ Đảm bảo bền vững (ISSA) số 5000 – Yêu cầu chung đối với dịch vụ vụ đảm bảo bền vững được lấy ý kiến tham vấn công chúng đến tháng 12/2023 và Hội đồng Chuẩn mực Kiểm toán và Dịch vụ Đảm bảo Quốc tế (IAASB) sẽ ban hành vào cuối năm 2024.

Sự ra đời của ISSA 5000 là bước ngoặt quan trọng trong lĩnh vực kiểm toán, mở ra hướng đi mới với mở rộng về đảm bảo bền vững. ISSA 5000 không chỉ thay đổi về kỹ thuật kiểm toán mà còn thay đổi về tư duy, phạm vi hoạt động, đặc biệt trong bối cảnh phát triển bền vững ngày nay càng được các doanh nghiệp (DN) trên toàn thế giới quan tâm. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến thực tiễn nghề nghiệp mà còn tới cả hệ thống đào tạo môn kiểm toán.

Sự xuất hiện của ISSA 5000 mở ra một chương trong hoạt động đào tạo cho sinh viên và kiểm toán viên. Giáo dục đào tạo kiểm toán, nếu như trước đây chỉ tập trung vào tính trung thực, hợp lý của số liệu và tuân thủ quy định về tài chính kế toán, thì nay hoạt động này mở rộng về nội dung phát triển bền vững. Điều này đòi hỏi sự thay đổi căn bản trong ưu tiên và phương pháp giảng dạy, cũng như cách thức đào tạo kiểm toán viên tương lai.

Phân tích ảnh hưởng của ISSA 5000 đối với đào tạo môn kiểm toán tại Việt Nam, bài viết nêu rõ, làm thế nào các giảng viên trong bộ môn kiểm toán có thể đưa nội dung các nguyên tắc và thực hành của ISSA 5000 vào chương trình giảng dạy hiệu quả; thách thức và cơ hội mà ISSA 5000 mang lại cho giảng viên và đề xuất các chiến lược để tích hợp dịch vụ đảm bảo bền vững vào chương trình học kiểm toán.

Phương pháp nghiên cứu

Tác giả áp dụng phương pháp nghiên cứu đa dạng và toàn diện nhằm làm nổi bật vấn đề làm sao để đào tạo kiểm toán có thể thích ứng với các chuẩn mực mới thông qua sự hợp tác giữa các cơ sở giáo dục, hội nghề nghiệp và DN kiểm toán.

Tác giả phỏng vấn chuyên sâu các trưởng, phó trưởng khoa kế toán-kiểm toán, giám đốc và trưởng bộ môn kiểm toán của 15 trường đại học tại Việt Nam nhằm thu thập thông tin về quan điểm, thách thức, cơ hội trong việc tích hợp ISSA 5000 vào chương trình giảng dạy. Qua đó, xác định những hiểu biết sâu sắc về thực tiễn và ý kiến của các chuyên gia.

Tác giả cũng phân tích định lượng nội dung phỏng vấn và nghiên cứu các chương trình đào tạo ngành kế toán, kiểm toán bậc đại học của các trường đại học ở Việt Nam để đánh giá mức độ tích hợp các chủ đề về bền vững và cách thức mà các chương trình này có thể được cải thiện để phù hợp với chuẩn mực ISSA 5000. Ngoài ra, tác giả cũng thực hiện phỏng vấn đại diện các tổ chức nghề nghiệp tại Việt Nam và các kiểm toán viên đang công tác tại các DN kiểm toán lớn, nhằm hiểu rõ hơn về thực tiễn, quan điểm chuyên nghiệp về ISSA 5000. Điều này giúp thu thập thông tin từ nhiều góc độ và cung cấp một cái nhìn đa chiều về chủ đề nghiên cứu.

Cuối cùng, tác giả phân tích, nghiên cứu các hệ thống chuẩn mực của IFAC để hiểu rõ hơn về bối cảnh quốc tế và cách thức các chuẩn mực này có thể được tích hợp vào chương trình giáo dục tại Việt Nam. Điều này không chỉ giúp đánh giá sự thích ứng của Việt Nam với các chuẩn mực quốc tế, mà còn cung cấp góc nhìn sâu rộng hơn về cách thức mà giáo dục đào tạo môn kiểm toán có thể phát triển và thích ứng với thời đại mới.

