Qua hơn một năm tiến hành sửa đổi, với 7 phiên bản dự thảo, ngày 16/9 vừa qua, Chính phủ chính thức ban hành Nghị định số 65/2022/NĐ-CP (Nghị định số 65). Ông Nguyễn Hoàng Dương - Phó vụ trưởng, Vụ Tài chính các ngân hàng và tổ chức tài chính (Bộ Tài chính) cho biết, Nghị định số 65 có nhiều điểm mới liên quan đến các đối tượng tham gia vào thị trường, cụ thể:

Thứ nhất, về điều kiện và hồ sơ phát hành, các điều kiện về phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ được quy định ở Luật Doanh nghiệp và Luật Chứng khoán, Nghị định số 65 chỉ điều chỉnh một số quy định về hồ sơ, để đảm bảo tăng tính minh bạch của việc phát hành trái phiếu doanh nghiệp, tăng tính tiếp cận thông tin của chủ thể phát hành và của nhà đầu tư.

Theo đó, Nghị định bổ sung quy định doanh nghiệp phát hành phải có kết quả xếp hạng tín nhiệm trong một số trường hợp cụ thể theo quy định của Luật Chứng khoán và việc này sẽ áp dụng từ ngày 1/1/2023; khi doanh nghiệp phát hành cho nhà đầu tư cá nhân phải có hợp đồng ký kết với đại diện người chủ sở hữu trái phiếu; phải có xác nhận của ngân hàng thương mại về việc mở tài khoản từ việc phát hành trái phiếu.

Thứ hai, liên quan đến trách nhiệm của doanh nghiệp phát hành, nghị định bổ sung các quy định để nâng cao trách nhiệm về nghĩa vụ công bố thông tin của nhà phát hành cho nhà đầu tư và trách nhiệm trong việc sử dụng vốn và các quy định khác.

Cụ thể: Doanh nghiệp sẽ phải mua lại bắt buộc trái phiếu doanh nghiệp, nếu vi phạm phương án phát hành công bố cho nhà đầu tư; thông tin công bố cho nhà đầu tư phải minh bạch, phải trung thực, bao gồm cả quá trình trước khi phát hành và các nghĩa vụ về công bố thông tin sau khi phát hành trái phiếu; tài sản đảm bảo đối với những trái phiếu có tài sản đảm bảo hoặc trái phiếu được bảo lãnh phải được định giá và phải đăng ký biện pháp đảm bảo theo quy định;

Các thông tin về doanh nghiệp, thông tin về công bố tình hình tài chính của doanh nghiệp, thông tin về việc thực hiện của doanh nghiệp, nếu có vấn đề gì sai bị phát hiện được trong quá trình triển khai, HNX sẽ đưa lên chuyên trang thông tin để nhà đầu tư nắm được những thông tin cụ thể hơn về doanh nghiệp.

Thứ ba, chính sách liên quan đến nâng cao tính chuyên nghiệp của nhà đầu tư. Đây chính là một trong những rủi ro lớn trong có thể phát sinh trong thời gian vừa qua.

Theo đó, nhà đầu tư cá nhân muốn trở thành nhà đầu tư chuyên nghiệp, đối với cả phương thức xác nhận nhà đầu tư theo danh mục đầu tư nhà đầu tư, phải đảm bảo phải có 2 tỷ đồng danh mục đầu tư với giá trị trung bình trong vòng 6 tháng và việc xác nhận đó sẽ có hiệu lực trong vòng 3 tháng.

“Đây là một điểm rất mới, tăng trách nhiệm của nhà đầu tư hơn khi khi đưa ra quyết định đầu tư của mình, đó là khi mua trái phiếu doanh nghiệp, nhà đầu tư phải đọc một bản công bố thông tin và phải phải tự mình ký vào bản đó, xác nhận mình tiếp nhận đầy đủ những thông tin doanh nghiệp công bố; đồng thời, mình hiểu pháp luật và chịu trách nhiệm về việc đầu tư trái phiếu doanh nghiệp”, ông Nguyễn Hoàng Dương nhấn mạnh.

