Thật ra có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến việc ô tô bị hao nhiên liệu. Tuy nhiên, một trong những “thủ phạm” mà ít tài xế nghĩ tới chính là do muội và cặn bẩn bên trong động cơ. Động cơ vốn là bộ phận quan trọng, quyết định khả năng vận hành, chi phí hoạt động, độ bền thậm chí cả giá trị bán lại của một chiếc xe ô tô. So với dàn áo, đèn cùng nhiều trang bị khác có thể dễ dàng thay thế sửa chữa với chi phí thấp nhưng thì động cơ luôn là chi tiết được chăm sóc hàng đầu vì khó thay và chi phí thay sửa cao.

Vậy làm thế nào để động cơ có thể hoạt động ổn định, bền bỉ?

Trước hết bảo dưỡng là việc bắt buộc không thể bỏ qua bởi khi hoạt động một thời gian dài những muội than (một dạng carbon vô định hình) sản sinh trong quá trình đốt cháy không hoàn toàn của động cơ và tích tụ lại bám vào xupap, đầu piston, thành xi lanh hay bugi…

Về lâu về dài, lớp muội than dày có thể làm xước thành xi lanh hay ảnh hưởng tới tỉ số nén động cơ khiến máy ì, ồn, giật cục và tốn nhiều nhiên liệu hơn. Muội than carbon bám dày đặc bên trong động cơ ảnh hưởng nhiều tới hiệu suất, mức tiêu hao nhiên liệu và độ bền.

Thực tế, động cơ đốt trong sử dụng xăng dầu để tạo nhiệt năng, sản sinh công suất. Ban đầu, các chi tiết như buồng đốt, kim phun, bộ chế hòa khí, van nạp của động cơ xe láng bóng, phần lớn nhiên liệu được đốt cháy hết và sản sinh công khiến động cơ đạt hiệu suất cao.

Tuy nhiên trong quá trình sử dụng, muội carbon khi xăng dầu cháy, kết hợp cùng phần nhiên liệu dư thừa khiến các chi tiết bên trong bị đóng cặn, dẫn tới hiệu suất giảm. Nếu kim phun bị dính cặn, nó sẽ ảnh hưởng tới quá trình cấp liệu, làm giảm độ phân tán, giảm lượng nhiên liệu khiến động cơ yếu và thường bị cà giật.

Cặn đóng ở phía sau van sẽ giảm lượng không khí đi vào buồng đốt, tạo hỗn hợp giàu và làm tăng mức tiêu hao nhiên liệu. Nếu cặn bám trên van xả, khí thải sau quá trình cháy không thoát hết, tác động tới tỷ số nén và tuổi thọ động cơ.

Hiện tượng đóng cặn là vấn đề của tất cả các động cơ, tuy nhiên, có những chiếc bị nặng hơn. Nguyên nhân gần như không do bản thân động cơ mà phụ thuộc vào nhiên liệu, dầu nhớt và cách cầm lái. Trong các nguyên nhân làm yếu động cơ, cặn bẩn là nguyên nhân chính, bởi nó sẽ làm tắc vòi phun xăng, van xả, khe hút khí.

Người dùng thường chỉ bắt đầu quan tâm tới cặn bẩn trong động cơ khi xe có hiện tượng chết máy, giật cục hoặc không thể khởi động. Tuy nhiên để tới mức này, công suất động cơ có thể đã giảm khoảng 30%. Khi có cặn, kim phun sẽ làm việc kém hiệu quả do nhiên liệu không thành dạng sương mù mà thành giọt nên quá trình cháy bị gián đoạn, động cơ làm việc không đều và tiêu hao nhiều xăng.

Ngoài ra, những khối cặn này làm ảnh hưởng tới dòng khí đi vào và đôi lúc chúng đủ lớn để làm kín, khiến động cơ yếu đi trông thấy.