Tổng quan các nghiên cứu

Sự phát triển của báo cáo bền vững đã trải qua nhiều giai đoạn lịch sử, từ những bước đi ban đầu cho đến khi trở thành một yếu tố không thể thiếu trong bối cảnh kinh doanh như hiện nay. Ban đầu, báo cáo bền vững chỉ là một khái niệm mơ hồ, không được chú trọng. Tuy nhiên, với sự gia tăng nhận thức về tác động của hoạt động kinh doanh đối với môi trường và xã hội, cùng với các thỏa thuận toàn cầu về biến đổi khí hậu, yêu cầu của nhà đầu tư và sự quan tâm của người tiêu dùng, báo cáo bền vững dần trở thành một tiêu chuẩn quan trọng. Các mốc quan trọng như Thỏa thuận chung Paris (The Paris Agreement, 2015) về biến đổi khí hậu, và sự gia tăng trách nhiệm xã hội của DN (CSR) đã đẩy mạnh xu hướng này, khiến báo cáo bền vững trở thành một phần không thể thiếu trong báo cáo của các DN.

Trước đây, kiểm toán bền vững chỉ là lĩnh vực chuyên môn hẹp, là phần phụ trong quá trình kiểm toán chung. Ngày nay, kiểm toán bền vững trở thành một chức năng không thể thiếu trong nghề nghiệp kiểm toán. Vai trò của kiểm toán viên không chỉ đánh giá tính trung thực hợp lý số liệu tài chính, mà phải đảm bảo các DN đang thực hiện trách nhiệm xã hội và môi trường của mình một cách minh bạch và đáng tin cậy. Quá trình này yêu cầu kiểm toán viên phải nắm vững các chuẩn mực và phương pháp mới, phải cập nhật sự thay đổi của các quy định.

ISSA 5000 - một sáng kiến tiêu biểu mới đây của Hội đồng Quốc tế về Kiểm toán và Đảm bảo (IAASB), là bước tiến quan trọng trong việc phát triển một chuẩn mực toàn cầu, toàn diện và không phụ thuộc vào ngành nghề cụ thể cho các công việc đảm bảo bền vững. Mục tiêu của chuẩn mực này là tăng cường sự tin cậy và niềm tin của nhà đầu tư, quản lý quy định, và các bên liên quan vào thông tin bền vững được báo cáo bởi các thực thể khác nhau, trên nhiều chủ đề và khung công tác, như vấn đề môi trường, xã hội, quản trị (ESG), biến đổi khí hậu, và các Chuẩn mực Công bố Bền vững IFRS mới được công bố (IAASB, 2023).

ISSA 5000 dự kiến sẽ bao gồm các yêu cầu chung cho cả hai loại công việc đảm bảo bền vững: hạn chế và hợp lý. Chuẩn mực này đề cập đến mục tiêu, phạm vi, chấp nhận, lập kế hoạch, thực hiện, báo cáo, và lưu trữ tài liệu của các công việc đảm bảo bền vững. Nó cũng cung cấp hướng dẫn về việc áp dụng các nguyên tắc đạo đức nghề nghiệp, quản lý chất lượng, và phán đoán và nghi ngờ chuyên nghiệp trong các công việc đảm bảo bền vững.

Với việc đề xuất ISSA 5000, ngành Kiểm toán sẽ bị tác động đáng kể và tích cực. Đầu tiên, chuẩn mực này sẽ đáp ứng nhu cầu, kỳ vọng ngày càng tăng trên toàn cầu về báo cáo và công bố bền vững đáng tin cậy và có thể so sánh, một yêu cầu trở nên cấp thiết hơn trong bối cảnh của đại dịch COVID-19, Thỏa thuận Paris và các Mục tiêu Phát triển Bền vững. ISSA 5000 cũng sẽ hỗ trợ sự hội tụ và hài hòa của các thực hành và chuẩn mực đảm bảo bền vững giữa các khu vực pháp lý và ngành nghề khác nhau, giúp giảm bớt sự phân mảnh và nhầm lẫn hiện nay trong cảnh quan đảm bảo bền vững. Chuẩn mực này còn cho phép các cơ quan quản lý áp dụng một cách tiếp cận nhất quán và nghiêm ngặt trong các công việc đảm bảo bền vững.

