Tình hình buôn lậu, gian lận thương mại diễn biến phức tạp

Theo Báo cáo của Tổng cục Hải quan, tình hình buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả ngày càng tinh vi, thủ đoạn vi phạm của các đối tượng diễn biến ngày càng phức tạp, chúng thường hoạt động thành các đường dây để buôn lậu, vận chuyển trái phép vào Việt Nam các loại hàng cấm, hàng có thuế suất cao, hàng hóa yêu cầu phải có giấy phép quản lý chuyên ngành, hàng vi phạm về vệ sinh an toàn thực phẩm, ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng...

Tuyến biên giới, cửa khẩu đường bộ nổi lên là hoạt động buôn lậu, vận chuyển trái phép các mặt hàng cấm, hàng tạm nhập tái xuất, hàng bách hóa tiêu dùng... như: Ma túy, ngoại tệ, tiền giả, pháo, rượu, bia, thuốc lá, nước giải khát, đường, gia cầm, thực phẩm, quần áo, giày dép, điện thoại di động, đồ chơi trẻ em...

Hoạt động buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa trên tuyến đường biển, các cảng biển quốc tế tập trung vào các mặt hàng: xăng, dầu, gỗ, khoáng sản, động thực vật hoang dã, đồ điện tử, điện lạnh đã qua sử dụng...

Tại các cửa khẩu cảng hàng không quốc tế, bưu điện quốc tế đáng chú ý là hoạt động buôn lậu, vận chuyển trái phép các mặt hàng cấm, hàng nhỏ gọn, có giá trị cao, dễ cất giấu như: ma túy, vũ khí, vàng, sản phẩm của động vật hoang dã, điện thoại, thuốc lá, rượu, mỹ phẩm, thực phẩm chức năng...

Trước tình hình trên, Tổng cục Hải quan đã chỉ đạo lực lượng kiểm soát Hải quan bám sát các chỉ đạo của Chính phủ, Ban chỉ đạo 389 Quốc gia, Bộ Tài chính triển khai nhiều giải pháp nhằm chủ động phòng ngừa, đấu tranh hiệu quả đối với hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới.

Nhờ nắm vững diễn biến tình hình, xác định trọng điểm, chủ động xây dựng kế hoạch, chuyên đề, xác lập, đấu tranh thành công nhiều chuyên án, bắt giữ, xử lý thành công nhiều vụ việc, giải quyết dứt điểm nhiều hiện tượng nóng, nổi cộm.

Từ ngày16/12/2015 đến ngày15/12/2016, lực lượng kiểm soát Hải quan đã phát hiện, bắt giữ, xử lý 15.489 vụ, trị giá hàng hóa vi phạm ước tính khoảng 416 tỷ 498 triệu đồng, thu nộp ngân sách 171 tỷ 249 triệu đồng. Trong số này, cơ quan Hải quan đã khởi tố 47 vụ và chuyển cơ quan khác khởi tố 95 vụ.

Một số kết quả nổi bật

Thời gian qua, ngành Hải quan đã tổ chức, triệt phá thành công nhiều chuyên án lớn liên quan đến buôn bán, vận chuyển trái phép động vật hoang dã, quý hiếm được đánh giá cao. Điển hình là vụ vận chuyển trái phép 137,5 kg ngà voi và các sản phẩm chế tác từ ngà voi (vòng, hạt) từ Ăngola về Nội Bài; vụ vận chuyển trái phép 9.052 kg vỏ mai đồi mồi; 1.345 kg tắc kè, 16 kg đồi mồi sống từ Indonesia về cảng Hải An, Hải Phòng; vụ buôn lậu, vận chuyển trái phép 300 kg gỗ trắc từ Lào về Việt Nam qua cửa khẩu La Lay, Quảng Trị...

Ngành Hải quan cũng tăng cường sử dụng trang thiết bị, đảm bảo kịp thời hỗ trợ việc theo dõi hành vi, vận chuyển vụ buôn lậu lớn có tính chất nguy hiểm. Toàn ngành đấu tranh hiệu quả với hoạt động buôn lậu, vận chuyển trái phép qua biên giới đối với mặt hàng thiết bị điện tử, gia dụng đã qua sử dụng có diễn biến phức tạp tại địa bàn Hải Phòng và TP. Hồ Chí Minh.

Ngoài ra, toàn Ngành cũng tăng cường sử dụng trang thiết bị, đảm bảo kịp thời hỗ trợ việc theo dõi hành vi, vận chuyển vụ buôn lậu lớn có tính chất nguy hiểm; đấu tranh trọng điểm có hiệu quả với hoạt động buôn lậu, vận chuyển trái phép xăng dầu khoáng sản đã phát hiện bắt giữ 13 vụ vi phạm; tang vật vi phạm gồm 6.502,39 lít và 12.299,16 tấn xăng…

Kết quả trên đạt được là do các đơn vị chủ động xây dựng giải pháp, tổ chức lực lượng, bóc dỡ nhiều chuyên án, vụ việc đường dây lớn. Ngành Hải quan tham mưu với Chính phủ, Bộ Tài chính từng bước hoàn thiện văn bản quy phạm pháp luật; ban hành nhiều văn bản về kiểm soát hải quan, quy trinh, nghiệp vụ hải quan.

Đặc biệt, thời gian qua có sự thay đổi lớn khi thành lập 3 đơn vị nghiệp vụ quan trọng: Phòng giám soát kiểm tra trực tuyến; Đội chuyên trách điều tra hình sự; tách Đội kiểm tra chống buôn lậu ma túy thành Đội kiểm soát buôn lậu ma túy miền Bắc và miền Nam.

Trong đó, Phòng giám sát kiểm tra trực tuyến đã hỗ trợ tăng cường công tác đấu tranh chống buôn lậu thông qua việc cảnh báo lô hàng đối tượng trọng điểm; hỗ trợ trong phát hiện ngăn chặn hành vi vi phạm. Đội chuyên trách điều tra hình sự là lực lượng mũi nhọn đấu tranh với những vụ việc có tính chất nghiêm trọng.

Những trọng tâm cần tập trung trong năm 2017

Để nâng cao năng lực, hiệu quả trong công tác đấu tranh phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới; thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ kiểm soát Hải quan, trong thời gian tới, ngành Hải quan sẽ tập trung thực hiện một số nội dung trọng tâm sau:

Thứ nhất, tạo thuận lợi trong hoạt động xuất nhập khẩu, xuất nhập cảnh nhưng vẫn đảm bảo công tác kiểm soát hải quan. Tập trung thực hiện tốt các công tác nghiệp vụ cơ bản nhằm xác định các đối tượng, địa bàn trọng điểm, hàng hóa trọng điểm để phát hiện, đấu tranh với các hành vi buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới.

Thứ hai, tiếp tục cải cách, hiện đại hóa phương tiện, trang thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ; Tinh nhuệ, chính quy lực lượng; Ứng dụng triệt để công nghệ thông tin trong quá trình kiểm tra, giám sát, kiểm soát hải quan nhằm chủ động phòng ngừa, hạn chế, triệt tiêu nguyên nhân và điều kiện phát sinh tội phạm.

Thứ ba, chủ động phối hợp với các lực lượng chức năng, chính quyền địa phương nhằm phát hiện, đấu tranh bắt giữ, xử lý nghiêm minh, kịp thời hành vi buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, gian lận thương mại và hàng giả.