Mua bán trái phép

Theo quy định, NƠXH là một loại hình nhà ở thuộc sở hữu của cơ quan nhà nước, hoặc được sở hữu và quản lý bởi Nhà nước hay các tổ chức phi lợi nhuận; được xây dựng với mục đích cung cấp nhà ở giá rẻ cho một số đối tượng được ưu tiên trong xã hội như công chức chưa có nhà ở ổn định, người thu nhập thấp. Do được bán, cho thuê hoặc cho ở với giá rẻ so với giá thị trường, nên danh sách người được nhận suất mua NƠXH được lựa chọn, thẩm định rất kỹ.

Người được mua NƠXH không được bán lại trước 5 năm. Tuy có quy định cấm mua bán NƠXH, nhưng lại hầu như không có biện pháp ngăn chặn hiệu quả. Hiện nay, hình thức qua mặt cơ quan chức năng trong việc mua bán NƠXH là lập vi bằng, hợp đồng hứa mua hứa bán, hợp đồng ủy quyền, hoặc lập di chúc cho người mua.

Một căn hộ NƠXH diện tích 64m² (2 phòng ngủ), ở tầng 15 chung cư HQC (35 Hồ Học Lãm, phường An Lạc, quận Bình Tân, chủ đầu tư là Tập đoàn Hoàng Quân) đang được rao bán giá 1,278 tỷ đồng. Sau khoảng 4 năm thi công, dự kiến chủ đầu tư sẽ tiến hành giao nhà cho khách hàng vào tháng 9-2019. Điện thoại cho người rao bán căn hộ có tên H. hỏi mua, chúng tôi được anh trấn an: “Căn hộ NƠXH bắt buộc phải cho thuê, sau 5 năm mới được bán. Trên hợp đồng thuê sẽ thể hiện rõ ràng những giao kèo mua bán sau 5 năm”.

Ngoài địa bàn quận Bình Tân, tại một số quận vùng ven của TPHCM, nhiều dự án NƠXH khác cũng diễn ra tình trạng mua bán trái quy định. Tại dự án Jamona Apartment (trên đường Đào Trí, quận 7) của Công ty cổ phần Địa ốc Sài Gòn Thương Tín, nay là TTC Land, cũng xảy ra tình trạng mua bán căn hộ NƠXH, với giá chênh lệch từ 300 - 500 triệu đồng/căn. Hình thức mua bán NƠXH ở dự án này là thực hiện hợp đồng ủy quyền và lập di chúc cho người mua.

Hay như dự án Felix Homes (trên đường Nguyễn Văn Dung, phường 6 quận Gò Vấp), do Tổng công ty Xây dựng số 1 làm chủ đầu tư, mặc dù các căn hộ mới được bàn giao nhưng chủ căn hộ đã rao bán với giá chênh lệch từ 200 - 400 triệu đồng/căn. Trong tổng quan, dự án Felix Homes có 20% nhà ở thương mại, phần còn lại là NƠXH. Với lý do “không có nhu cầu ở”, nhiều người được suất mua NƠXH tại đây đã sang nhượng lấy tiền chênh lệch.

Nhiều rủi ro

Hiện tại, nhiều hộ gia đình đang có nhu cầu mua NƠXH nhưng không có suất. Chị Nguyễn Thị Ngọc (ngụ quận Bình Thạnh) cho hay: “Vợ chồng tôi ở nhà thuê đã nhiều năm. Chúng tôi rất khao khát được mua NƠXH, nhưng hầu như không mua được. Trong khi đó, có những trường hợp có suất mua NƠXH nhưng lại không có nhu cầu ở”.

Dù có quy định không được giao dịch chuyển nhượng NƠXH, nhưng chỉ cần vào các trang mạng là thấy việc rao bán căn hộ NƠXH đang diễn ra tràn lan. Điều đáng bàn là thực trạng mua bán căn hộ NƠXH trái quy định đang diễn ra nhan nhản và công khai ở TPHCM. Dư luận cũng cho rằng có chuyện đầu cơ đối với NƠXH. Việc mua bán NƠXH khi chưa được phép không chỉ tiềm ẩn nhiều rủi ro cho người mua, mà bản thân người bán cũng có thể bị phạt tiền, thậm chí bị thu hồi nhà đã mua.

Trao đổi về hệ lụy của việc mua bán NƠXH trái quy định, luật sư Trần Đức Phượng (Đoàn Luật sư TPHCM) nói: “Không ít trường hợp chính sách NƠXH bị trục lợi. Việc chuyển nhượng NƠXH không ai quản lý, viết giấy tay thì không ai biết. Mặt khác, việc hậu kiểm sau khi khách hàng được duyệt hồ sơ mua nhà vẫn còn lỏng lẻo, dẫn đến tình trạng nhiều người bán sang tay suất mua NƠXH để kiếm lời, trong khi có rất nhiều người có nhu cầu ở thật thì lại không được giải quyết. Để hạn chế tình trạng này, cơ quan quản lý nhà nước cần công khai danh sách người được duyệt mua, thuê mua NƠXH để ban quản trị, người dân chủ động giám sát”.