Hơn nữa, ISSA 5000 sẽ thúc đẩy sự đổi mới và phát triển các phương pháp và công cụ đảm bảo bền vững mới, như phân tích dữ liệu, trí tuệ nhân tạo và blockchain, giúp đối mặt với những thách thức và cơ hội của đảm bảo bền vững trong kỷ nguyên số. Việc đề xuất này sẽ nâng cao giá trị và tính liên quan của nghề kiểm toán, mở ra cơ hội nghề nghiệp và kinh doanh mới cho các kiểm toán viên trong lĩnh vực đảm bảo bền vững. Thay đổi này không chỉ là sự phát triển cần thiết cho ngành Kiểm toán mà còn là bước tiến quan trọng trong xây dựng một tương lai bền vững hơn.

ISSA 5000, một chuẩn mực toàn cầu đề xuất cho các công việc đảm bảo bền vững, nhằm tăng cường sự tin tưởng và niềm tin của nhà đầu tư, quản lý quy định, và các bên liên quan vào thông tin bền vững được báo cáo bởi các thực thể khác nhau. Đầu tư môi trường, xã hội, quản trị DN (ESG), một hình thức đầu tư có trách nhiệm, xem xét các yếu tố môi trường, xã hội và quản trị ngoài hiệu suất tài chính khi đưa ra quyết định đầu tư (KPMG, 2023).

Mối liên hệ giữa ISSA 5000 và đầu tư ESG bao gồm: (1) ISSA 5000 hỗ trợ đầu tư ESG bằng cách cung cấp một phương pháp nhất quán và nghiêm ngặt trong việc đảm bảo thông tin bền vững, như chỉ số ESG, công bố và báo cáo, trên các chủ đề và khung công tác khác nhau. Điều này có thể giúp cải thiện độ tin cậy và khả năng so sánh của thông tin bền vững, giảm rủi ro về việc "làm xanh" giả mạo hoặc báo cáo sai lệch; (2) ISSA 5000 đáp ứng nhu cầu và kỳ vọng ngày càng tăng cho đầu tư ESG, đặc biệt trong bối cảnh của đại dịch COVID-19, Thỏa thuận Paris và các Mục tiêu Phát triển Bền vững. Khi ngày càng nhiều nhà đầu tư và các bên liên quan tìm cách điều chỉnh các khoản đầu tư theo giá trị và mục tiêu của họ, ISSA 5000 có thể giúp đảm bảo rằng thông tin bền vững họ dựa vào là đáng tin cậy và phù hợp; (3) ISSA 5000 có thể thúc đẩy sự hội tụ và hài hòa của các thực hành và chuẩn mực đảm bảo bền vững giữa các khu vực pháp lý, ngành nghề và nghề nghiệp khác nhau, giảm bớt sự phân mảnh và nhầm lẫn trong cảnh quan đảm bảo bền vững hiện tại. Điều này có thể giúp tạo điều kiện cho việc tích hợp và phối hợp các sáng kiến và quy định về đầu tư ESG ở cấp độ toàn cầu và khu vực, như Chuẩn mực Công bố Bền vững IFRS và Quy định Tài chính Bền vững của EU.

