Nhiều quy định mới có lợi cho người nộp thuế
(Tài chính) Ngày 31/3/2014 là hạn cuối cùng nộp quyết toán thuế thu nhập cá nhân (TNCN) năm 2013. Theo quy định, kỳ quyết toán thuế năm nay có một số điểm mới đáng chú ý, được sửa đổi theo hướng có lợi cho người nộp thuế (NNT). Từ nay đến cuối tháng 3, Cục Thuế Hà Nội sẽ triển khai nhiều phương án nhằm hỗ trợ NNT hoàn thành quyết toán thuế theo đúng quy định.
Nhiều trường hợp phải quyết toán thuế
Theo thông lệ hằng năm, kỳ quyết toán thuế TNCN thường kéo dài đến hết tháng 3. Căn cứ vào quy định hiện hành, có nhiều nhóm đối tượng thuộc diện phải quyết toán thuế. Trong đó, tổ chức, cá nhân trả thu nhập thuộc diện chịu thuế TNCN (không phân biệt có phát sinh khấu trừ thuế hay không phát sinh khấu trừ thuế) đều có trách nhiệm khai quyết toán thuế và quyết toán thuế thay cho cá nhân có ủy quyền.
Trường hợp tổ chức, cá nhân không phát sinh trả thu nhập trong năm 2013 thì không phải khai quyết toán thuế TNCN trong kỳ quyết toán năm nay. Nhóm thứ 2 phải quyết toán thuế TNCN là cá nhân cư trú có thu nhập từ tiền lương, tiền công; thu nhập từ kinh doanh; thu nhập từ hoạt động đại lý bảo hiểm, bán hàng đa cấp, đại lý xổ số. Những đối tượng này thực hiện quyết toán thuế TNCN theo hướng dẫn tại Thông tư số 111/2013/TT-BTC của Bộ Tài chính.
Riêng trường hợp cá nhân cư trú là người nước ngoài kết thúc làm việc tại Việt Nam, đã quyết toán thuế trước ngày 31/12, sau đó cá nhân quay lại Việt Nam và làm việc đến hết năm đó thì cuối năm cá nhân thực hiện quyết toán thuế với thu nhập chịu thuế từ ngày 1/1 đến ngày 31/12 và được trừ số thuế TNCN đã nộp tại nước ngoài, nhưng không vượt quá số thuế phải nộp tính theo biểu thuế của Việt Nam tính phân bổ cho phần thu nhập phát sinh tại nước ngoài.
Đối với cá nhân cư trú có thu nhập từ chuyển nhượng chứng khoán, cuối năm nếu có yêu cầu áp dụng thuế suất 20% trên thu nhập tính thuế thì khai quyết toán thuế trực tiếp với cơ quan thuế. Trường hợp cá nhân chuyển nhượng chứng khoán đã nộp thuế theo thuế suất 0,1% trên giá chuyển nhượng chứng khoán từng lần mà không có yêu cầu xác định lại số thuế TNCN theo thuế suất 20% thì không phải quyết toán thuế…
Theo quy định của Bộ Tài chính, thu nhập tính thuế bình quân tháng của năm 2013 được xác định bằng tổng thu nhập cả năm 2013 (12 tháng) trừ (-) tổng các khoản giảm trừ của cả năm sau đó chia (:) cho 12 tháng. Cụ thể, thu nhập tính thuế bình quân tháng = (Tổng thu nhập chịu thuế - Tổng các khoản giảm trừ): 12 tháng.
Giảm trừ gia cảnh phải đăng ký trước ngày 31/12/2013
Để chuẩn bị cho kỳ quyết toán năm nay, bên cạnh những công tác chuẩn bị nhằm hỗ trợ NNT hoàn thành nghĩa vụ với Nhà nước, Cục Thuế TP Hà Nội đã ban hành công văn, nêu rõ những điểm mới cần lưu ý khi thực hiện quyết toán thuế TNCN.
Các trường hợp thuộc diện ủy quyền cho người chi trả thu nhập quyết toán thuế, gồm cá nhân chỉ có thu nhập từ tiền lương, tiền công ký hợp đồng lao động từ 3 tháng trở lên tại một tổ chức, cá nhân trả thu nhập và thực tế đang làm việc tại đó vào thời điểm ủy quyền quyết toán thuế, kể cả trường hợp không làm việc đủ 12 tháng trong năm. Cá nhân có thu nhập từ tiền lương, tiền công ký hợp đồng lao động từ 3 tháng trở lên tại một đơn vị, đồng thời có thu nhập vãng lai ở các nơi khác (bình quân tháng trong năm không quá 10 triệu đồng đã được người trả thu nhập khấu trừ thuế theo tỷ lệ 10% hoặc 20%) nếu không có yêu cầu quyết toán thuế đối với thu nhập vãng lai thì được ủy quyền quyết toán tại tổ chức trả thu nhập.
