Đẩy mạnh công tác quản lý đối với hoạt động chuyển nhượng BĐS

Báo cáo tại Hội nghị, bà Nguyễn Thị Lan Anh - Vụ trưởng Vụ Quản lý Doanh nghiệp nhỏ vừa và hộ kinh doanh, cá nhân cho biết, trong thời gian qua, ngành Thuế đã đẩy mạnh công tác quản lý đối với hoạt động chuyển nhượng BĐS.

Cụ thể, Tổng cục Thuế cũng phối hợp với các cơ quan thông tấn, báo chí đăng tải các bài báo tuyên truyền về chống thất thu thuế từ chuyển nhượng BĐS. Xây dựng nội dung hướng dẫn Cục Thuế tỉnh, thành phố tuyên truyền đến người nộp thuế, các tổ chức hành nghề công chứng về quyền lợi, nghĩa vụ, trách nhiệm của người nộp thuế để nâng cao tính tuân thủ trong việc khai báo giá chuyển nhượng đúng với giao dịch thực tế.

Để đồng bộ triển khai các giải pháp chống thất thu thuế từ BĐS một cách toàn diện, Tổng cục Thuế xây dựng Đề án “Tăng cường quản lý thuế và chống thất thu đối với các khoản thu về đất và BĐS”. Đồng thời, tổ chức đoàn khảo sát tại Cục Thuế TP. Hà Nội, Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh, Cục Thuế tỉnh Quảng Ninh để nắm thực trạng công tác triển khai thực hiện chống thất thu đối với hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng BĐS.

Tại các địa phương, cơ quan thuế đã hướng dẫn người dân, doanh nghiệp kê khai đúng giá chuyển nhượng làm căn cứ tính thuế theo quy định của pháp luật, đồng thời cũng yêu cầu cơ quan thuế tăng cường công tác phối hợp với các cơ quan, ban ngành địa phương trong quản lý đối với hoạt động chuyển nhượng BĐS, đặc biệt siết chặt việc xử lý hình sự đối với hành vi trốn thuế liên quan đến hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng BĐS.

Đồng thời, tăng cường tuyên truyền, phổ biến chính sách pháp luật, đặc biệt là nội dung quy định về hành vi trốn thuế và xử lý vi phạm đối với hành vi trốn thuế. Cơ quan thuế đã phối hợp tố chức thanh tra, kiểm tra liên ngành, đồng thời thực hiện một số biện pháp để thu thập chứng cứ xác minh giá chuyển nhượng như: xác minh với các Văn phòng công chứng về hợp đồng đặt cọc, hợp đồng khác giá khai thuế, Phụ lục hợp đồng với giá điều chỉnh; xác minh qua ngân hàng các thông tin về giao dịch liên quan chuyển nhượng BĐS, vay để mua BĐS,…

Bằng các giải pháp nghiệp vụ cộng với việc đẩy mạnh tuyên truyền nên số thu từ hoạt động chuyển nhượng BĐS đã có những kết quả tích cực. Năm 2020, tăng thu gần 1,8 nghìn tỷ đồng, tỷ lệ tăng 12% so với năm 2019; năm 2021 tăng hơn 4,9 nghìn tỷ đồng, tỷ lệ tăng 30% so với năm 2020. Lũy kế 3 tháng đầu năm 2022 tăng 3,2 nghìn tỷ đồng, tỷ lệ tăng 63% so với 3 tháng đầu năm 2021.

Trong giai đoạn từ ngày 1/1/2021 đến ngày 15/1/2022, cơ quan thuế các cấp đã thực hiện đấu tranh chống thất thu với 233.983 tổ chức, cá nhân có hồ sơ chuyển nhượng BĐS, qua đó tăng thu hơn 500 tỷ đồng và chỉ tính riêng giai đoạn từ ngày 1/1/2022 đến ngày 31/3/2022, cơ quan thuế các cấp đã thực hiện đấu tranh với 60.289 hồ sơ, số thu tăng hơn 326 tỷ đồng... 

Cần hệ số điều chỉnh giá đất làm căn cứ áp dụng tính thuế thu nhập chuyển nhượng BĐS

Phát biểu tại cuộc họp, đại diện các Cục Thuế thẳng thắn nhìn nhận và chia sẻ về vướng mắc cũng như các nguyên nhân liên quan đến đất đai khiến việc áp thuế đất sát với giá thị trường còn gặp rất nhiều khó khăn; hay như khó khăn đến từ công tác đấu tranh, kiểm tra lại hồ sơ, nhận thức của người dân, về cơ sở dữ liệu, cơ chế chính sách... 