Khung giáo dục hiện tại trong lĩnh vực giáo dục kiểm toán chủ yếu dựa trên các Chuẩn mực Quốc tế về Kiểm toán (ISAs), tập trung vào việc đảm bảo các báo cáo tài chính và thông tin tài chính lịch sử khác (Adriana Florina Popa, Greg Owens, Bruce Vivian, 2023). Tuy nhiên, chương trình hiện tại có thể chưa đầy đủ trong việc đề cập đến việc đảm bảo thông tin không phải tài chính, chẳng hạn như các vấn đề về môi trường, xã hội và quản trị (ESG), biến đổi khí hậu, và các Chuẩn mực Công bố Bền vững IFRS mới được phát hành gần đây (Sonja E. Pippin, Matthew A. Stallings, Jessica L. Weber, Jeffrey A. Wong, 2021). Chương trình hiện tại có thể không phát triển đủ kỹ năng và năng lực cần thiết cho các công việc đảm bảo bền vững, như phân tích dữ liệu, trí tuệ nhân tạo, blockchain, đạo đức nghề nghiệp, quản lý chất lượng, và phán đoán và nghi ngờ chuyên nghiệp (Kay Emblen Perry, 2019). Điều này cho thấy có một khoảng cách giữa nội dung chương trình hiện tại và yêu cầu thực tiễn ngày nay. Hơn nữa, chương trình giảng dạy hiện tại có thể chưa phản ánh đúng mức độ nhu cầu và kỳ vọng ngày càng tăng về báo cáo và đảm bảo bền vững từ phía nhà đầu tư, quản lý quy định, và các bên liên quan khác, cũng như các cơ hội và thách thức mới nổi cho các kiểm toán viên trong lĩnh vực này (KPMG, 2017). Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc cập nhật và mở rộng chương trình giảng dạy để bắt kịp với xu hướng và nhu cầu hiện tại trong lĩnh vực kiểm toán.

Vấn đề phát triển bền vững đang là chủ đề quan trọng toàn cầu, thu hút sự quan tâm của công chúng. Điều này đồng nghĩa với việc báo cáo và công bố bền vững ngày càng trở nên phổ biến, được chuẩn hóa hơn, khi các thực thể ở các lĩnh vực và khu vực khác nhau áp dụng, điều chỉnh theo các khung công tác và sáng kiến khác nhau như: Các Mục tiêu Phát triển Bền vững của Liên Hợp Quốc, Thỏa thuận Paris, Nhóm Nhiệm vụ về Công bố Tài chính Liên quan đến Khí hậu, các Chuẩn mực Công bố Bền vững IFRS (Sonja E. Pippin, Matthew A. Stallings, Jessica L. Weber, Jeffrey A. Wong, 2021; KPMG, 2017). Đảm bảo bền vững ngày càng quan trọng, có giá trị, khi nó nâng cao độ tin cậy và khả năng so sánh của thông tin bền vững, đồng thời giảm thiểu việc "làm xanh" giả mạo hoặc báo cáo sai lệch. Đảm bảo bền vững còn giúp các thực thể hướng tới mục tiêu không phát thải ròng và hỗ trợ lợi ích công cộng (Adriana Florina Popa, Greg Owens, Bruce Vivian, 2023). Các kiểm toán viên ngày càng tham gia và có ảnh hưởng lớn trong việc đảm bảo bền vững, khi họ có thể tận dụng chuyên môn, kinh nghiệm trong việc đảm bảo, kế toán và chuẩn mực kiểm toán, cũng như tính độc lập và khách quan của họ, để cung cấp dịch vụ đảm bảo chất lượng cao và đáng tin cậy về thông tin bền vững. Điều này cho thấy, vai trò và tầm quan trọng của ngành kiểm toán trong việc hỗ trợ và thúc đẩy các nỗ lực bền vững trên toàn cầu.

Cơ sở lý luận nghiên cứu

Nền tảng lý thuyết cho chủ đề này được kết hợp nhiều lý thuyết và khái niệm quan trọng từ các lĩnh vực giáo dục, phát triển bền vững và kiểm toán. Những nền tảng lý thuyết này cung cấp khung lý luận để hiểu và giải quyết các thách thức và cơ hội từ việc tích hợp các chuẩn mực đảm bảo bền vững vào chương trình giảng dạy môn kiểm toán.

Về lý thuyết học tập, các khái niệm như Học tập chuyển đổi (Transformative Learning), Học tập tự định hướng và Học tập dự án (Project-Based Learning) là quan trọng cho đào tạo kiểm toán, đặc biệt trong bối cảnh của chuẩn mực ISSA 5000 mới đề xuất. Học tập chuyển đổi tập trung vào việc người lớn học cách thay đổi quan điểm và giả định thông qua phản xạ và đối thoại (A.Krajnc, 1989; Brian Fairbanks, 2021), trong khi Học tập tự định hướng nhấn mạnh trách nhiệm của người học trong việc lập kế hoạch, thực hiện và đánh giá mục tiêu học tập của mình (Glassner, Amnon; Back, Shlomo, 2020). Học tập dự án lại khuyến khích học viên giải quyết các vấn đề thực tế thông qua sự hợp tác và tìm tòi (Merriam, S.B., 2001).