Nếu cá nhân có yêu cầu quyết toán thuế đối với thu nhập vãng lai thì cá nhân trực tiếp quyết toán với cơ quan thuế. Cá nhân có thu nhập từ tiền lương, tiền công ký hợp đồng lao động từ 3 tháng trở lên tại một đơn vị và có thêm thu nhập từ cho thuê nhà, cho thuê quyền sử dụng đất có doanh thu bình quân tháng trong năm không quá 20 triệu đồng đã nộp thuế TNCN tại nơi có nhà, đất cho thuê nếu không có yêu cầu quyết toán thuế đối với thu nhập từ khoản cho thuê này thì được ủy quyền quyết toán tại tổ chức trả thu nhập (ký hợp đồng lao động). Nếu cá nhân có yêu cầu quyết toán thuế đối với thu nhập từ việc cho thuê nhà thì trực tiếp quyết toán với cơ quan thuế.
Những trường hợp thuộc diện không ủy quyền quyết toán thuế gồm: Cá nhân bảo đảm điều kiện được ủy quyền cho người trả thu nhập quyết toán thuế nhưng đã được người trả thu nhập cấp chứng từ khấu trừ thuế TNCN, thì không ủy quyền quyết toán thuế cho người trả thu nhập (trừ trường hợp chứng từ khấu trừ thuế đã cấp bị hủy, thu hồi). Cá nhân có thu nhập từ tiền lương, tiền công không bảo đảm điều kiện được ủy quyền cho tổ chức, cá nhân chi trả thu nhập quyết toán thuế, nhưng thuộc diện phải quyết toán thuế TNCN theo quy định thì trực tiếp quyết toán thuế với cơ quan thuế trên toàn bộ thu nhập phát sinh trong năm.
Một trong những vấn đề được NNT quan tâm liên quan đến giảm trừ gia cảnh cũng được quy định rõ. Trường hợp trong kỳ tính thuế cá nhân cư trú chưa tính giảm trừ gia cảnh cho bản thân hoặc tính giảm trừ gia cảnh cho bản thân chưa đủ 12 tháng, thì được tính đủ 12 tháng nếu thực hiện quyết toán thuế theo quy định. Việc giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc mà người nộp thuế có nghĩa vụ nuôi dưỡng được tính kể từ tháng có phát sinh nghĩa vụ nuôi dưỡng…
Trường hợp NNT có phát sinh nghĩa vụ nuôi dưỡng đối với người phụ thuộc khác như: Anh, chị, em ruột; ông, bà nội ngoại; cô, dì… thời hạn đăng ký giảm trừ gia cảnh chậm nhất là ngày 31/12/2013. Nếu đăng ký quá thời hạn nêu trên, NNT không được giảm trừ gia cảnh với người phụ thuộc đó trong kỳ quyết toán thuế năm 2013.
Theo thông lệ hằng năm, kỳ quyết toán thuế TNCN thường kéo dài đến hết tháng 3. Căn cứ vào quy định hiện hành, có nhiều nhóm đối tượng thuộc diện phải quyết toán thuế. Trong đó, tổ chức, cá nhân trả thu nhập thuộc diện chịu thuế TNCN (không phân biệt có phát sinh khấu trừ thuế hay không phát sinh khấu trừ thuế) đều có trách nhiệm khai quyết toán thuế và quyết toán thuế thay cho cá nhân có ủy quyền.
Trường hợp tổ chức, cá nhân không phát sinh trả thu nhập trong năm 2013 thì không phải khai quyết toán thuế TNCN trong kỳ quyết toán năm nay. Nhóm thứ 2 phải quyết toán thuế TNCN là cá nhân cư trú có thu nhập từ tiền lương, tiền công; thu nhập từ kinh doanh; thu nhập từ hoạt động đại lý bảo hiểm, bán hàng đa cấp, đại lý xổ số. Những đối tượng này thực hiện quyết toán thuế TNCN theo hướng dẫn tại Thông tư số 111/2013/TT-BTC của Bộ Tài chính.
Riêng trường hợp cá nhân cư trú là người nước ngoài kết thúc làm việc tại Việt Nam, đã quyết toán thuế trước ngày 31/12, sau đó cá nhân quay lại Việt Nam và làm việc đến hết năm đó thì cuối năm cá nhân thực hiện quyết toán thuế với thu nhập chịu thuế từ ngày 1/1 đến ngày 31/12 và được trừ số thuế TNCN đã nộp tại nước ngoài, nhưng không vượt quá số thuế phải nộp tính theo biểu thuế của Việt Nam tính phân bổ cho phần thu nhập phát sinh tại nước ngoài.
