Ngân hàng số - Xu hướng mới cho ngân hàng bán lẻ tương lai
Sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin hiện nay đang hình thành nên ngân hàng số - xu hướng mới cho ngân hàng bán lẻ tương lai, mang đến những cơ hội mới cho các ngân hàng, nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức cần phải vượt qua cho các nhà quản lý.
Phát biểu tại Diễn đàn ngân hàng bán lẻ diễn ra ngày 1/12 tại TP. Hồ Chí Minh, TS. Cấn Văn Lực, chuyên gia tài chính, ngân hàng cho rằng, sự phát triển của công nghệ thông tin kéo theo xu hướng phát triển ngân hàng số và Việt Nam không nằm ngoài xu hướng đó.
So với một số nước trong khu vực như Indonesia, Philippines, Malaysia…, tỷ lệ sử dụng ngân hàng số (mobile, internet banking) của người dân Việt Nam ở mức khá cao, chiếm khoảng 40% người sử dụng dịch vụ ngân hàng.
Tiềm năng tăng trưởng ngân hàng số tại Việt Nam còn lớn vì Việt Nam có dân số trẻ, tốc độ tăng trưởng internet ở mức cao.
Theo số liệu của IBM năm 2015, tốc độ tăng trưởng internet Việt Nam xếp hạng 15 trên thế giới. Cùng với đó là chủ trương thanh toán không dùng tiền mặt đã thức đẩy tiềm năng tăng trưởng ngân hàng bán lẻ rất lớn. Đó là chưa nói đến tiềm năng tăng trưởng của khách hàng ngân hàng bán lẻ sử dụng dịch vụ ngân hàng số cũng rất lớn trong tương lai, khi tầng lớp trẻ sinh ra và lớn lên trong thời đại công nghệ số.
Việc phát triển ngân hàng số còn là nhu cầu từ chính ngân hàng trong việc mở rộng thế kênh phân phối, thay đổi về môi trường cạnh tranh, tiết kiệm chi phí.
Mặc dù vậy, theo các chuyên gia thì dịch vụ ngân hàng số tại Việt Nam còn khá đơn điệu, chủ yếu là các dịch vụ cơ bản như chuyển tiền, thẻ thanh toán… Để phát triển ngân hàng số thành công, hiệu quả vẫn cần nhiều nền tảng hỗ trợ như thành lập ban chỉ đạo, thiết kế chiến lược ngân hàng số tổng thể.
3 bước liên hoàn cần các ngân hàng thực hiện là tăng cường công nghệ số đối với sản phẩm, dịch vụ; trải nghiệm khách hàng; tác nghiệp và nguồn nhân lực. Ngân hàng phải đầu tư vào phân tích kinh doanh, dùng công nghệ số làm gia tăng giá trị lâu dài cho khách hàng cũng như tận dụng công nghệ số phát triển kinh doanh, sản phẩm mới.
Ngân hàng phải thay đổi tư duy của chính mình bởi thói quen tiêu dùng của khách hàng trên thiết bị di động ngày một gia tăng mạnh mẽ. Khách hàng ngủ với điện thoại, thức dậy check mail, trên xe xem điện thoại, ở công ty dùng điện thoại ghi chép, đặt hàng với điện thoại, chụp ảnh và up ảnh lên instagram...
Người tiêu dùng dùng Việt Nam hiện dùng smartphone mọi lúc mọi nơi để làm việc, giải trí.
Nguồn thu tiềm năng rất lớn
Nhận định được đưa ra từ các chuyên gia tài chính, đến năm 2018, kinh doanh dùng công nghệ số sẽ đóng góp 44% doanh thu của ngân hàng so với mức 32% của năm 2013. Tuy nhiên, chính sự thay đổi về đầu tư công nghệ, phát triển ngân hàng số sẽ tác động tích cực lên việc giảm chi phí hoạt động và lợi nhuận, nhưng lại gia tăng rủi ro.
Cũng theo TS. Cấn Văn Lực, sự phát triển ngân hàng số cũng đi kèm không ít rủi ro như: rò rỉ thông tin, dữ liệu khách hàng, giao dịch gian lận, hackers… Ngoài ra, nếu các dự án công nghệ thông tin chậm trễ hoặc vượt ngân sách hay kém chất lượng sẽ tác động tiêu cực đến giao dịch của khách hàng cũng như kết quả hoạt động của ngân hàng.
Vì vậy, lãnh đạo các ngân hàng phải có kỹ năng quản lý nguồn nhân lực đa thế hệ (lực lượng trẻ chủ yếu, những người am hiểu công nghệ, có khả năng đa nhiệm, nhu cầu thành đạt), với năng suất lao động cao hơn.
Việc tuân thủ quy định về quản lý rủi ro công nghệ, bảo vệ dữ liệu, an toàn, bảo mật thông tin khách hàng cũng cần được nâng cao. Điều này đòi hỏi quy trình công việc mới cho các ngân hàng, do tăng cường ứng dụng công nghệ số và chi phí tuân thủ sẽ gia tăng. Đồng thời, đòi hỏi sự cam kết, nhất quán của các cấp lãnh đạo trong ngân hàng về phát triển ngân hàng số.
Muốn có thành công trong phát triển ngân hàng số đòi hỏi có sự đầu tư lâu dài, nhưng chi phí đầu tư lại là thách thức.
Ông Matthew B Martin, Giám đốc công nghệ Ngân hàng ACB cho rằng, các phương thức mới cho ngành ngân hàng trong bối cảnh phát triển của thời đại công nghệ số gồm: chữ ký điện tử, mua hàng qua mạng, trung tâm truyền thông xã hội…
Do vậy, việc phát triển ngân hàng số thành công là phải làm những gì để xác định tính cách duy nhất khách hàng của mình cũng như những gì khách hàng mong đợi và coi trọng.
“Để tồn tại, phát triển, mỗi ngân hàng phải trở thành công ty công nghệ, doanh nghiệp công nghệ số”, ông Matthew cho biết.