Người Mỹ yêu mến Harriet Tubman

Bộ trưởng Tài chính Jack Lew đã tuyên bố chủ nhân đương thời của đồng 20 USD, Tổng thống đời thứ 7 của Mỹ Andrew Jackson sẽ chia sẻ không gian của mình với một phụ nữ da màu Harriet Tubman. Theo đó, chân dung cựu Tổng thống Mỹ Andrew Jackson sẽ được chuyển ra phía sau của tờ 20 USD, thay vào đó là hình ảnh của bà Harriet Tubman. Như vậy, sắp tới, cả mặt trước và sau của tờ 20 USD đều là chân dung của các nhân vật nổi tiếng.

Đồng 20 USD, một trong những đồng bạc phổ biến nhất thế giới, được in lần đầu tiên vào năm 1928, gọi là “Jackson Bill” với ý nghĩa đơn giản là tờ tiền in hình cựu Tổng thống Andrew Jackson. Sau đó, phiên bản thứ 2 của tờ 20 USD được in lại vào năm 2003, tuy nhiên về cơ bản, mặt sau tờ “Jackson Bill” vẫn in hình Nhà Trắng. Với sự thay đổi trên, có lẽ 20 USD sẽ không còn là “Jackson Bill” mà người ta sẽ gọi nó là “Tubman - Jackson Bill” hoặc “Tubson Bill” hay những tên gọi đại loại thể hiện sự chia sẻ của 2 nhân vật lịch sử này trên cùng một đồng bạc.

Nhiều người cho rằng, lý do Nhà Trắng thay thế hình ảnh trên đồng 20 USD này là bởi trước đó có một số lời đồn đoán về bí ẩn trên tờ tiền này. Người ta cho rằng, với cách gấp tờ 20 USD phiên bản 1928 theo hướng dẫn sẽ có được hình ảnh Lầu Năm Góc bốc cháy sau vụ khủng bố 11.9.2001 và mặt sau trùng với ảnh chụp tòa tháp đôi - trung tâm thương mại thế giới New York gặp nạn trong cùng vụ khủng bố. Tuy nhiên, giới chức Mỹ khẳng định, việc thay đổi thiết kế tờ “Jackson Bill” nằm trong chiến dịch thay đổi diện mạo cho hệ thống tiền tệ nước Mỹ cùng nhiều đồng bạc khác, trong đó có tờ 5 USD và 10 USD. Sự thay đổi này cũng có thể bắt nguồn từ một đề xuất trong thư của một bé gái gửi Tổng thống Mỹ Obama, phàn nàn về việc thiếu vắng hình ảnh người phụ nữ trên những đồng bạc Mỹ.

Tờ 20 USD dự kiến sẽ bắt đầu lưu hành vào năm 2020 nhân kỷ niệm 100 năm ngày Mỹ sửa đổi Hiến pháp cho phép phụ nữ đi bầu cử.

Kể từ đây, người dân thế giới sẽ không chỉ biết đến Harriet Tubman trong các tư liệu lịch sử, sách báo hay tượng đài về bà ở New York. Người Mỹ ở mọi lứa tuổi dành nhiều tình cảm cho nhân vật lịch sử này và đó là lý do việc chân dung bà trên đồng bạc xanh nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ của hơn 600.000 người Mỹ. Harriet Tubman đã vượt qua một loạt các ứng viên khác như Đệ nhất phu nhân đầu tiên của nước Mỹ Eleanor Roosevelt; nữ hoạt động nhân quyền Rosa Park và lãnh đạo người da đỏ Wilma Mankiller trong cuộc bình chọn nhân vật xứng đáng cho thiết kế mới của đồng “Jackson Bill” do một tổ chức độc lập tiến hành hồi tháng 3.2015.

Harriet Tubman (1822 - 1913), là người Mỹ gốc Phi, nhà hoạt động nhân đạo chống chế độ nô lệ và từng là điệp viên Liên bang trong cuộc nội chiến 1864 - 1865 (còn gọi là chiến tranh giữa các tiểu bang Mỹ). Thoát khỏi ách nô lệ tại nơi sinh ra và lớn lên (bang Maryland) năm 1849, bà Tubman đã quay trở lại quê nhà, giải cứu hàng nghìn nô lệ khác hồi thế kỷ XIX thông qua hệ thống mang tên “đường sắt ngầm” - mạng lưới nhà an toàn dưới lòng đất.

Di sản mới của Obama

Sự thay đổi bất ngờ trong thiết kế của một số đồng bạc xanh, đặc biệt là tờ 20 USD còn trở thành di sản đầy tính nhân văn khác của Tổng thống Mỹ Barack Obama. Việc đưa hình ảnh Harriet Tubman lên đồng bạc này thể hiện sự quan tâm đặc biệt của nước Mỹ đối với chế độ nô lệ và bất bình đẳng giới.

Từ khi nhậm chức chủ nhân Nhà Trắng, ông Obama đã tìm cách bù đắp những bất bình đẳng trong quá khứ, thúc đẩy sự đa dạng về giới tính, chủng tộc bằng cách đưa vào chương trình nghị sự chính trị của nước Mỹ những vấn đề về nữ giới, người đồng tính, người chuyển giới, người Mỹ gốc Phi…

Ông chủ Nhà Trắng đương nhiệm đã mang màu sắc phong phú cho danh sách nhân vật tham gia chính trị nước Mỹ thông qua việc bổ nhiệm thẩm phán tòa án tối cao và hai vị Tướng da màu. Nhân viên Nhà Trắng đầu tiên công khai chuyển giới cũng nằm dưới thời Chính quyền Obama.Ngoài tờ 20 USD, Washington dự kiến thay đổi thiết kế của các đồng bạc có mệnh giá 5 USD và 10 USD. Đáng chú ý là cả 3 đồng bạc sẽ đều xuất hiện hình ảnh những nhân vật nữ nổi tiếng của nước Mỹ.

Theo kế hoạch ban đầu, tờ 10 USD sẽ là đồng bạc thay đổi thiết kế đầu tiên được lưu hành vào năm 2020. Song dưới sức ép của nhóm “Women on 20s” sau nhiều tuần tranh cãi, Chính phủ Mỹ đã chấp thuận thay đổi thiết kế đồng 20 USD trước hết để kịp ra mắt công chúng Mỹ vào năm 2020 - đúng dịp kỷ niệm 100 năm ngày phụ nữ Mỹ được trao quyền bầu cử. Nếu để đồng 10 USD thay đổi diện mạo trước sẽ phải mất tới một thập kỷ nữa thì đồng 20 USD với chân dung Tubman mới được lưu hành.