Về lý thuyết phát triển chương trình giảng dạy, mô hình của Tyler và phân loại của Bloom rất hữu ích. Mô hình Thiết kế Ngược (Backward Design) của Wiggins và McTighe bắt đầu bằng việc xác định kết quả mong muốn và sau đó làm việc ngược lại để thiết kế đánh giá và hoạt động học tập (James Barron, 2023; Tanner, Daniel và Tanner, Laurel. 2007). Chương trình Spiral Curriculum của Bruner thiết kế chương trình giảng dạy xem xét lại cùng một chủ đề hoặc đề tài ở các cấp độ phức tạp và sâu rộng hơn theo thời gian. Chương trình Tích hợp (Integrated Curriculum) kết nối và liên quan các môn học hoặc lĩnh vực xung quanh một chủ đề chung (M. Priestley, 2011).

Trong đào tạo kiểm toán, đặc biệt trong bối cảnh của ISSA 5000 mới đề xuất, Giáo dục Dựa trên Năng lực (CBE) là một phần thiết yếu. CBE dựa trên các phương pháp đánh giá hợp lệ và đáng tin cậy về tiến trình và thành tựu năng lực của người học (Açıkgöz Tacettin, Babadoğan Mustafa Cem, 2021). CBE hỗ trợ sự phát triển và thành thạo năng lực thông qua con đường học tập cá nhân và linh hoạt, cung cấp cho học viên các cơ hội và nguồn lực học tập đa dạng.

Về lý thuyết quản lý thay đổi, mô hình của Kotter và Lewin rất hữu ích. Mô hình ADKAR tập trung vào cấp độ cá nhân của sự thay đổi, bao gồm năm yếu tố: Nhận thức, Mong muốn, Kiến thức, Khả năng và Củng cố. Mô hình Chuyển đổi của Bridges phân biệt giữa sự thay đổi và quá trình chuyển đổi, giúp giáo viên kiểm toán quản lý các khía cạnh cảm xúc và hành vi của sự thay đổi (Gary Bandy, 2023).

Cuối cùng, Đạo đức và Chuẩn mực nghề nghiệp trong kiểm toán, như Bộ Quy tắc đạo đức của IFAC và Chuẩn mực đào tạo (IES), là các khái niệm quan trọng. Bộ Quy tắc đạo đức của IFAC cung cấp một khung cho các kế toán viên chuyên nghiệp áp dụng các nguyên tắc cơ bản về tính toàn vẹn, khách quan, năng lực và sự cẩn thận chuyên nghiệp, bảo mật và hành vi chuyên nghiệp (IESBA, 2023).

Nền tảng lý thuyết cho việc tích hợp ISSA 5000 vào giáo dục kiểm toán là đa diện, kết hợp từ các lý thuyết học tập của người lớn, nguyên tắc phát triển chương trình giảng dạy, giáo dục dựa trên năng lực, lý thuyết bền vững và môi trường, mô hình quản lý thay đổi, và đạo đức và chuẩn mực chuyên nghiệp trong kiểm toán. Những lý thuyết này cùng nhau hỗ trợ việc phát triển và triển khai một chiến lược giáo dục hiệu quả, trang bị cho các kiểm toán viên các kỹ năng và kiến thức cần thiết để điều hướng trong bối cảnh đảm bảo bền vững đang phát triển.

Kết quả nghiên cứu và bàn luận

Kết quả phỏng vấn về việc tích hợp nội dung phát triển bền vững và chuẩn mực ISSA 5000 vào công tác giáo dục đào tạo môn kiểm toán tại Việt Nam cho thấy nhiều khía cạnh đáng chú ý:

Thứ nhất, về nhận thức và hiểu biết về chuẩn mực ISSA 5000, các giảng viên môn kiểm toán tại Việt Nam cho thấy, mức độ nhận thức và hiểu biết về ISSA 5000 còn hạn chế và không đồng đều. Một số giảng viên có hiểu biết tốt về ISSA 5000 và các vấn đề liên quan đến báo cáo phát triển bền vững, trong khi một phần lớn khác lại chưa hiểu rõ hoặc chỉ mới tiếp cận được thông tin cơ bản về chuẩn mực này. Điều này phản ánh sự cần thiết của việc truyền thông và đào tạo mạnh mẽ hơn để nâng cao nhận thức và kiến thức về ISSA 5000 trong giới giảng viên môn kiểm toán.

