Thủ tục hải quan điện tử (HQĐT) tại Việt Nam được thực hiện thí điểm từ năm 2005 theo Quyết định 149/2005/QĐ-TTg ngày 20/6/2005 của Thủ tướng Chính phủ.

Một cải cách mang lại nhiều lợi ích

Những lợi ích mang lại cho DN có thể dễ dàng nhận rõ là HQĐT giúp doanh nghiệp (DN) giảm thời gian làm thủ tục, giảm chi phí, ông Trần Mã Thông, Phó Cục trưởng Cục Hải quan TP HCM cho biết:

Với thủ tục HQĐT, hàng hóa được thông quan ngay trên hệ thống điện tử, mọi trao đổi thông tin với DN cũng được thực hiện qua hệ thống này. Hàng hóa thuộc luồng xanh thì DN chỉ cần in tờ khai tại đơn vị, đóng dấu và đem đến cửa khẩu có hàng hóa để nhận hàng. Còn hàng hóa thuộc luồng vàng, luồng đỏ, DN mang hồ sơ đến cửa khẩu có hàng hóa để hải quan kiểm tra thực tế hồ sơ và hàng hóa.

Nếu so sánh với thủ tục hải quan truyền thống thì thủ tục HQĐT tự động hóa được khoảng 70%.

Việc phân luồng hàng hóa cũng hoàn toàn tự động hóa nhằm hạn chế tối đa tiếp xúc trực tiếp giữa DN với hải quan để hạn chế đến mức thấp nhất tiêu cực. Đồng thời, thời gian thông quan hàng hóa nhanh chóng, tiết kiệm chi phí cho DN.

Mục tiêu từ nay đến cuối năm, Hải quan TP HCM phấn đấu 70% tờ khai xuất nhập khẩu hàng hóa (tương ứng với 50% - 70% kim ngạch) được thông quan điện tử.

Hải quan Hải Phòng là một trong những đơn vị đi đầu thực hiện thí điểm thủ tục HQĐT từ năm 2005. Đến nay đã có hơn 15.000 tờ khai hàng hóa xuất nhập khẩu được xử lý bằng phương thức điện tử với kim ngạch gần 1 tỷ USD và sự tham gia của 400 DN.

Hàng hóa được phân luồng xanh đạt trung bình từ 3-15 phút, luồng vàng từ 10 -20 phút (điện tử), từ 10 - 60 phút đối với luồng vàng phải kiểm tra hồ sơ giấy.

Kết thúc năm 2010, Hải quan Hải Phòng phấn đấu triển khai thủ tục HQĐT tại 100% chi cục trực thuộc; thông quan 70% kim ngạch XNK qua phương thức này...

Tiếp tục nhân rộng mô hình

Theo ông Trần Quốc Định, Phó Trưởng Ban Cải cách hiện đại hóa, Tổng cục Hải quan, thủ tục HQĐT là xu hướng phát triển tất yếu trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày nay.

Tiếp theo giai đoạn thực hiện thí điểm tại một số địa phương từ năm 2005, hiện nay Tổng cục Hải quan đang tiếp tục mở rộng thực hiện thí điểm thủ tục này trên quy mô rộng hơn, đối tượng thực hiện được mở rộng cho mọi DN có nhu cầu,

Bên cạnh việc tiếp tục thực hiện thủ tục HQĐT tại Cục Hải quan TP Hải Phòng và TP.HCM, Tổng cục Hải quan đang tập trung triển khai thí điểm thủ tục HQĐT mở rộng theo Quyết định 103/2009/QĐ-TTg ngày 12/8/2009 của Thủ tướng Chính phủ về việc sửa đổi, bổ sung một số điều Quyết định 149/2005/QĐ-TTg.

Theo đó, thủ tục HQĐT sẽ được thực hiện thí điểm đến hết năm 2011 tại Cục Hải quan TP Hải Phòng, TP HCM, Hà Nội, Đà Nẵng, Đồng Nai, Bình Dương, Lạng Sơn, Quảng Ninh, Bà Rịa – Vũng Tàu, Quảng Ngãi và Cục Hải quan các tỉnh, thành phố khác nếu có đủ điều kiện.