Báo cáo tóm tắt về Di cư và Phát triển được công bố gần đây của Ngân hàng Thế giới (WB) nhận định, năm 2013, Việt Nam sẽ thu hút kiều hối với con số khoảng 11 tỷ USD, tăng 6,5% so với năm 2012, đứng thứ 9 trong danh sách 10 nước nhận kiều hối hàng đầu thế giới. Các cơ quan quản lý Việt Nam cũng dự kiến kiều hối ở mức 11 tỷ USD trong năm 2013 (năm 2011, lượng kiều hối chuyển về Việt Nam đạt 9 tỷ USD, năm 2012 tăng lên 10 tỷ USD).

Trên thực tế, trong 10 tháng đầu năm 2013, lượng kiều hối chuyển về Việt Nam nói chung, TP. Hồ Chí Minh nói riêng đã ghi nhận rất nhiều kết quả tích cực. Theo báo cáo từ Ngân hàng Nhà nước (NHNN) chi nhánh TP. Hồ Chí Minh, kiều hối 10 tháng đầu năm 2013 chuyển về TP. Hồ Chí Minh ước đạt 3,7 tỷ USD, bằng trên 90% của cả năm ngoái.

Đặc biệt, có công ty kiều hối Sacombank với doanh số kiều hối chuyển về nước chỉ trong 9 tháng đầu năm đã lên tới 1,2 tỷ USD. Dự báo đến cuối năm, kiều hối của TP. Hồ Chí Minh (địa bàn có lượng kiều hối lớn nhất cả nước) sẽ đạt khoảng 4,7 tỷ USD, cao hơn con số 4,1 tỷ USD của năm 2012.

Ngân hàng “đua” khuyến mãi

Tính từ năm 1993 đến năm 2012, tổng lượng kiều hối chuyển về Việt Nam đã đạt trên 73 tỷ USD, bình quân chiếm 6,8% GDP trong thời gian tương ứng. Theo các chuyên gia ngân hàng, dịch vụ kiều hối không chỉ đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế mà còn giúp ngân hàng thương mại thu phí và bán chéo các dịch vụ khác cho người nhận kiều hối, đồng thời nâng cao uy tín thương hiệu. Đây thực sự là nguồn ngoại tệ giá rẻ cho các ngân hàng.

Hàng năm, kiều hối chuyển về Việt Nam thường tăng mạnh vào các tháng cuối năm, đặc biệt là vào dịp Tết Nguyên đán. Nắm bắt được xu hướng này, nhiều ngân hàng đã cải thiện chất lượng dịch vụ chi trả kiều hối, triển khai những chương trình khuyến mãi dành cho khách hàng.

Cải thiện chất lượng dịch vụ

Phần đông các ngân hàng đã thành lập công ty kiều hối hoặc bộ phận chuyên môn về kiều hối để phát triển dịch vụ đa dạng, tốt hơn. Nhiều ngân hàng đã cóthểcho khách hàng lựa chọn hình thức nhận tiền tại quầy, chi trả tại nhà hoặc qua tài khoản, qua thẻ ATM của chính ngân hàng và các ngân hàng khác. Thậm chí, có ngân hàng còn tiến hành chi trả tại nhàn gay cả vào thời gian ngoài giờ làm việc hành chính, các ngày lễ, tết.

Các ngân hàng thương mại  cũng có những kế hoạch phát triển mạng lưới của mình. Lượng kiều hối chuyển về Việt Nam từ 2 nguồn: Việt kiều và lao động Việt Nam đang làm việc ở nước ngoài. Đáng chú ý, lượng tiền do lao động làm việc ở nước ngoài có tỷ trọng ngày một tăng (khoảng 500.000 lao động Việt Nam đang làm việc tại hơn 40 quốc gia và vùng lãnh thổ).

