Hà Nội là một trong những địa phương đi đầu trong việc phối hợp giữa ngành Thuế và Bảo hiểm xã hội (BHXH) cùng đồng hành bảo vệ quyền lợi BHXH cho người lao động. Hai đơn vị đã phối hợp nhịp nhàng và hiệu quả, kịp thời trao đổi thông tin về tình hình hoạt động của doanh nghiệp (DN), số lao động trong DN, số lao động đang đóng BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) và tình trạng nợ BHXH, BHYT, BHTN của DN...

Theo đó, trên địa bàn TP. Hà Nội, trong năm 2018, Cục Thuế TP. Hà Nội đã gửi hơn 11.000 thông báo nợ BHXH đến các DN có số nợ BHXH trên 3 tháng, với tổng số tiền nợ trên 2.095 tỷ đồng, qua đó hỗ trợ BHXH Thành phố thu hồi nợ để đảm bảo quyền và lợi ích chính đáng của người lao động.

Theo bà Đàm Thị Hòa, Phó giám đốc BHXH Hà Nội, Cục Thuế TP. Hà Nội đã cung cấp cho cơ quan BHXH mã số thuế của 29.386 đơn vị, DN mới thành lập; danh sách 27.615 đơn vị ngừng, dừng sản xuất kinh doanh, có chủ bỏ trốn, bị phong tỏa hóa đơn; 6.432 đơn vị có dấu hiệu vi phạm Luật BHXH, Luật BHYT. Đây là những dữ liệu, cơ sở quan trọng để cơ quan BHXH khai thác mở rộng đối tượng tham gia, tăng nguồn thu và giảm nợ BHXH.

Thực hiện quy chế phối hợp giữa hai đơn vị, thời gian qua, Cục Thuế còn tăng cường tuyên truyền, trao đổi thông tin qua website, thư điện tử về chính sách thuế cũng như chính sách BHXH, BHYT, BHTN tới người nộp thuế. “Nếu như trước đây, việc tuyên truyền của ngành Thuế mới chỉ dừng lại ở bộ phận kế toán, thì nay thông qua email do DN đăng ký, cả giám đốc và kế toán DN đều nhận được thông tin về chủ trương, chính sách BHXH, BHYT”, ông Mai Sơn, Phó Cục trưởng Cục Thuế TP. Hà Nội cho biết. Ngày 15 hàng tháng, Cục Thuế cung cấp danh sách các đơn vị đăng ký mã số thuế mới phát sinh trên địa bàn, danh sách các DN giải thể, phá sản, bị thu hồi giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, ngừng hoạt động, tạm ngừng hoạt động... cho BHXH Thành phố. Đồng thời, gửi qua hệ thống thư điện tử tự động các công văn, văn bản liên quan đến chế độ, chính sách BHXH, BHYT cho 120.480 DN và hộ kinh doanh trên địa bàn TP. Hà Nội...

Ngoài ra, khi thực hiện thanh tra, cơ quan thuế cũng kết hợp yêu cầu DN nộp tiền BHXH; đồng thời, đã phát hiện 6.432 DN vi phạm hoặc có dấu hiệu vi phạm pháp luật BHXH. Cụ thể, cơ quan thuế đã trực tiếp đôn đốc 1.777 DN nợ BHXH; qua đó đã có 575 đơn vị truy nộp số tiền 75,5 tỷ đồng BHXH.

Tại TP. Hồ Chí Minh, bà Nguyễn Thị Thu, Phó giám đốc BHXH TP. Hồ Chí Minh cho biết, công tác phối hợp với ngành Thuế đã được BHXH TP. Hồ Chí Minh triển khai từ nhiều năm qua với 3 nội dung trọng điểm gồm: Phối hợp trong công tác trao đổi, cung cấp thông tin về tình hình DN trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh; Phối hợp trong công tác thanh tra, kiểm tra DN thực hiện trích, nộp các khoản BHXH theo đúng quy định pháp luật; Phối hợp tổng kết, đánh giá quy chế phối hợp định kỳ giữa 2 đơn vị, qua đó bảo vệ hữu hiệu quyền lợi BHXH của người lao động.

Theo bà Nguyễn Thị Thu, hiện nay, đầu mối là phòng Khai thác và Thu nợ sẽ thường xuyên, liên tục có sự tương tác, trao đổi thông tin với phòng Kê khai kế toán thuế của Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh để nắm bắt thông tin của các DN. Từ các thông tin này, cơ quan BHXH sẽ phân loại theo địa bàn để chuyển đến giám đốc BHXH các quận, huyện yêu cầu xử lý.

Trên cơ sở nguồn dữ liệu này cùng với dữ liệu BHXH các quận, huyện khai thác từ các đội kê khai kế toán thuế tổng hợp, BHXH cấp quận, huyện phải có trách nhiệm vào cuộc. Bằng các hình thức như trực tiếp làm việc với DN; Phối hợp với chính quyền phường, xã; Đề nghị cơ quan thuế cùng vào cuộc phối hợp. Từ đó, xác minh chính xác, rõ ràng về số người lao động đang làm việc nhưng chưa được DN tham gia BHXH theo luật định để yêu cầu tham gia. Nếu người lao động bị DN né tránh trong thời gian dài trước đó sẽ buộc DN truy đóng BHXH cho người lao động đầy đủ.

Công tác phối hợp giữa cơ quan thuế và cơ quan BHXH có ý nghĩa tích cực, đặc biệt kịp thời trao đổi thông tin về tình hình hoạt động của DN, số lao động trong DN, số lao động đang đóng BHXH, BHYT, BHTN và tình trạng nợ BHXH, BHYT, BHTN của DN...

Qua dữ liệu do cơ quan thuế cung cấp, cơ quan BHXH đã chủ động rà soát để xác định số DN chưa tham gia BHXH , BHYT và BHTN để xây dựng kế hoạch khai thác, phát triển đối tượng tham gia theo đúng quy định của pháp luật; đồng thời, chủ động phối hợp với chính quyền địa phương xác định tình trạng hoạt động như ngừng, dừng giao dịch của DN để có biện pháp quản lý phù hợp. Bên cạnh đó, từ dữ liệu do cơ quan thuế cung cấp, BHXH đồng cấp đã cử cán bộ tới kiểm tra, yêu cầu các DN trên địa bàn nghiêm túc thực hiện pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động, góp phần đảm bảo quyền lợi cho người lao động.