Thứ hai, về việc tích hợp nội dung phát triển bền vững trong đào tạo kiểm toán, việc tích hợp nội dung phát triển bền vững vào chương trình đào tạo kiểm toán hiện nay còn hạn chế và không đồng đều giữa các cơ sở đào tạo. Một số trường chỉ mới giới thiệu về ISSA 5000 ở mức độ cơ bản hoặc chỉ tích hợp một phần trong các học phần kế toán và kiểm toán, không đưa nó thành một phần quan trọng và rõ ràng trong chương trình đào tạo. Điều này chỉ ra sự cần thiết của việc xây dựng và tích hợp nội dung phát triển bền vững một cách hệ thống và sâu rộng hơn.

Thứ ba, về mức độ sẵn sàng hội nhập, mức độ sẵn sàng hội nhập và tích hợp ISSA 5000 vào chương trình đào tạo có sự khác biệt đáng kể giữa các cơ sở giáo dục. Nhiều yếu tố ảnh hưởng đến khả năng và quyết định tích hợp ISSA 5000 của mỗi cơ sở, từ mục tiêu đào tạo đến sự sẵn có của văn bản hướng dẫn và tài liệu. Điều này yêu cầu một sự điều chỉnh và cải tiến toàn diện từ việc xây dựng chương trình học, đào tạo giảng viên, cung cấp tài nguyên, hỗ trợ sinh viên.

Thứ tư, về khó khăn thách thức, hạn chế nguồn lực, các thách thức bao gồm hạn chế về nguồn lực, khả năng tiếp cận tài liệu và hướng dẫn, cũng như sự tương thích giữa ISSA 5000 và các chuẩn mực kiểm toán hiện hành tại mỗi quốc gia. Điều này đòi hỏi sự cải thiện và hỗ trợ đối với cả nguồn lực và cơ sở vật chất, cũng như sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ sở giáo dục, cơ quan chuyên ngành và các tổ chức chuyên nghiệp.

Thứ năm, về thái độ và nhận thức về dịch vụ đảm bảo bền vững, các giảng viên và sinh viên môn kiểm toán có thái độ và nhận thức khác nhau về dịch vụ đảm bảo bền vững. Trong khi giảng viên thể hiện sự quan tâm và thái độ tích cực, sinh viên còn cần được khuyến khích và hướng dẫn thêm để có thể nhận thức đầy đủ hơn về vấn đề này.

Thứ sáu, tác động của việc đào tạo cho giảng viên và phát triển chuyên môn, các sáng kiến đào tạo và phát triển chuyên môn dành cho giảng viên có tác động tích cực đến khả năng giảng dạy các chủ đề đảm bảo tính bền vững. Điều này đòi hỏi sự tăng cường nghiên cứu và phát triển chuyên môn trong lĩnh vực này, không chỉ đối với giảng viên mà còn cho toàn bộ cộng đồng học thuật.

Thứ bảy, về sự tham gia của các bên liên quan và hợp tác trong ngành, sự hợp tác giữa các tổ chức giáo dục, hội nghề nghiệp và doanh nghiệp kiểm toán mang lại nhiều lợi ích trong việc phát triển chương trình giảng dạy và tài liệu giảng dạy có liên quan. Điều này không chỉ góp phần vào việc phát triển bền vững trong lĩnh vực kiểm toán mà còn đảm bảo nhu cầu nguồn nhân lực chất lượng cao trong tương lai.

Nghiên cứu về việc lồng ghép nội dung phát triển bền vững vào giáo dục đào tạo môn kiểm toán tại Việt Nam, đặc biệt dưới góc độ chuẩn mực ISSA 5000, đã phản ánh một vấn đề còn nhiều tranh luận. Nhận thức và hiểu biết về ISSA 5000 trong giới giảng viên còn hạn chế, không đồng đều, nhu cầu cấp thiết về đào tạo và truyền thông cần chuyên sâu hơn.