Để “đón” dòng tiền của người lao động xuất khẩu chuyển cho người thân thuận tiện hơn, từ tháng 10/2013, Eximbank đã hợp tác với Prabhu Group Inc (Công ty chuyển tiền quốc tế có trụ sở chính tại New York, Hoa Kỳ và có mạng lưới chuyển tiền tại nhiều quốc gia trên khắp thế giới) cung cấp dịch vụ chi trả kiều hối Prabhu. Để nhận tiền kiều hối từ Công ty Prabhu tại Việt Nam, người nhận tiền đến điểm giao dịch gần nhất của Eximbank (hơn 200 điểm giao dịch trên toàn quốc), cung cấp mã số nhận tiền và nhận tiền từ người thân chuyển về bằng loại tiền USD hoặc VND mà không phải trả thêm bất kỳ khoản chi phí nào. Trước đó, Eximbank cũng đã hợp tác với MoneyGram (có mạng lưới hơn 190.000 đại lý) để phục vụ nhu cầu chuyển kiều hối của người lao động hay kiều bào ở nước ngoài có thể gửi tiền về Việt.

Nhiều ngân hàng đang đẩy mạnh việc hợp tác với các công ty chuyển tiền quốc tế như Western Union, Xpress Money, Wells Fargo… Ngân hàng BIDV cũng đang triển khai chiến lược tổng thể nhằm đem lại những sản phẩm, dịch vụ tiện ích nhất cho khách hàng. Các kênh chuyển tiền kiều hối ngày càng được đa dạng hóa qua Swift, qua kênh của Western Union, hay qua các kênh kiều hối song phương…

Tăng khuyến mãi

Cùng với việc đa dạng hóa các dịch vụ chi trả kiều hối, nhiều ngân hàng đã bắt đầu triển khai những chương trình khuyến mãi dành cho khách hàng nhận tiền gửi từ nước ngoài. Với mỗi giao dịch nhận/ chuyển tiền từ nước ngoài qua dịch vụ Western Union tại Ngân hàng Hàng Hải, khách hàng sẽ được nhận nhiều quà tặng hấp dẫn hoặc tiền mặt tương ứng với mức tiền giao dịch. Ngoài ra, khách hàng còn có cơ hội tham gia quay số trúng thưởng với giải đặc biệt là chuyến du lịch Hồng Kông.

Ngân hàng Eximbank cũng trao cho khách hàng cơ hội trúng giải thưởng có giá trị lên tới 20 triệu đồng với mỗi 300 USD kiều hối hay như ngân hàng Sacombank đã triển khai chương trình khuyến mãi “Kiều hối trao tay - Vận may gõ cửa” với mỗi khoản chuyển 200 USD kiều hối là có cơ hội nhận giải thưởng sản phẩm gia dụng có giá trị lên tới hàng chục triệu đồng…

Thách thức với kênh phi chính thức

Vấn đề khiến các công ty, ngân hàng đau đầu hiện nay là kênh chuyển tiền phi chính thức, chuyển tiền qua tay. Kênh chuyển tiền này không chính thức nhưng mạng lưới vô cùng rộng và báo cáo của WB cũng cho thấy, người chuyển tiền thông qua các kênh không chính thức trên thế giới vẫn phổ biến.

Theo đánh giá của WB, kiều hối chuyển về Việt Nam chịu phí dịch vụ khá thấp so với các nước khác, hiện ở 0,05%/món gửi, tối đa 200 USD. Về phía nhận, hiện mức phí rút ngoại tệ mà các ngân hàng thu dao động ở khoảng 0,15%. Như vậy, mức phí hiện là công cụ cạnh tranh chính của kênh chính thức đối với các đường dây chuyển tiền qua tay (phí dịch vụ thu người gửi tiền của các đường dây chuyển tiền hiện vào khoảng 1,5%/tổng số tiền chuyển đối với khoản chuyển trên 10.000 USD và 2% nếu chuyển từ 1.000 USD đến 7.000 USD).

Với việc các ngân hàng nâng cao chất lượng dịch vụ, giúp khách hàng chuyển, nhận tiền từ nước ngoài về Việt Nam được nhanh chóng, an toàn, chi phí thấp, hy vọng dòng kiều hồi sẽ đạt những ngưỡng cao mong đợi trong những tháng tới.

Bài đăng trên Tài chính & Đầu tư số 11 - 2013