Theo Phó Cục trưởng Cục Thuế TP. Hà Nội Viên Viết Hùng, khó nhất hiện nay là Luật Đất đai quy định Bảng giá đất ổn định 05 năm, trong khi thực tế giá thị trường BĐS lại biến động liên tục, vì vậy dẫn đến việc giá quy định không sát với giá của thị trường BĐS. Hiện nay, cũng chưa có cơ quan nào xây dựng cơ sở dữ liệu về giá giao dịch trên thị trường BĐS.

Phó Cục trưởng Viên Viết Hùng cho rằng, việc thiếu cơ sở dữ liệu và căn cứ pháp lý về giá giao dịch thông thường trên thị trường nên việc đấu tranh, ấn định thuế đối với giá chuyển nhượng BĐS gặp rất nhiều khó khăn và tiềm ẩn nhiều rủi ro đối với cơ quan thuế. Đó là chưa kể theo quy định hiện nay, thời gian xử lý hồ sơ tại cơ quan thuế là không quá 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ. Trong khi đó, với lượng hồ sơ chuyển nhượng BĐS trong thời gian qua rất lớn thì cơ quan thuế không đủ thời gian và nguồn lực để thực hiện.

Bên cạnh đó, công tác phối hợp với các cơ quan, ban, ngành liên quan cũng gặp không ít khó khăn. Đơn cử như một số ngân hàng thương mại lấy lý do bảo mật thông tin khách hàng, không phối hợp với cơ quan thuế trong việc cung cấp thông tin giao dịch của người nộp thuế...

Tại cuộc họp, đại diện một số Cục Thuế Hải Dương, Bắc Ninh... cũng phản ánh, thực tế hiện nay, một số văn phòng công chứng tư nhân, môi giới, tư vấn BĐS… có hiểu biết về chính sách nhưng vì lợi ích kinh tế mà lợi dụng chính sách tư vấn cho người mua bán BĐS khai thuế với giá tương đương giá theo Bảng giá của UBND các tỉnh, thành phố. Các đối tượng đầu tư BĐS chuyên nghiệp, thường không trực tiếp đứng tên BĐS, do đó cơ quan thuế gặp rất nhiều khó khăn khi tuyên truyền, yêu cầu ký cam kết và lấy Thông báo thuế.

Phát biểu chỉ đạo cuộc họp, Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Cao Anh Tuấn đánh giá cao những kết quả mà cơ quan thuế các cấp đã đạt được trong công tác đấu tranh chống thất thu đối với hoạt động chuyển nhượng BĐS.

Tuy nhiên, trong thời gian tới, nhằm siết chặt hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng BĐS, chống thất thu cho ngân sách nhà nước, Tổng cục trưởng Cao Anh Tuấn yêu cầu toàn ngành Thuế tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền để người dân hiểu đầy đủ, chính xác về nghĩa vụ và lợi ích trong việc thực hiện nộp thuế chuyển nhượng BĐS; những rủi ro, trách nhiệm khi kê khai giá không đúng.

Bên cạnh đó, toàn ngành Thuế cần tiếp tục tập trung tăng cường xây dựng cơ sở dữ liệu về giá đã giao dịch và kê khai thuế để làm căn cứ tính thuế theo quy định của Luật Quản lý thuế.

Đặc biệt, để thu thuế chuyển nhượng BĐS sát với giá thị trường, cơ quan thuế các địa phương cần tham mưu với UBND ra quyết định bảng giá đất có hệ số điều chỉnh giá đất riêng làm căn cứ áp dụng tính thuế thu nhập chuyển nhượng BĐS.

Tổng Cục trưởng Cao Anh Tuấn yêu cầu các Cục Thuế đẩy mạnh rà soát đấu tranh với các tổ chức cá nhân, đặc biệt là các doanh nghiệp kinh doanh BĐS. Yêu cầu các đơn vị tự điều chỉnh giá kê khai tính thuế sát với giá thị trường chi tiết đến từng con đường, tuyến phố trong dự án.

Tổng Cục trưởng Cao Anh Tuấn nhấn mạnh, nếu phát hiện trường hợp cố tình vi phạm, cơ quan thuế sẽ chuyển hồ sơ sang Cơ quan Công an điều tra, xử lý nghiêm, đảm bảo công khai minh bạch trong hoạt động kinh doanh chuyển nhượng BĐS...