Đối với cá nhân cư trú có thu nhập từ chuyển nhượng chứng khoán, cuối năm nếu có yêu cầu áp dụng thuế suất 20% trên thu nhập tính thuế thì khai quyết toán thuế trực tiếp với cơ quan thuế. Trường hợp cá nhân chuyển nhượng chứng khoán đã nộp thuế theo thuế suất 0,1% trên giá chuyển nhượng chứng khoán từng lần mà không có yêu cầu xác định lại số thuế TNCN theo thuế suất 20% thì không phải quyết toán thuế…
Theo quy định của Bộ Tài chính, thu nhập tính thuế bình quân tháng của năm 2013 được xác định bằng tổng thu nhập cả năm 2013 (12 tháng) trừ (-) tổng các khoản giảm trừ của cả năm sau đó chia (:) cho 12 tháng. Cụ thể, thu nhập tính thuế bình quân tháng = (Tổng thu nhập chịu thuế - Tổng các khoản giảm trừ): 12 tháng.
Giảm trừ gia cảnh phải đăng ký trước ngày 31/12/2013
Để chuẩn bị cho kỳ quyết toán năm nay, bên cạnh những công tác chuẩn bị nhằm hỗ trợ NNT hoàn thành nghĩa vụ với Nhà nước, Cục Thuế TP Hà Nội đã ban hành công văn, nêu rõ những điểm mới cần lưu ý khi thực hiện quyết toán thuế TNCN.
Các trường hợp thuộc diện ủy quyền cho người chi trả thu nhập quyết toán thuế, gồm cá nhân chỉ có thu nhập từ tiền lương, tiền công ký hợp đồng lao động từ 3 tháng trở lên tại một tổ chức, cá nhân trả thu nhập và thực tế đang làm việc tại đó vào thời điểm ủy quyền quyết toán thuế, kể cả trường hợp không làm việc đủ 12 tháng trong năm. Cá nhân có thu nhập từ tiền lương, tiền công ký hợp đồng lao động từ 3 tháng trở lên tại một đơn vị, đồng thời có thu nhập vãng lai ở các nơi khác (bình quân tháng trong năm không quá 10 triệu đồng đã được người trả thu nhập khấu trừ thuế theo tỷ lệ 10% hoặc 20%) nếu không có yêu cầu quyết toán thuế đối với thu nhập vãng lai thì được ủy quyền quyết toán tại tổ chức trả thu nhập.
Nếu cá nhân có yêu cầu quyết toán thuế đối với thu nhập vãng lai thì cá nhân trực tiếp quyết toán với cơ quan thuế. Cá nhân có thu nhập từ tiền lương, tiền công ký hợp đồng lao động từ 3 tháng trở lên tại một đơn vị và có thêm thu nhập từ cho thuê nhà, cho thuê quyền sử dụng đất có doanh thu bình quân tháng trong năm không quá 20 triệu đồng đã nộp thuế TNCN tại nơi có nhà, đất cho thuê nếu không có yêu cầu quyết toán thuế đối với thu nhập từ khoản cho thuê này thì được ủy quyền quyết toán tại tổ chức trả thu nhập (ký hợp đồng lao động). Nếu cá nhân có yêu cầu quyết toán thuế đối với thu nhập từ việc cho thuê nhà thì trực tiếp quyết toán với cơ quan thuế.
Những trường hợp thuộc diện không ủy quyền quyết toán thuế gồm: Cá nhân bảo đảm điều kiện được ủy quyền cho người trả thu nhập quyết toán thuế nhưng đã được người trả thu nhập cấp chứng từ khấu trừ thuế TNCN, thì không ủy quyền quyết toán thuế cho người trả thu nhập (trừ trường hợp chứng từ khấu trừ thuế đã cấp bị hủy, thu hồi). Cá nhân có thu nhập từ tiền lương, tiền công không bảo đảm điều kiện được ủy quyền cho tổ chức, cá nhân chi trả thu nhập quyết toán thuế, nhưng thuộc diện phải quyết toán thuế TNCN theo quy định thì trực tiếp quyết toán thuế với cơ quan thuế trên toàn bộ thu nhập phát sinh trong năm.
Một trong những vấn đề được NNT quan tâm liên quan đến giảm trừ gia cảnh cũng được quy định rõ. Trường hợp trong kỳ tính thuế cá nhân cư trú chưa tính giảm trừ gia cảnh cho bản thân hoặc tính giảm trừ gia cảnh cho bản thân chưa đủ 12 tháng, thì được tính đủ 12 tháng nếu thực hiện quyết toán thuế theo quy định. Việc giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc mà người nộp thuế có nghĩa vụ nuôi dưỡng được tính kể từ tháng có phát sinh nghĩa vụ nuôi dưỡng…
Trường hợp NNT có phát sinh nghĩa vụ nuôi dưỡng đối với người phụ thuộc khác như: Anh, chị, em ruột; ông, bà nội ngoại; cô, dì… thời hạn đăng ký giảm trừ gia cảnh chậm nhất là ngày 31/12/2013. Nếu đăng ký quá thời hạn nêu trên, NNT không được giảm trừ gia cảnh với người phụ thuộc đó trong kỳ quyết toán thuế năm 2013.