Nghị định số 65 cũng quy định, nhà đầu tư không phải nhà đầu tư chứng khoán doanh nghiệp sẽ không được tham gia vào các hợp đồng cùng đầu tư trái phiếu do các nhà đầu tư chuyên nghiệp khác rao bán. Điều này sẽ giúp giải quyết một rủi ro rất lớn trong thời gian vừa qua.

Một nhóm quy định nữa trong Nghị định số 65 là nhóm quy định liên quan đến các tổ chức trung gian, cung cấp dịch vụ. Theo đó, bổ sung các điều điều khoản để tăng cường trách nhiệm, tăng cường nghĩa vụ của các tổ chức cung cấp dịch vụ trên thị trường bao gồm: tổ chức tư vấn phát hành, tổ chức kiểm toán, hay tổ chức định giá, kể cả tổ chức định mức tín nhiệm.

Nghị định số 65 cũng quy định rõ về việc thiết lập một trường thứ cấp để giao dịch các trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ. Theo đó, đặt ra lộ trình để đưa các trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ vào giao dịch trên thị trường này.

Ông Nguyễn Hoàng Dương cho biết, quy định này có rất nhiều tác dụng, đó là: khi có thị trường thứ cấp, tính thanh khoản của trái phiếu phát hành sẽ được tăng lên.

Đồng thời, đối với cơ quan quản lý Nhà nước cũng có số liệu, dữ liệu của việc giao dịch ở trên thị trường thứ cấp. Theo đó, tất cả các hoạt động giao dịch được lưu hết, phục vụ cho quá trình thanh kiểm tra sau này nếu có những vấn đề hoặc có những vi phạm xảy ra trên thị trường.

“Với việc Chính phủ ban hành Nghị định số 65, thị trường trái phiếu của Việt Nam sẽ tiệm cận và sẽ bước sang một giai đoạn phát triển thực chất hơn, để những doanh nghiệp công bố công khai, minh bạch thông tin vẫn tiếp tục huy động được nguồn vốn trung và dài hạn rất hiệu quả trên thị trường”, ông Nguyễn Hoàng Dương nhấn mạnh.

Còn theo ông Đỗ Ngọc Quỳnh - Tổng Thư ký Hiệp hội Thị trường Trái phiếu Việt Nam, Nghị định 65 đã bổ sung cơ chế chính sách để nâng cao tính chuyên nghiệp, tính minh bạch, và tính tự chịu trách nhiệm trong việc tham gia thị trường. Các điểm sửa đổi trong Nghị định 65 đã khắc phục được rất nhiều điểm mà trước đây chúng ta còn chưa rõ trong Nghị định 153.

“Điểm mà tôi nghĩ rất quan trọng là quy định trách nhiệm đối với chính bản thân nhà đầu tư, tức khi tham gia thị trường phải có trách nhiệm tìm hiểu thông tin (không phải chỉ gắn với trách nhiệm của nhà đầu tư không, mà còn gắn với trách nhiệm của tổ chức tư vấn phát hành trái phiếu cũng như đại lý phát hành, xác nhận nhà đầu tư chuyên nghiệp). Tất cả phải cùng hợp sức để cung cấp, minh bạch hóa thông tin”, ông Đỗ Ngọc Quỳnh nhấn mạnh.

Nghị định số 65 đã quy định rát rõ ràng để đảm bảo tất cả các thành phần tham gia thị trường có trách nhiệm minh bạch hóa thông tin và chịu trách nhiệm việc tham gia thị trường của mình khi chúng ta đã nắm rõ và có thông tin một cách đầy đủ.

Ông Đỗ Ngọc Quỳnh khẳng định: "Nghị định số 65 sẽ giúp đưa phát hành riêng lẻ về đúng bản chất, đặc biệt tăng tính chuyên nghiệp, tính tự chịu trách nhiệm của các thành phần tham gia thị trường".