Hai tháng qua, Sở KH&ĐT TP. Hồ Chí Minh áp dụng quy trình rà soát thuế đối với các hồ sơ thành lập DNmới. Từ đó, hàng trăm hồ sơ bị chặn lại vì những chủ DN, những DN mẹ đang có “phốt” về thuế.

Không cấm nhưng... cản

Cụ thể, hồ sơ đăng ký lập Công ty TNHH Ứng dụng T.T. do ông Nguyễn Nhân T.L là người đại diện pháp luật bị Sở KH&ĐT thông báo rằng ông T.L, số CMND 27318xxxx, đang là đại diện pháp luật của Công ty TNHH Banana G. (thành lập tháng 5/2013, trụ sở ở quận Tân Bình), bỏ địa điểm kinh doanh theo thông báo của Chi cục Thuế quận Tân Bình.

Một hồ sơ khác xin cấp phép mở văn phòng đại diện cho Công ty TNHH H.T.M. Sở thông báo bà Nguyễn Tố N., CMND 02430xxxx là người đại diện pháp luật trong đăng ký này, hiện cũng là đại diện pháp luật cho một công ty khác ở quận Bình Tân mà công ty này “bỏ địa điểm kinh doanh theo thông báo của Chi cục Thuế quận Bình Tân”.

Theo tra cứu trên cổng thông tin đăng ký DN quốc gia thì bà Nguyễn Tố N. đứng tên đại diện pháp luật đến bốn công ty, thành lập vào các năm 2007, 2008, 2009, 2010. Trong đó, công ty ở quận Bình Tân và công ty ở quận Bình Thạnh được thông báo trình trạng là “đã ngừng hoạt động nhưng chưa đóng mã số thuế”.

Trong hai tháng qua, có đến hàng trăm hồ sơ lập công ty tương tự như trên đã bị “vịn” lại. Với những hồ sơ có liên quan đến việc “biến mất khỏi trụ sở” thì Sở KH&ĐT đều trả lời “cơ quan thuế chưa cấp mã số thuế cho DN. Đề nghị DN liên hệ cơ quan thuế để được hướng dẫn”.

Đâu có... từ chối!

Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh cho biết trong quá trình kiểm tra, hậu kiểm nếu phát hiện DN nợ thuế, không thông báo về hóa đơn…, các chi cục thuế sẽ gửi thư mời, đề nghị DN đến cơ quan thuế làm rõ. Nhiều lần mời mà DN không đến thì cơ quan thuế mới ra thông báo việc DN bỏ địa điểm kinh doanh. Những thông báo này được đăng công khai giúp các DN khác tự kiểm tra về đối tác của mình, tránh dùng các hóa đơn nằm trong danh sách không hợp pháp.

Cục Quản lý đăng ký kinh doanh (ĐKKD) cho biết Luật DN năm 2005 có quy định một số trường hợp không được quyền thành lập và quản lý DN. Ví dụ, người chưa thành niên; người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự hoặc bị mất năng lực hành vi dân sự; người đang chấp hành hình phạt tù hoặc đang bị tòa án cấm hành nghề kinh doanh...

Theo Cục, về kỹ thuật, hệ thống đăng ký DN ngày càng hoàn thiện, cập nhật thông tin thường xuyên, liên tục về tình trạng DN, cá nhân, dựa trên các thông báo nhận được từ cơ quan thuế, tòa án. Cục có danh sách “đỏ” những trường hợp cần lưu ý. Khi nhập mã số thuế hoặc số CMND vào là hệ thống “nhảy đỏ” liệt kê danh sách toàn bộ những DN có liên quan đến số CMND ấy, tình trạng mỗi DN như thế nào, đang hoạt động hay ngừng hoạt động, tình trạng thuế ra sao...

Theo Cục, với các trường hợp nợ thuế như trên, cơ quan ĐKKD không cấm, không từ chối cấp phép mà chỉ thông báo về nghĩa vụ thuế đang tồn tại mà thôi.

Việc cản người lập DN nợ thuế, bỏ trốn lập tiếp DN mới cũng phù hợp về kỹ thuật nhằm làm trong sạch môi trường kinh doanh. Tuy nhiên, Luật DN cũng không quy định giải quyết hồ sơ ĐKKD theo kiểu “treo” và yêu cầu giải quyết nợ thuế như trên. Cho nên, nếu thấy biện pháp này cần thiết và hiệu quả thì các cơ quan quản lý nên ban hành quy định rõ ràng cho thuận về pháp lý.