Việc tích hợp nội dung phát triển bền vững vào chương trình giảng dạy hiện nay chưa thực sự toàn diện, với nhiều trường chỉ mới áp dụng một cách cơ bản hoặc chưa tích hợp chủ đề này vào chương trình. Sự khác biệt rõ ràng về mức độ sẵn sàng hội nhập ISSA 5000 giữa các cơ sở giáo dục cùng với những thách thức về nguồn lực và tiếp cận tài liệu cho thấy cần có sự thay đổi và cải tiến trong phương pháp giáo dục. Điều này đòi hỏi sự đầu tư lớn hơn vào nguồn nhân lực, tài nguyên giáo dục và hỗ trợ từ các tổ chức chuyên nghiệp.

Phân tích sâu hơn, nghiên cứu này cũng phản ánh một nhu cầu rõ ràng về việc tích hợp cách tiếp cận đa ngành trong giáo dục đào tạo ngành kiểm toán, như kết hợp kiến thức về tài chính, môi trường và xã hội. Điều này không chỉ mở rộng phạm vi hiểu biết của sinh viên về bền vững, mà còn chuẩn bị cho họ các kỹ năng cần thiết để đối mặt với các thách thức toàn cầu trong tương lai.

Kết luận

Nghiên cứu này cho thấy, nhận thức và hiểu biết về ISSA 5000 trong cộng đồng giảng viên kiểm toán còn hạn chế, không đồng đều. Việc tích hợp nội dung phát triển bền vững vào chương trình giảng dạy hiện tại cũng chưa toàn diện, phản ánh nhu cầu về sự thay đổi và cải tiến trong giáo dục kiểm toán. Mức độ sẵn sàng hội nhập ISSA 5000 và các thách thức liên quan đến nguồn lực và tiếp cận tài liệu cần được giải quyết để thực hiện quá trình tích hợp này một cách hiệu quả. Thái độ và nhận thức về dịch vụ đảm bảo bền vững có sự khác biệt giữa giảng viên và sinh viên, cần sự khuyến khích và hỗ trợ thêm cho sinh viên. Các sáng kiến đào tạo và phát triển chuyên môn dành cho giảng viên có tác động tích cực đến khả năng giảng dạy các chủ đề đảm bảo tính bền vững, yêu cầu nỗ lực nghiên cứu và phát triển chuyên môn hơn nữa.

Sự hợp tác giữa các tổ chức giáo dục, hội nghề nghiệp và DN kiểm toán không chỉ góp phần phát triển bền vững trong lĩnh vực kiểm toán, mà còn đáp ứng nhu cầu nguồn nhân lực chất lượng cao trong tương lai.

Việc tích hợp ISSA 5000 vào đào tạo kiểm toán tại Việt Nam là một nhiệm vụ đòi hỏi sự thay đổi đáng kể trong phương pháp giảng dạy, chương trình đào tạo và hợp tác ngành. Điều này không chỉ giúp cập nhật chương trình đào tạo phù hợp với chuẩn mực quốc tế, mà còn mở rộng phạm vi hiểu biết và kỹ năng thực tế của sinh viên trong một môi trường kinh doanh toàn cầu ngày càng chú trọng đến phát triển bền vững.

Tài liệu tham khảo:

1. A.Krajnc (1989), Lifelong Education for Adults, Pergamon, COLIN J TITMUS, In Advances in Education, Pages 19-21, ISBN 9780080308517, https://doi.org/10.1016/B978-0-08-030851-7.50012-6;
2. Adriana Florina Popa, Greg Owens , Bruce Vivian (2023), Three Actions for Auditing Educators to Prepare for the Proposed New Sustainability Assurance Standard ISSA 5000, IFAC Knowledge Gateway, https://www.ifac.org/knowledge-gateway/supporting-international-standards/discussion/3-actions-auditing-educators-prepare-proposed-new-sustainability-assurance-standard-issa-5000;
3. Açıkgöz Tacettin, Babadoğan Mustafa Cem (2021), Competency-Based Education: Theory and Practice, Psycho-Educational Research Reviews, Vol. 10 No. 3 (2021), DOI: https://doi.org/10.52963/PERR_Biruni_V10.N3.06.