Theo đánh giá của Ban chỉ đạo 389 TP. Hà Nội, sau 1 năm thực hiện Chỉ thị 30/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường công tác đấu tranh chống buôn lậu thuốc lá trên địa bàn Hà Nội, tình trạng buôn lậu thuốc lá điếu đã giảm đáng kể, hiện tượng bày bán thuốc lá nhập lậu không còn diễn ra công khai.

Tuy nhiên, trong tháng 12, lực lượng chức năng liên tiếp phát hiện các vụ vận chuyển, tập kết thuốc lá không rõ nguồn gốc tại Hà Nội. Kết quả trên cho thấy, trong những tháng cuối năm,đặc biệt là dịp Tết tiềm ẩn nhiều nguy cơ bùng phát hoạt động kinh doanh thuốc lá không rõ nguồn gốc.

Điển hình là vụ việc ngày 18-12, Đội Cảnh sát điều tra về trật tự quản lý kinh tế và chức vụ - Công an Quận Thanh Xuân phối hợp với Đội Quản lý thị trường số 12 – Chi cục Quản lý thị trường Hà Nội kiểm tra xe ô tô BKS 30A-559.95 đang dừng đỗ tại ngõ 107 đường Võ Chí Công (phường Xuân La, quận Tây Hồ, Hà Nội).

Qua đó, lực lượng liên ngành phát hiện 4 thùng cát- tông bên ngoài in nhãn hiệu “OLIWA – Mỳ cây thơm ngon” nhưng bên trong có 318 cây thuốc lá (tương đương 3.180 điếu thuốc) loại 555 Gold. Tại thời điểm kiểm tra, lái xe Lê Tuấn Anh (SN 1982, trú tại Sóc Sơn, Hà Nội) không xuất trình được hóa đơn chứng từ chứng minh nguồn gốc hàng hóa.

Tại cơ quan điều tra,Tuấn Anh khai nhận: “Qua khảo sát, tôi biết giá cả thuốc lá trên thị trường chênh lệch nhiều nên đã nhờ người quen mua ở nhiều nguồn khác nhau, trôi nổi trên thị trường rồi thu gom thành số lượng lớn, chào hàng tại các cơ sở bán lẻ,quán cà phê trên địa bàn Thủ đô và bán rất chạy. Mặc dù biết việc buôn bán hàng hóa thuốc lá không rõ nguồn gốc là sai, sẽ bị xử lý nhưng tôi không biết sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự”.

Theo quan sát của phóng viên, trên địa bàn TP. Hà Nội, mặc dù tình trạng bày bán thuốc lá ngoại đã không còn công khai như trước nhưng khách hỏi mua là có. Tại khu vực bán thuốc lá gần ngã 3 Lương Định Của – Phạm Ngọc Thạch, đối diện nhà hàng Hoàng Gia hoặc ngã tư Nguyễn Thái Học, Lê Duẩn khi phóng viên hỏi mua thuốc lá Caster 5 (xuất xứ Hàn Quốc), chủ một cơ sở bán lẻ không lấy các loại thuốc đang được bày bán công khai trong tủ mà quay sang bên cạnh, mở tấm bạt màu xanh phủ trên một thùng nhôm lớn để lấy thuốc lá, đưa cho khách hàng.

Giá bán loại thuốc này hiện nay trên thị trường là 70.000 đồng/bao nhưng theo chủ cơ sở kinh doanh đang bất rất chạy do thuốc có mùi thơm, hàng về liên tục nhưng có lúc không đáp ứng đủ nhu cầu khách hàng. Giá xách tay về từ nước ngoài của loại thuốc này dao động từ 520.000 – 550.000 đồng/cây. Nếu mua đều, chủ cửa hàng này sẵn sáng bán cho khách hàng với giá 500.000 đồng/cây.

Theo đánh giá của một cán bộ Ban Chỉ đạo 389 TP. Hà Nội: “Mặc dù thuốc lá ngoại đắt, khó mua nhưng người tiều dùng vẫn có nhu cầu sử dụng do tâm lý sính ngoại nên hoạt động buôn lậu, kinh doanh, tàng trữ thuốc lá điếu nhập lậu vẫn tồn tại nhưng ở quy mô nhỏ lẻ và phân tán, chủ yếu tại các địa điểm kinh doanh không cố định.

Lợi nhuận bất hợp pháp thu được từ hoạt đông buôn lậu thuốc lá vẫn lớn trong khi nhu cầu tiêu dùng vẫn còn nên các đối tượng buôn bán, vận chuyển, tàng trữ ngày càng tinh vi, thủ đoạn để đối phó với cơ quan chức năng như vận chuyển nhỏ lẻ, để lẫn với hàng hóa khác, nắm bắt thời gian làm việc của cơ quan chức năng nhằm tránh bị phát hiện, bắt giữ”.

Bên cạnh đó, do thuốc lá là mặt hàng dễ vận chuyển, các đối tượng đầu nậu thường xuyên thay đổi quy luật vận chuyển, thuê các cá nhân mang hàng và khi bị bắt giữ không xuất hiện nên công tác nắm bắt đối tượng chính gặp nhiều khó khăn.

Đồng thời, chủ kinh doanh thường không lưu giữ nhiều hàng hóa tại các cửa hàng mà cất giữ phân tán tại nhiều địa điểm khác nhau (nhà riêng, thay đổi phương tiện vận chuyển, vận chuyển nhỏ lẻ, xem kẽ với thuốc lá sản xuất trong nước) nên rất khó phát hiện.

Trong khi đó, nguồn tin cung cấp việc vận chuyển, kinh doanh thuốc lá lậu không có nhiều nên việc nắm bắt đối tượng đầu nậu cầm đầu còn nhiều hạn chế, khó khăn nên ảnh hưởng đến hiệu quả trong công tác đấu tranh, phòng ngừa.

Thời gian tới lực lượng Công an TP. Hà Nội sẽ chủ trì, phối hợp với các ngành điều tra cơ bản, phối hợp nắm tình hình, trinh sát tại các tụ điểm, đầu nậu và những điểm tập kết, các kho hàng, bến bãi, tăng cường kiểm tra, kiểm soát các tuyến đường, phương tiện vận chuyển hàng hóa ra vào thành phố.

Đồng thời, lực lượng chức năng tăng cường giám sát, làm rõ phương thức, thủ đoạn, quy luật họa động của các đối tượng vận chuyển, buôn bán thuốc lá nhập lậu tại các khu vực như bến xe Mỹ Đình, Lương Yên, Nước Ngầm; cửa khẩu hàng không sân bay quốc tế Nội Bài; các điểm nóng về thuốc lá như phố Hàng Hành, Nguyễn Siêu, Trần Quý Cáp, Khâm Thiên, Tây Sơn.